Przejdź do głównej zawartości

Dziwne przipadki Ziusia Kryki cz. XV



XV
Zigusiowe wnuki.

Najbardzij na świecie – bardzij niż swojim dwom babom przoł Ziguś Margiytce, cerce, kiero z nikierymi rzeczami dojść fest sie do niego podała, jak choćby dejmy na to z tym, że nierada robiła, ale fest  rada lotała po gościnach i muzykach. Z tym sie tyż Margiytka do tatulka podała, że tak jak łonymu dycko podobały sie jednako wszystki frele i baby, tak łonej dyko sie podobały jednako wszystki synki i chłopy. Skuli tego, jak yno trocha łod ziymie łodrosła napoczyna lotać za kożdym kto mioł galoty.
Ziguś z Małgolom starali sie o Margiytka, toż ji tego zakazawali i tuplikowali dziołsze, że przeca młodym karlusom je yno jedno we głowie, a potym boroka frelka musi piastować. Skuli tego,że Margiytka sztyjc wachowała aż łojcow niy bydzie w doma, coby uciyc zarozki na jako muzyka  Ziga uprosił Augusta, ożyroka i elwra, kiery nigdy ni mioł nic do roboty, yno chodzić po chałpach i wychciywać od ludzi, coby trocha jeja dziołcha prziwachowoł, jak sie bydzie po szesyjach smykać. August za to wachowani wiela niy chcioł – czasym yno jako flaszka gorzołki, abo pora żymeł, toż Ziguś boł ś niego rod.
I rychtyg, łod czasu, jak August zaczon dziołcha wachować, przestała sie tak smykać i zamiast ze swojimi rowniokami lotać, zaczyna na szpacyry do lasa ś nim chodzić, abo siedzieli w jeji izbie i cojś se tam yno pogadowali. Ziga z Małgolom byli radzi, że sie tak jejich cerka skamraciła z chłopym, kierymu już szło na szterdzieści rokow, ale niy wiedzieć czamu, fest dobrze sie z takom młodom dogadowoł. Toż jak August dycko u Margiytki w izbie boł, Ziga godoł Małgoli, coby im niy przeszkodzać, bo chłop ji tam rozgaduje, coby sie nigdzi niy smykała. Tak boło do czasu, aż Małgola zejrzała, że Margittce zaczyno sie jakoś brzuch robić coroz wiynkszy, a jak sie o to Augusta spytała, to chłop nic niy łodpedzioł, yno sie kajś stracioł i wiyncyj sie u Zigusia w chałpie niy pokozoł. A Margiytka boła przi nadziei.
I tak narodziła sie Zigusiowi piyrszo wnuczka, kierej Alinka dali na miano. Chcioł Ziga znojść potym Augusta, coby tyn jaki alimynta na bajtla płacioł, ale chłopa żodyn już wiyncyj we wsi niy widzioł.
Ziga z Małgolom fest przoli Alince i bawili jom łod malutkości, bo Margiytce wtynczas dziepiyro na siedminosty rok szło i jeszcze do bajtla rynki ni miała. Dycko po połedniu chodzowoł starzik z wnuczkom na szpacyry, hurdoł jom we wozyku, abo na cyji ji grywoł i pieśniczki śpiywoł, a gorszył sie fest, jak Małgola zamiast dziecia piastować wolała gorzołka pić. Margiytka trocha tam Alinka bawiła, czasym jom tyż nafutrowała, ale jak dziołszce boło przeszło poł roku zaczyna za Danielym od Simkow lotać, kaj boło bajtli w chałpie moc, a biyda aż piszczała.
Damian boł fajny synek i robota mioł na grubie, a ku tymu rod bawioł Alinka, jak na zolyty ku Margiytce lotoł, toż pomyśloł Ziga, że mono ni ma co młodym bronić, bo jego cera bydzie sie miała ś nim dobrze. Zolyciła tak jego cera z tym Damianym bez pora piyknych miesiyncy i już se chłop myśloł, że chneda sie wydo, już im izby na wiyrchu rychtowoł, coż kie jednego dnia prziszła do Krykow nojwiynkszo klachula we wsi Janka Kocurowo. Piyrsze wyklachała Małgoli kiery umrzył, kto sie bajtla spodziywo, co idzie we kierym sklepie łacno kupić, a na koniec gruchła wiadomościom, że Damian Simko mo sie chneda żynić z Dorkom z Rybnika, bo dziołcha je już fest przi nadziei. Jak sie to Margiytka zwiedziała, to choćby pieron do nij strzelił. Zaleciała do Simkow z wielkom hajom, ale boło już za nieskoro , bo staro Simkula yno pedziała to samo, co klachula Dorka, że Damian za miesiąc sie żyni i do Rybnika ku babie sie wykludzo. A Margiytka zajś boła przi nadziei.
Jak sie potym Małgola na nia ściekła czamu piyrszo niy zaleciała do Simkow yno ślimatać poczyna i pedziała, że jeji Damian woli tego kopocza łotlanego ze Rybnika. Łod tego czasu Margiytka boła markotno, bo fest tymu chłopu przoła.
Porodziła syneczka , kierymu na miano Damianek dała, a jak go porodziła, to na niego bardzo ani wejrzeć niy chciała, yno sie sztyjc smykała po cołkich dniach i nocach, że jom nigdy w chałpie zastać niy szło. Damianka zajś chowali Ziguś z Małgolom, ale coroz bardzij ich roztomańte klachule obgadowały, że Alinka i Damianek ni majom tego co się bajtlom noleży. Małgola przeca rada gorzołka piła, a Ziguś sie smykoł ze swojom cyjom, bo przeca boł już na pyndzyji.
