Wielki warzyni

Wielki warzyni

Rychtuj synku do Wilije bo już gwiozdka blysko,

złotym blyskiym topi serca i łoświytlo wszystko.

Rychtuj wartko łobrus, swiyca! Piyczcie muter ryba,

bo Dzieciątko już do łokna klupie w ciymno szyba.

Najgorszy z bajtlami je dycko do połenia we Wilijo. Przecyż już dycko starzi ludzie godali, że jak łojce ryczom po swoich pociechach w tyn dziyń to potym już bez cołki rok bydzie yno jedyn butel w doma, jedne wadzyni i nerwowani. Ja, dobrze sie tym starzikom godało, ale jako tu niy ryczec jak sie mo szejść synczyskow i to tak łokropnie zmierzłych jak u Gruchlikow z Cyntnerowca. Loboga, coż to  boły za synczyska utropione! Niy boło dnia żeby co niy napochały! A to prziszły uciaprane z wiyrchu na doł od marasu, a to po stromach skokały, a to zajś poprały sie z bajtlami od somsiadow. A już najgorszy boło z lontami, sztyjc prziszły w potarganych na konski galotach. Boroka Gruchliczka już se z tym ficowaniym rady niy dowała. Nojwiyncyj galot natargali Leuś i Pieter, rychtyg nastyc niy szło. Aż w końcu Gruchliki gynau przed świyntami wpadli na knif.

- Domy tym dwom łorgolom uszyć skorzane galoty, takich niy przetargajom choćby niy wiym co. – wynokwili.

We Wilijo do połednia Gruchlik jak kożdy gospodorz łodbywoł gadzina we chlywie, a zajś Gruchliczka warziła moczka i mloła mak na makowki, bo z tym je dycko dużo roboty. Toż żodyn tam bardzo za tymi bajtlami niy zaglondoł, yno jak sie co mamulce, abo tatulkowi spomniało to ryczeli;

- A prziniyś tam Franciczku drzewo pod ruła!

Abo:

- Rudolf narychtuj kibel wody kole studnie!

Abo zajś:

- Pieter. Leuś, idźcie do szopy nabrusić bodzioki, bo za chwila byda ryby  kroć na konski!

Ja, ja , niy pomyślała se Gruchliczka, że synki zajś co gupigo wynokwiom.

- Loboga, każ som te noże?! – rykła ze kuchnie za godzina, ale, że żodyn niy łodpedzioł, toż poszła do szopy zajrzeć jako tam synkom idzie.

- _ Jezderkusie! Wy pierony łogniste! Wy gizdy utropione! – chyciła sie za głowa jak wlazła do szopy i zejrzała taki łobrozek.

Pieter siedzioł rzyciom na tym brusku w nowych, skorzanych galotach, a Leuś kryncioł bruskiym w kołko jak łopyntany. Na Leusiowych galotach już boły ze zadku wydrzite dwie dziury na połrzidkach, a z Pietrowych galot już tyż blado rzić prześwitowała.

- Jo wom pokoża! – ściekła sie Gruchliczka – Ale zaroz do kuchnie i bydziecie zy mnom warzić, bo już dycko starzi ludzie godali, że takim łorgolom to yno roboty dodać, a kustu ująć. Leuś narychtuje kompoty i piernik na moczka bydzie kroć na konski, a Pieter pokreje żymły na makowki i bania łoszkrobie na kompot, bo wiycie, że ku rybie musi być dużo picio!

I tak zagoniła łobuch do roboty, a sama jak yno skończyła brusić te bodzioki zaczyna kroć ryby na konski, solić ich za rajom, toplać w mące, jajcu i w tartych żymłach. Potym prziszoł dran na makowki. Toż toplała zajś Gruchliczka żymły w słodkim mlyku i posuwała uwarzonym pomlotym makiym ze mandlami i rudzynkami. Jak yno Pieter łoszkroboł bania pokroła jom na konski, zaloła wodom z łoctym i nelkami i nawarziła cołki gorniec kompotu. Leuś już fyrloł do kupy piernik z jabczanymi i gruszczanymi kompotami, suł do pojstrzodka śliszki, kroł pasternak, po konściczku jarziny, cukrowoł, suł rudzynki i inksze maszkiety, a na koniec moczka pokosztował i łogromnie mu szmakowała.

Terozki chycili sie za zupa. Gruchliczka warziła dycko dwie skuli swojego chłopa, kery boł z chałapy nauczony jeść siymieniotka, a zajś we chałpie łod Gruchliczki dycko jodali żur ze głow łod ryb. Że żodyn niy chcioł popuścić, toż u Gruchliow w doma kożdy jod tako zupa jako mu bardzij szmakowała. Pieter i Leuś naszkrobali ziymniokow, a mamulka przistawili na blacha kwaśno kapusta. Nareszcie wszystko boło uwarzone, mamulka piykli karpie coby boły ciepłe, a synki rychtowały bioły łobrus, pod kiery wraziły portomok, coby nigdy w doma piniyndzy niy brakowało, uklodały terinki, szolki, talyrze, widołki i noże, na pojstrzodku ułożiły krziż, świyczki i opłatek.

Wszystki bajtle wyglądały piyrszej gwiozdki, bo na dworze zaczyno sie pomału ćmić, a te ryby pyrszczały na tygliku i woniały sromotnie, toż kożdego łokropny głod chytoł. Nojbardzij doczekać sie niy poradzioł na ta rybka nojmyjszy Paulek, a że jeszcze za dobrze niy godoł, toż yno przedeptowoł kole tej blachy, a powtorzoł;

- Mamulka dać pypka, mamulka dajom pypka.

- Zabiercie na chwila synki Paulka, aż skończa – nerwowali sie mamulka – to zarozki bydymy siodać do wieczerze.

Ale synki, jak to synki, dugały sie przi tymu łoknu, szczypały, abo chichrały sie niy wiedzieć czamu, a mały Paulek zjaś dali yno przedeptowoł kole tego tyglika. Aż tu narozki jak mamulka syjmowali praje jedyn konsek wrawej ryby warzechom, to rynka im sie jakoś przekrziwiła, a ryba spadła praje na Paulkowo glaca.

Loboga! Coż to sie robiło! Jaki larmo, jaki butel przed samom wieczerzom ! Paulek ryczoł jak łopyntany, mamulka mazali mu ta glaca fetym , tatulek na nia chuchoł i dmuchoł, synki mazały go zajś zimnom maślonkom, a wszystko nic niy pomogało. Paulek ani niy chciał siodac z familijom do wieczerze, Szmak na ryba mu łodeszoł. Dziepiyro jak po wieczerzy wszyscy poszli pozaglądać co im tam Dzieciątko nakładło pod chojinka pocieszoł sie trocha bombonami i drzewianym autokiym na kolorowych kołkach.