Przejdź do głównej zawartości

Kulawo kawka

Kulawo kawka

Narrator
Posłochejcie mie ludkowie
o gorniku wom opowiym,
takim co już mioł pyndzyjo,
no i baba mioł Łucyjo.
Bernat, bo to o nim godka
chałpka mioł i mioł zegrodka,
chlywek mioł, w nim koza bioło.
A za rajom tak to boło.

Baba Łucyjo
Bernat skończ już ta fajfka kurzić, a chyć sie roboty. Idź wykludzić koza do lasa, bo we chlywku meczy, głod mo.

Bernat
Ida, babo!

Narrator
Idzie Bernat, koza kludzi
w las, kaj ni ma żodnych ludzi.
Je tam cicho, szczuszczom stromy,
Bernat je tym zachwycony.
Koza szkubie trowka młodo.
Bernat som do siebie godo.

Bernat
Jezderkusie, jak tu je piyknie, prowda koziczko? Choć tu mi baba sztyjc niy chalace o wszystko. Ale, coż to? Dyć tu leży ptoszek jakiś bolawy. To je kawka, kulawo je boroczka, choro. Wezna jom du dom opatrować.

Narrator
Wzion ta kawka, du dom leci.
Dyć Łucyjo ni mo dzieci,
bydzie łopatrować ptoszka,
do mu ziorek jakich troszka,
do mu wody do kochlika.
Toć uciecha dlo gornika.

Łucyjo
Bernat, tyś już prziszoł? Koza nafutrowano?

Bernat
Ja. A dziwej sie coch przinios. To je kawka choro, bydymy jom opatrować aż wyzdrowieje.

Łucyjo
Czyś ty do reszty ogup?! Ptoka futrować? A co z tego bydymy mieć? Wyciep tego ptoka, a roboty się chyć, trza chodnik do studnie robić, bo sztyjc mom strzewiki od marasu jak tam chodza.

Bernat zabiera ptaszka, ale nie wyrzuca go. Zamyka go w klatce, karmi, śpiewa mu piosenkę, aż w końcu ptaszek odlatuje.
Łucyjo
Bernat co ty tam yno robisz w tym chlywku? Koza trza wykludzić, bo mo głod.

Narrator
Idzie w las kaj ni ma ludzi,
koza go daleko kludzi.
Prziszli w jakiś cudze strony,
tam, kaj gynste krze i stromy,
a w pojstrzodku dziura stromo
i drabina nieruchomo.
Je zdziwiony Bernat fest,
bo drabina dłogo jest,
toż slazuje na som spodek,
a tam chodnik je i przodek.
Je na grubie Bernat stary,
to som jakiś dziwy, czary.

Bernat
Ty tam koziczko czakej na wiyrchu!Jo muszą obejrzeć co sam je na tej grubie. Jezderkusie! Dyć to chodnik kaj żech kiejś robił. A tam idzie jakiś sztajger, a je kulawy, choćby ta kawka coch jom tak opatrowoł.

Skarbnik
Bo jo je tom kawkom, coś jom przijon pod dach. A tak doprowdy, to jo je Skarbnik, duch tej gruby, dziwuja się żejś mie niy poznoł Bernat. Za to żejś mie opatrowoł jak żech boł kawkom chca cie teroz ugościć.

Klaszcze w dłonie, przybiegają ubożęta – skrzaty kopalniane. Nakrywają do stołu, Skarbnik i Bernat jedzą, śpiewają piosenkę o górnikach. Na koniec ubożęta przynoszą dwie skrzynki – jedną małą i czarną, drugą dużą i złotą.

Skarbnik
Na koniec chca ci dać geszyng. Kiero skrzinka wybiyrosz?

Bernat
Ta czorno jak wongel kiery żech kopoł rylłopatom i pyrlikiym bez tela rokow.

Skarbnik
Dobrześ wybroł. Mosz swoja skrzinka, a teroz idź du dom, do baby.

Narrator
Leci Bernat du dom rod,
bo maszkety dobre zjod,
dlo Łucyje mo skrzineczka,
uraduje sie żoneczka.

Łucyjo
Co mosz pod parzom Bernat?

Bernat.
Niy uwierzisz co mi sie przitrefiło. Spotkoł żech Skarbnika i doł mi taki geszyng.

Otwierają skrzynkę, a w środku są złote monety.

Bernat
Mog żech jeszcze wybrać drugo skrzinka – tako wielko, złoto, ale jo ta wybroł i obejrz jak szczynśliwie.

Łucyjo
Tyś do reszty ogup chłopie! Dyć w tej złotej skrzince boło pewniykiym wiyncyj pijyndzy. Zaroz mi leć nazod do Skarbnika po ta drugo skrzinka!

Narrator
Idzie fest markotny chłop,
w końcy zajś ta dziura znod.
Toż slazuje na som spodek,
tam kaj chodnik je i przodek.
Czy zajś Skarbnik tukyj przidzie?
Bo jak ni, to w biydzie bydzie.

Skarbnik
Widza że zajs żejś prziszol Bernat.

Bernat
Wyboczcie panie Skarbnik, ale baba moja ryczy o ta wiynkszo skrzinka.

