Blog po śląsku- Ewelina Kuśka : Gwara śląska

A my zmiynczoni. I Kajś pod progiym tompie jyż, cicho szuści las. Hazok wylynkany spi, Lis wahuje zajś. Ref. A my zmynczoni, zapadomy w śnik, Aż Pon Boczek dobrom rynkom wskrzesi nowy świt.    X2 II Mota loce, szuko gwiozd, Pije światło ś nich, zajś luftmysza woli ćmok. W lesie wyje wilk. Ref. A my… III Szczuka wiy, ze kaper spi, Toż sae brusi kły. Nad rzekom miesiączek już wonio ranne mgły. Ref. A my…

Karlus

Stacja XIV Niż wrazili starka ziorko w czornej ziymi, piastowali ziorko rynkami swojimi. Wiedzieli, że ujrzi zajś klara wysoko, chcioż   niy poznajom go starka na łoko. Jak starka umrzyli tyż sie ziorkiym stali. Ludzie starka w ziymia czorno zakopali,   stali sie   zielinom.   Bajtle sie zrodziły, potym sie podane do starki zrobiły. Miały jejich łoczy , łod nich zwyki miały I maluśki ziorka w gorściach piastowały. Potym ich wraziły do pojstrzodka ziymi. Czakały aż kożde ziorko sie przemiyni. Wiedziały,   że ujrzą zajś klara wysoko, chociaż niy poznajom ich bajtle na łoko.

Stacja XIII Uciyrają ciompa, sztyjc cie obciyrajom, klupiom cie po puklu – bezmała ci przajom. Czoszom twoji szkuty, choćby boły cudze. Pojeść ci dowajom jacyś cudzi ludzie. Ty, jak sztajfny kulok, cołki rozciągniony z przilepionom maskom, leżysz uśmiychniony i rozkłodosz rynce bardzo zchacharzone, gorści przebodzone, szłapy poranione od starej egzymy. Kuckosz, jak nojynty, a Anioł nad tobom godo, zejś je świynty. Syjmujom cie z pryka, jak Pon Boczka z krziża, niesom cie do siyni, mijosz siebie w dźwiyrzach. Pasujom do skrzinki twoji chude kości, a ty sie uśmiychosz do swoich starości, bo tys je jak rzeka, swoji prądy miywosz, dali żejś je sobom, choć sie niy odzywosz. Furgosz nad szłapami, nad karkiym, nad głowom, je żejś taki sztajfny, a dali żejś sobom.

Stacja XII Brakło sztromu w doma, Hanrich szukoł świyczki, wtynczas zejrzoł w szranku dwie małe krzineczki, a w nich stare pisma od jego niebogi. Wtynczas wyjon pisma, czytoł ich roz drugi. Pojon co w nich stoło przi drugim czytaniu i terozki wiy już, że zajś czakoł na ni. Pisma od niebogi zza grobu posłane, drugi roz szkryflane, po drugi czytane. Cofają sie wajzry we starym zygorze, Ślubno zajś je mlodo, wszystko zajś być może. Czy je na zakryncie, czy na końcu drogi? Mono swiat sie zaczon dlo jego niebogi? A łon, jak nasiono dziepiyro kiełkuje. Śmiertka ni ma końcym – fest to Hanrich czuje

Stacja VI Zostawiom siebie na wszystkich szolkach, na taszyntuchach i na rogolkach, na wszystkich lontach zostawiom siebie, na wszystkich gorczkach, na czornym chlebie. I zbiyrom inkszych ludzi po trochu – jednych mom w sercu, inkszych mom w łoku. Zbiyrom tak ślady ludzi po konskach, W duszy mom yno ślady Pon Boczka. Łon zbiyro wszystkich ludzi po trochu – wszystkich mo w sercu, wszystkich mo w łoku. Biołym szlajerym gymby ociyro. Do Swoji duszy kożdego zbiyro. Zostawiom siebie w hefcie po trochu, mono łostana tu w czyjimś łoku.

