Przejdź do głównej zawartości

Kuloki i hajcongi


Jak już przidzie styczyń to praje dycko je bioło za łoknym, aże bioło, autami ludzie niy poradzom wyjechać ze swojich placow skuli śniegu, a kaj człowiek sie yno niy podziwo, lotajom ludziska po szesyjach z roztomańtymi hercowami i inkszymi łopatami i łodciepujom te wielki hołdy. Wszyndzi je gładko i trza dować pozor jak sie idzie we ważnej sprawie na klachy do somsiadki, abo do roboty. A jak je zima w chałpach! Trza hajcować we wszystkich piecach, bo inakszy pazury łod mrozu ulatujom. Jo dycko myślach że nojlepszy sie majom ci, kierzi miyszkajom na blokach, bo dycko majom ciepło, niy muszom sie marasić wonglym, ani wachować piecow, coby w nich niy zagasło, ale ostatnio słysza, że i na blokach ni ma tak blank dobrze, bo bezmała som tam jakiś haje o liczniki przi tych fojercongach. A zajś jak kiery miyszko we swoji chałpie, to musi już na jesiyń sie o wongel starać, a w zimie niy umi se bez żodnej komedyje ponść z chałpy, bo zarozki we piecu zagaśnie i kaloryfer zamiast parzić po puklu ziombi jak diosi. Ja, kiejś to wszyscy mieli jednako, bo w kożdej izbie stoł jaki żeleźniok, abo kachlok, a kole niego kołkastla, śmiatek i szipa, toż kożdy przikłodoł jednako do tych piecow. Ludzie wongel kupowali od formonow, kierzi wozili go z rybnickich grub, a kierymu na wongel niy stykło cis na hołda, abo kole bany, kaj cugi z tym kruszcym stowały i tam se go zbiyroł ze ziymie. A zajś drzewo na podpołka, a czasym tyż do hajcowanio, nosiło się z lasa, a jak baba miała chłopa grubiorza, to łon ji  przipryczoł  kożdy dziyń kulok i zajś boło czym skłodać we piecach.
Kiedy grubiorz wracoł du dom dycko pryczoł klocek.
Czy to prziszoł z dziynnej szychty, czy to prziszoł z nocek
dycko kulok nios pod parzom, poromboł go w doma,
tak, że w ciągu tydnia przinios du dom tak poł stroma.
Czy to chałpa, czy familok wszyndzi kachlok stoł,
Przi nim grubiorz jak się łopar, po puklu sie grzoł.
A jak prziszoł rano z nocki łogiyń zrobioł babie,
Niż szoł lygać jeszcze siedli łoba przi bonkawie.
Teroz kulok  je blank na nic – som kaloryfery,
piec mo yno we piwnicy, jak chałpa mo kiery.
Zajś na familokach wcale piecykow już ni ma,
niy trza starać się o drzewo bez caluśko zima.


Komentarze

Gwara śląska najgryfniejsze wlazowania

Przepisy po śląsku - Pikelsznita

Pikelsznita z ajerkoniakiym Pieczymy dwa biszkopty w bratrule – jedyn bioły i jedyn kakaowy. Oba mażymy ajerkoniakiym. Bierymy liter mlyka i warzymy dwa budynie śmietonkowe, mogymy tam dosuć trocha wanilie. Do krymu dodować po troszce ubitego fajnie masła, kierego bierymy kole szterdzieści deko. Sztyjc miyszać, coby sie cfołki niy porobiły. Krym mazać hrubo miyndzy biszkopty polote ajerkoniakiym i trocha po wiyrchu. Jak kiery rod, to może se to pomazać z wiyrchu polywom szekuladowom.

Bebok - straszki śląskie

Bebok Starki i ciotki, opy i omy, somsiod i potka dobry znajomy, kożdy sztyjc straszy i yno godo, że zmierzłe bajtle, to bebok zjodo. Jak niy poschraniosz graczek z delowki, jak we Wilijo niy zjysz makowki, jak locesz, abo straszysz kamratki, jak klupiesz wieczor w dźwiyrze sąsiadki, to już cie straszom, że bebok leci. Zaroz wylezie i zeżro dzieci. Choć żejś go jeszcze niy widzioł wcale, bo sztyjc kajś siedzi som na powale, abo za ścianom szuści i klupie, abo spi w szparze w starej chałupie. Bebok w stodole, bebok je w rzece, a jak tam przidziesz, to łon uciecze. A je łoszkliwy, jak mało kiery, choć ni mo kryki, ani giwery. A jednak, bojom fest sie go dzieci, bo żodyn niy wiy, skoro przileci. Toż, kożdy dumo i rozważuje jak tyż tyn bebok sie prezyntuje. Czy łon je wielki jak kumin z gruby,   Abo, jak mrowca bebok łoszkliwy je mały, abo ciynki jak szpanga. Czy łon mo muskle i dźwigo sztanga, abo je leki jak gynsi piyrzi, abo si