Blog po śląsku- Ewelina Kuśka : Gwara śląska

Jaki dynkmal. Umrzył Richuś na ciśniyni, leży na kiyrchowie. Niedowno go zakopali w zimnym, cichym grobie. Familijo łod Richusia zaczyna się głowić, jaki drogi dynkmal trza bydzie wystawić. Poszła baba z cerom na kiyrchow szacować, jaki Richusiowi mogby się podobać. A dynkmale roztomańte: z marmura, kamiynio i jeszcze inaksze . Rychtyg do zachcynio! Jedne majom krziże, a inksze aniołki, Przi jednych som ławki, kole inkszych stołki. A jaki kwioteczki! A jaki ozdoby! Rychtyg do zachcynio som nikiere groby! A miyndzy grobami jak z bajki cudnymi leży mały kopczyk usypanej ziymi, a na tej kupeczce je z patyczka krziżyk, a na tym krziżyczku siod se mały czyżyk. Niy siod na gobowcu piyknym i ozdobnym, łon śpiywoł na grobku, tym lichuśkim, drobnym. Pomyślała wtedy baba łod Richusia: „ Czy jo rychtyg dynkmal mieć bogaty musza?” A mono tam Richuś żyje w szczynśliwości   i dynkmal mu żodnej niy zrobi radości. Czy niy lepi spomnieć se ło tym co było,

Trzi życzynia Herberta Prawiła mi ciotka jak żech boła mało, że w lesie Hermaniok żyła baba staro, mało miała chałpka, ziela w ni warziła, a kożdy dziyń rano ciynżki chrust nosiła. Szoł roz chłop łod ciotki, Herbert mioł na miano tyż po chrust pod blacha do lasa wczas rano. Naroz kieryś kwionczy i stynko na trowie. Dyć to staro baba! Pado – Niy to zdrowiy co to kiejś bywało, siły niy ma tela, a drzewa trza naniyść wiyncyj na niedziela. Strzylo stary pukel pod takim ciynżarym. Źle je fest na świecie samej babie starej! Zlitował sie Herbert, wzion drzewo i niesie, kludzi go ta baba ku chałpce po lesie. Jak byli pod progiym piyknie mu dziynkuje i życzynia spełnić aż trzi obiecuje. Prziszoł Herbert du dom, ciotce opowiado jako z tej pomocy była baba rado. a na stole łobiod : żur i jajca dwa. - Przidołby sie konszczek jeszcze wosztu pra? Jak to pedzioł Herbert naroz dziwy, czary! Konsek wosztu leży! Rychtyg niy do wiary! Kiwie ciotka głowom

                   Hasiokorze Przidzie dzisio Richard sznupać po hasiokach, tych ,co sztyry stojom tu - przi familokach. Podźwigo śnich dekle i łodegno koty, potym sie zabiere wartko do roboty. Piyrsze drobne oszkrabiny i inksze abfele pocofo na boki i troszka przebiere. Konsek wosztu i prezwosztu- to do miecha wsuje, galoty i westa - O!westa pasuje! fusekle- te schroni, flaszki - do sprzedanio, konsek jakiś deki - przido sie do spanio, cajtongi - pozbiyro, yno ślydź ś nich ściepnie. Ślydź je fest smrodlawy - toż to go wyciepnie. Dwie czopki - te schroni, stary szrank - łobejrzi. I coż jeszcze Richard we hasioku zejrzi? Stare radio - je bez lampy, jakoś babsko keta - ta keta sie przido. O!Je cygareta! I kołki som przi ni! Szczynści dopisało, je tu dużo rzeczy co mu sie przidały. No i żymły suche i złom - tego szuko! Złom se sprzedo Richard i zjy żymła sucho. Jakiś cycychalter - to sie przido Fridzie. O!Pora bezdomnych ku hasioku idzie!

A my zmiynczoni. I Kajś pod progiym tompie jyż, cicho szuści las. Hazok wylynkany spi, Lis wahuje zajś. Ref. A my zmynczoni, zapadomy w śnik, Aż Pon Boczek dobrom rynkom wskrzesi nowy świt.    X2 II Mota loce, szuko gwiozd, Pije światło ś nich, zajś luftmysza woli ćmok. W lesie wyje wilk. Ref. A my… III Szczuka wiy, ze kaper spi, Toż sae brusi kły. Nad rzekom miesiączek już wonio ranne mgły. Ref. A my…

Frela

Karlus

Stacja IX Padze zajś na dworze, klupiom dźwiyrze w siyni. Tak se mysla, ze mój Hanys już sie niy odmiyni. Gańba o tym godać nojlepszej kamratce, Hanys wyloz zajś na wieczor, tompie już na klatce. Słysza jak gelynderr tam sie zy mnie śmieje, Hanys wyloz zajś na wieczor, choć na dworze leje. Zdo mi się, że pukna zaroz od pojstrzodka. Niy pomogom żodne płaczki, ani moja godka. Hanys idzie, a jo leża, niy poradzą stoć, a na dworze już niy padze, a zaczyno loć. Jak mom stanyć jutro rano i zrobić   śniodani, kie rozpadło sie na konski moji miłowani.

Stacja VIII Niy ślimtej Gynia, nic ci to niy do, zamiast na spodek , wejrzij na niebo. Niy ślimtej Krista już skuli chłopa, wejrzij na swoja Krista utropa. Już niy zaglondej Francka na spodek Wejrzij se Francka do sia w pojstrzodek. Wejrzij se Fela jakoś zmazano, całoś w pojstrzodku je obciorano - ty wiysz nojlepszy. Zrob cojś z tym Krista zamiast chalatać i yno dżistać. Ślimtej nad sobom, niy nad inkszymi. a mono cud się stanie na ziymi.