Stacja V Kiej cie widza na szesyji, jak kwionczysz zraniony, choćby chadra roztargano leżysz poraniony. Kiej cie widza jako brata, choć cie niy znom wiela, ale znom te gwiozdy w łoczach, jak u Zbawiciela. Mosz ta dynga w swoich łoczach bardzo mi znajomo. Mosz to światło w łoczach twoich, jak byrna różniono. Kiej sie schyloom do cia, bracie, rynka ci podowom, wtynczas sie do Zbawiciela mojigo prziznowom. Mom na miano Szymon, bracie i chcą ulżyć ciebie, bo mosz tako dynga w łoczach, co bywo na niebie. Chca podźwignyć ciebie bracie, pryczyć krziż wroz z tobom. Joch je Szymon i sie bracie do ciebie prziznowom

Stacja IV Jeżech tak stary, a sztyjc   bajukom, niy boł żech wierny twojim naukom. Tyś mie uczyła rzykać i stować, a czasym chylić ku spodku głowa. A jo, mamulko burza sie sztyjc, bo niy ma leko na świecie zyć. Mom próżne rynce i próżno głowa, w gymbie mom same oszkliwe słowa. W gorści mom pełno gorzoły glaska, a przed łoczami twoja zopaska. Mom przed   łoczami zopasek wiela –   Jedna mo baba, drugo   mo cera. Mo tyż zopaska starka i potka, w kożdej zopasce jej jejich godka, a jo ś nich robia wielko fojera, potym sie gorściom po piersiach piera. Chca wyciepować oszkliwe słowa. I zajś bajukom, dycko od nowa. A ty, sztyjc stojisz z chackom przi boku, i zajś chcesz uczyć mie piyrszych krokow. Ty mie owiniesz, by łogrzoć kości, zaglondosz łokiym pełnym litości. Mom próżne rynce i próżno głowa. Naucz mamulko mie życ od nowa.

Stacja III We śniku tompało, ziymia się burziła. Gymbiczka tatulka się Hyniowi śniła, gymbiczka we płaczkach, wonglym umazano. Niy bydzie już bajtlym małym Hynio rano. We śniku gorało, gruba sie burziła. Mamulka ze śniku Hynia wybudziła. Bydzie teroz Hynio glowom familiji. Nad mamulkom Anioł bieluśki sie chyli, A mono gardina, kiero wyszkrobiła. Hyniowi przed chwilom gymbiczka sie śniła cołko uślimtano. Tatulek klynkali, a Hynio zajś stanył i musi żyć dali

ludzie drapią kamienie gdy ziemia składa się jak karty. dudni w rurach.  noc rysuje na niebie tajemnicze znaki. chłopiec rozkłada karty. kiedy podłoga jęczy gardłem zbudzonego demona kobieta płoszy się jak zlękniony gołąb. w harde serce jej męża wilgoć wchodzi powoli. klęka. za oknem zieleń przemieniona w czerń. siąpi.  chłopiec rozkłada karty. widzi w nich biel tak białą prawie przeźroczystą. ojciec podnosi w górę palec. nakazując milczenie. w jednej chwili chłopiec dorośleje. podnosi się w tym samych momencie w którym jego ojciec klęka.

U starzyka w szranku bigle jak wojoki. Kiejś starka łypali na ni swoim łokiym. Teroz bigle wiszom, dzierżą sztajfno lonty. Jak starka umirzili bydzie roczek piąty. Starzik majom w szranku trzi czorne ancugi – jedyn na geburstag, na wiesela drugi, a trzeci do truły czorny ancug majom. Co na niego wejrzą, to tak powiadają: - Jak my się rodzili, to już śmiertka stoła przy naszym zegłowku i sie do nos śmioła. Toż wszystko darymne, żodyn niy uciecze, choćby se rajzowoł po caluśkim świecie. Lepszy mieć swój ancug, śmiertka je ciyrpliwo, niech se go pasuje i na pukel wdziywo. -

Słownik śląski część III

Bioły Anioł

     

Już złoty miesiączek – pastorałka wykonuje zespół "Jastrzymbioki" I Już złoty miesiączek na niebo wychodzi, Gwiozdka piyknie nom blynduje, Pon Boczek sie rodzi. II Ludzie odciepujom wszystki swoji złości, Pon Jezusek som przichodzi nom do izby w gości. III Pokosztuje kapra i moczki popije I pogodo z nami o tym jak sie nom sam żyje. IV Bydzie z nami rzykoł i śpiywoł kolyndy I łobieco, że już dycko bydzie przi nas   wszyndy.