Skarbnik
Wiym i mom jom dlo ciebie, ale musza ci pedzieć, że fest mi sie niy podobo to że twoja baba je tako pragliwo, a ty jom słochosz, bo tyż ci to złoto zawoniało. Pamiyntej jednak że pragliwy dwa razy traci.

Wchodzą ubożęta i przynoszą złotą skrzynkę

Narrator
Leci Bernat, je fest rod
wartko sie we chałpie znod.

Łucyjo
Nareszcie! Otwiyrej wartko skrzinka.

W środku są kamienie.

Bernat
Widzisz babo, skuli twoji pragliwości ni momy złota.

Baba biegnie po małą, czarną skrzynkę, ale wchodzą ubożęta i zabierają ją.

Łucyjo
Jezderkusie! Teroz momy psińco!

Bernat
Niy psinco, yno kupa kamiyni, kiere musioł żech pryczyć bez cołki las.

Łucyjo
Wybocz mi chłopeczku, bołach pragliwo i gupio.

Bernat
Skarbnik doł nom nauczka, ale niy starej sie. Jo ci z tych kamiyni zrobia tyn chodniczek do studnie cobyś se już strzewikow niy marasiła.

Łucyjo
Dziynkuja ci chłopeczku, przaja ci fest.

Narrator
Skarbnik sprawiedliwy je,
co komu noleży sie
to dostanie od Skarbnika,
łon opiekun je górnika
czy w chodniku, czy we szoli,
czy mo rewir, bo go boli,
czy tyż już pyndzyjo mo
Skarbnik fest o niego dbo.
Łon kożdego zapamiynto,
a jak je górnicze świynto
robi fajer ubożyntom,
bo o wszystkich łon pamiynto.
Toż go w zocy miyj górniku
i pamiyntej o Skarbniku.

Komentarze

Gwara śląska najgryfniejsze wlazowania

Kuloki i hajcongi

Jak już przidzie styczyń to praje dycko je bioło za łoknym, aże bioło, autami ludzie niy poradzom wyjechać ze swojich placow skuli śniegu, a kaj człowiek sie yno niy podziwo, lotajom ludziska po szesyjach z roztomańtymi hercowami i inkszymi łopatami i łodciepujom te wielki hołdy. Wszyndzi je gładko i trza dować pozor jak sie idzie we ważnej sprawie na klachy do somsiadki, abo do roboty. A jak je zima w chałpach! Trza hajcować we wszystkich piecach, bo inakszy pazury łod mrozu ulatujom. Jo dycko myślach że nojlepszy sie majom ci, kierzi miyszkajom na blokach, bo dycko majom ciepło, niy muszom sie marasić wonglym, ani wachować piecow, coby w nich niy zagasło, ale ostatnio słysza, że i na blokach ni ma tak blank dobrze, bo bezmała som tam jakiś haje o liczniki przi tych fojercongach. A zajś jak kiery miyszko we swoji chałpie, to musi już na jesiyń sie o wongel starać, a w zimie niy umi se bez żodnej komedyje ponść z chałpy, bo zarozki we piecu zagaśnie i kaloryfer zamiast parzić po puk

Bebok - straszki śląskie

Bebok Starki i ciotki, opy i omy, somsiod i potka dobry znajomy, kożdy sztyjc straszy i yno godo, że zmierzłe bajtle, to bebok zjodo. Jak niy poschraniosz graczek z delowki, jak we Wilijo niy zjysz makowki, jak locesz, abo straszysz kamratki, jak klupiesz wieczor w dźwiyrze sąsiadki, to już cie straszom, że bebok leci. Zaroz wylezie i zeżro dzieci. Choć żejś go jeszcze niy widzioł wcale, bo sztyjc kajś siedzi som na powale, abo za ścianom szuści i klupie, abo spi w szparze w starej chałupie. Bebok w stodole, bebok je w rzece, a jak tam przidziesz, to łon uciecze. A je łoszkliwy, jak mało kiery, choć ni mo kryki, ani giwery. A jednak, bojom fest sie go dzieci, bo żodyn niy wiy, skoro przileci. Toż, kożdy dumo i rozważuje jak tyż tyn bebok sie prezyntuje. Czy łon je wielki jak kumin z gruby,   Abo, jak mrowca bebok łoszkliwy je mały, abo ciynki jak szpanga. Czy łon mo muskle i dźwigo sztanga, abo je leki jak gynsi piyrzi, abo si

Przepisy po śląsku - Pikelsznita

Pikelsznita z ajerkoniakiym Pieczymy dwa biszkopty w bratrule – jedyn bioły i jedyn kakaowy. Oba mażymy ajerkoniakiym. Bierymy liter mlyka i warzymy dwa budynie śmietonkowe, mogymy tam dosuć trocha wanilie. Do krymu dodować po troszce ubitego fajnie masła, kierego bierymy kole szterdzieści deko. Sztyjc miyszać, coby sie cfołki niy porobiły. Krym mazać hrubo miyndzy biszkopty polote ajerkoniakiym i trocha po wiyrchu. Jak kiery rod, to może se to pomazać z wiyrchu polywom szekuladowom.