Stacja VI Zostawiom siebie na wszystkich szolkach, na taszyntuchach i na rogolkach, na wszystkich lontach zostawiom siebie, na wszystkich gorczkach, na czornym chlebie. I zbiyrom inkszych ludzi po trochu – jednych mom w sercu, inkszych mom w łoku. Zbiyrom tak ślady ludzi po konskach, W duszy mom yno ślady Pon Boczka. Łon zbiyro wszystkich ludzi po trochu – wszystkich mo w sercu, wszystkich mo w łoku. Biołym szlajerym gymby ociyro. Do Swoji duszy kożdego zbiyro. Zostawiom siebie w hefcie po trochu, mono łostana tu w czyjimś łoku.

Stacja V Kiej cie widza na szesyji, jak kwionczysz zraniony, choćby chadra roztargano leżysz poraniony. Kiej cie widza jako brata, choć cie niy znom wiela, ale znom te gwiozdy w łoczach, jak u Zbawiciela. Mosz ta dynga w swoich łoczach bardzo mi znajomo. Mosz to światło w łoczach twoich, jak byrna różniono. Kiej sie schyloom do cia, bracie, rynka ci podowom, wtynczas sie do Zbawiciela mojigo prziznowom. Mom na miano Szymon, bracie i chcą ulżyć ciebie, bo mosz tako dynga w łoczach, co bywo na niebie. Chca podźwignyć ciebie bracie, pryczyć krziż wroz z tobom. Joch je Szymon i sie bracie do ciebie prziznowom

Stacja IV Jeżech tak stary, a sztyjc   bajukom, niy boł żech wierny twojim naukom. Tyś mie uczyła rzykać i stować, a czasym chylić ku spodku głowa. A jo, mamulko burza sie sztyjc, bo niy ma leko na świecie zyć. Mom próżne rynce i próżno głowa, w gymbie mom same oszkliwe słowa. W gorści mom pełno gorzoły glaska, a przed łoczami twoja zopaska. Mom przed   łoczami zopasek wiela –   Jedna mo baba, drugo   mo cera. Mo tyż zopaska starka i potka, w kożdej zopasce jej jejich godka, a jo ś nich robia wielko fojera, potym sie gorściom po piersiach piera. Chca wyciepować oszkliwe słowa. I zajś bajukom, dycko od nowa. A ty, sztyjc stojisz z chackom przi boku, i zajś chcesz uczyć mie piyrszych krokow. Ty mie owiniesz, by łogrzoć kości, zaglondosz łokiym pełnym litości. Mom próżne rynce i próżno głowa. Naucz mamulko mie życ od nowa.

Stacja IV. Jezus spotyka swoją Matkę patrz matko mam dziurawe dłonie. ocal mnie przed   głodem zimnem i rakiem na płucu. masz serce jak jezioro całkiem przeźroczyste nie ma na nim zmarszczek. nie tłumacz się przede mną z pustego kieliszka. napełniasz nim pamięć i przyszłość. a ja będę ci śpiewać kołysanki mój dorosły synu. zbyt długo rozpychałem się w twoim brzuchu I w brzuchach innych kobiet. spijałem życie z pustego a teraz znów chcę spojrzeć   ci w oczy. zapełniam tobą lęki. widzę jak stoisz przed   własną śmiercią. rozpościerasz ramiona na kształt krucyfiksu. patrz matko mam dziurawe dłonie.

Stacja III We śniku tompało, ziymia się burziła. Gymbiczka tatulka się Hyniowi śniła, gymbiczka we płaczkach, wonglym umazano. Niy bydzie już bajtlym małym Hynio rano. We śniku gorało, gruba sie burziła. Mamulka ze śniku Hynia wybudziła. Bydzie teroz Hynio glowom familiji. Nad mamulkom Anioł bieluśki sie chyli, A mono gardina, kiero wyszkrobiła. Hyniowi przed chwilom gymbiczka sie śniła cołko uślimtano. Tatulek klynkali, a Hynio zajś stanył i musi żyć dali

ludzie drapią kamienie gdy ziemia składa się jak karty. dudni w rurach.  noc rysuje na niebie tajemnicze znaki. chłopiec rozkłada karty. kiedy podłoga jęczy gardłem zbudzonego demona kobieta płoszy się jak zlękniony gołąb. w harde serce jej męża wilgoć wchodzi powoli. klęka. za oknem zieleń przemieniona w czerń. siąpi.  chłopiec rozkłada karty. widzi w nich biel tak białą prawie przeźroczystą. ojciec podnosi w górę palec. nakazując milczenie. w jednej chwili chłopiec dorośleje. podnosi się w tym samych momencie w którym jego ojciec klęka.

Stacja II Bydziesz mi Maryś muszkatym, kiery zaglondo bez szyba, a kożdo inkszo za łoknym , to przi cia yno pokrziwa. Jo jak miesiączek w gorze łogrzeja gorści zziombione, byda ci pilom, Maryś na twoji łoczka zmynczone. Byda cie chaloł i dropoł, żeby cie nic niy kilalo, Jo dycko cie nafutruja i godej, jak bydzie ci mało. I nic sie Maryś niy starej, że w kuchni z kokotka ciecze i że tam robota czako – dyć łona niy uciecze. Byda cie stroił w klajdy i w kety szczyrozłote i bydziesz moim dióbeczkiym. I niech je, co chce potym. Jo ci poprawia zegłowki, umyja twoji szłapeczki I ci pazury oszczigom, niż przidom nasze dziateczki. Niy godej do mie wiyncyj, że se mom życi ułożyć, bo moji życi je przi cia, a jo chca jeszcze pożyć.