Wielki warzyni Rychtuj synku do Wilije bo już gwiozdka blysko, złotym blyskiym topi serca i łoświytlo wszystko. Rychtuj wartko łobrus, swiyca! Piyczcie muter ryba, bo Dzieciątko już do łokna klupie w ciymno szyba. Najgorszy z bajtlami je dycko do połenia we Wilijo. Przecyż już dycko starzi ludzie godali, że jak łojce ryczom po swoich pociechach w tyn dziyń to potym już bez cołki rok bydzie yno jedyn butel w doma, jedne wadzyni i nerwowani. Ja, dobrze sie tym starzikom godało, ale jako tu niy ryczec jak sie mo szejść synczyskow i to tak łokropnie zmierzłych jak u Gruchlikow z Cyntnerowca. Loboga, coż to   boły za synczyska utropione! Niy boło dnia żeby co niy napochały! A to prziszły uciaprane z wiyrchu na doł od marasu, a to po stromach skokały, a to zajś poprały sie z bajtlami od somsiadow. A już najgorszy boło z lontami, sztyjc prziszły w potarganych na konski galotach. Boroka Gruchliczka już se z tym ficowaniym rady niy dowała. Nojwiyncyj galot natargali Leuś i Piete

Bydymy piyc pierniki. Tam za łoknym noc sie szkli, gwiozdki jak łogniki, galan na mie czako zły, byda piyc pierniki Trzi dni bolo jeszcze do Wilije, a u Marcolow wiela roboty już niy zostało. Marcolka byli obrotno baba, toz chałapa mieli na czas przerobiono. W byfeju wszystki szolki, tayrze i byszteki aż sie miechtały, co tak boły wyglancowane, a gardiny i deczki boły tak wyszkrobione, że ciynżko ich boło złomać na poł. Helcia, cerka od Marcolki, kiero mamulce przi tymu całymu schranianiu pomogała myślała, ze pójdzie se terozki pokiołzać trocha po lodzie z kamratkami, abo ulepić jakigo bałwanka, bo sniyg boł taki mokry, praje do lepiynio roztomańtych kulek, ale Marcolka zajś zakozali ji z chałpy wylazować. - Dzisio bydymy piykły pierniki, a je z tym dużo roboty , musisz mi pomogać – padali. Boroka Helcia, choć od rana rychtowała sie do tego lotanio po dworze, to nic niy padała, yno pokiwała głowom, ze sie zgodzo, bo przeca mamulki słochać trza. Marcolka zaczyni rychto

Szmaterlok Śmioł sie szmaterlok z muchy masary, że jodo ściepki i ni mo miary, toż je bachrato, czorno, ciciato, a że je szpetno, ni może za to. Śmioł sie z koprucha, że je lichawy, ni to ryszawy, ni to czornawy, a skrzidła blade mo jak nieboszczyk. Lepszy by kopruch te skrzidła łoszczig. Śmioł sie szmaterlok z moty i z osy, że szkoda na te, łowady rosy I szkoda pary już na godani, bo styknie yno wejrzeć se na ni, a już śmiych biere na taki straszki. Lepszy niech noszom na gymbach maski. Śmioł sie szmaterlok z robotnej pszczoły. Lepszy by miała łyknyć gorzoły, niż sztyjc   harować we dni i w nocy, a żodyn ni mo jom za to w zocy. Zajś szmaterlokow sztyjc podziwiają, za to , że szumnie, leko furgajom, że majom skrzidła fest kolorowe, bo szmaterloki, to som królowe. Wszyscy im przajom i się dziwiają, jak nad łąkami piyknie lotajom. Yno zapomnioł szmaterlok isto, że blank niedowno boł szpetnom glizdom, cołkom fusiatom i fest szłapat

Bebok Starki i ciotki, opy i omy, somsiod i potka dobry znajomy, kożdy sztyjc straszy i yno godo, że zmierzłe bajtle, to bebok zjodo. Jak niy poschraniosz graczek z delowki, jak we Wilijo niy zjysz makowki, jak locesz, abo straszysz kamratki, jak klupiesz wieczor w dźwiyrze sąsiadki, to już cie straszom, że bebok leci. Zaroz wylezie i zeżro dzieci. Choć żejś go jeszcze niy widzioł wcale, bo sztyjc kajś siedzi som na powale, abo za ścianom szuści i klupie, abo spi w szparze w starej chałupie. Bebok w stodole, bebok je w rzece, a jak tam przidziesz, to łon uciecze. A je łoszkliwy, jak mało kiery, choć ni mo kryki, ani giwery. A jednak, bojom fest sie go dzieci, bo żodyn niy wiy, skoro przileci. Toż, kożdy dumo i rozważuje jak tyż tyn bebok sie prezyntuje. Czy łon je wielki jak kumin z gruby,   Abo, jak mrowca bebok łoszkliwy je mały, abo ciynki jak szpanga. Czy łon mo muskle i dźwigo sztanga, abo je leki jak gynsi piyrzi, abo si