Nikierzi godali, że trza te bajtle Krykom łodebrać. Jak Małgola słyszała taki godki, to haja robiła Zigusiowi, że to wszystko skuli niego, bo łod czasu, jak jego kamrat Jorg Ostrzołek podciepnył Margiytka jak mało boła i o ordeka sie fest gruchła, to w głowie ji cojś przeskoczyło i skuli tego tak sie terozki smyko i za chłopami loce. Ale Ziguś wiedzioł, że dziołcha to po nimu to mo, bo przeca łonymi sie dycko jednako wszystki dziołchy podobały.
A Margiytka w końcu, jak już tego Damiana przebolała skludziła sie do chałpy, ale zajś już boła na rozsuciu. Żodnymu nigdy niy pedziała z kim tego bajtla mo, a jak go porodziła, to dała mu na miano Krzysio.
Ziguś z Małgolom fest pomstowali na nia, coby w końcu zaczyna te swoji bajtel bawić, ale jak Krzysio mioł pora miesiyncy dziołcha zajś zaczyna sie smykać. Wtynczas do Krykowej chałpy zaczyny przilazować jakiś baby, kiere zaglondały do wszystkich izbow, łopytowały sie o Margiytka i lynkały Małgole, że ji te bajtle zbierom do familije zastympczej.
Małgola z Zigom przoli swojim wnukom i łobiecowali, że łoni bydom ich piastować i sie ło nich starać. Ale jednego piyknego dnia jak zajś te baby prziszły, to zejrzały, że w kuchni wele bifyja stoji napoczynto flaszka z gorzołkom, a Małgola ledwo na szłapach stoji, co tako je słabo, ku tymu mały Krzysio jak na złość sztyjc ślimce, Damianek praje do galotek naproł, a Alinka sama po dworze loce.
Potym bez dłogi roki Małgola pochała na somsiadki, że to skuli tych murchlow i klaprulow  te bajtle zebrali, bo ich szpetnie obgodały, że ich niy wachujom. Co by tu niy godać, Zigusiowe wnuki zostały zebrane kajś do cudzych ludzi, coby ich howali z daleka od starzikow i mamulki, kiero wszystko smoliła i po cołkich dniach smykała sie z ożyrokiym Kubom Kowalikiym, kiery nigdy niy krzyźbioł i Margiytka tyż do gorzołki namowioł.
Ziguś zajś, niy poradzioł pogodzić sie z tym, że mu wnuki zebrali i skuli tego wynokwioł knif, kiery kiejś we filmie widzioł o takich haresztantach, co ze haresztu uciekali. Kozoł kupić Małgoli pecynek chleba, ale żeby niy boł pokroty na sznitki i do wody go potym wraził coby sie ś niego tako ciaplyta zrobiła. Ze chlebowej ciaplyty ulepioł Ziguś pistula, kiero potym gutalinom na bronotno pomalowoł. Na głowa wraził se taki kłobuk, coby go poznać niy boło, a na gymba naciagnył poficowano knisztrymfa od Małgole i taki nastrojony jednej nocy zaszoł do chałpy od tych ludzi, co jego wnuki howali. Zaklupoł do dźwiyrzi, a jak yno baba kiero tam miyszkała odymkła polynkoł jom chlebowom pistulom i zaczon ryczeć.
         Oddowej Krykowe wnuki, abo cie z tej pistule zastrzela na amyn!
I tak zajś na chwila mieli Ziga z babom wnuki, ale dłogo tego niy boło, bo choć baba, kiero ich howała piyrsze sie zlynkła, ale potym zatelefonowała na policyjo i na drugi dziyń już pod Zigowom chałpom boła opieka, policyjo i familijo zastympczo, kiero howała Krykowe wnuki.
Tak Ziga z Małgolom pozbyli bajtle od Margiytki, ale chneda potym dziołcha prziszła nazod du dom, bo pedziła, że Kuba, tyn pieron łognisty piere jom jak kota w miechu i skuli tego niy chce wiyncyj o nim słyszeć.
Za jakiś czas porodziła Margiytka cerka Justinka. I tak zajś Ziga z Małgolom mieli wnuczka do piastowanio. Zdało sie im, że jejich Margiytka sie wtynczas trzocha ustatkowała, bawiła swoja cerka, a jak dziołszka miała praje dwa latka, to zaczyna godać, że roboty bydzie szukać, coby im boło lepszy. Rod boł z tego Ziguś łogromnie i przed wszystkimi ludziami sie asioł, że jego cerka przestała za chłopami lotać i terozki bydzie fest zocnom niewiastom.
Tak boło, aż Margiytka poznała żyniatego Feliksa Gole, kiery czynsto do somsiada Fizie na wysiady przilazowoł, coby w szkata ś nim pograć. Ogupła dziołcha za tym Golom, choć ji Ziguś po cołkim czasie tuplikowoł, że przeca baba od Feliksa, Ana mo nojwiynkszy pysk we wsi i jak sie dowiy, że Margiytka ku niymu na zolyty loce, to jom ze skory łobedrze. Dziołcha niy chciała o tym słyszeć i sztyjc yno tuplikowała, że przeca łoni z tym Feliksym se yno piyknie pogadujom, a to ni ma nic złego.
Tak boło do czasu aż Margiytce zaczon brzuch rosnyć i zejrzały to klachule ze wsi. Zarozki tyż zaleciały z ciepłym do Any, a ta niewiela by brakowało, a dostałaby hercklekotow. Przileciała Ana Golowo do Krykow z grabiami w gorści i zdało sie, że pozbijo nimi niy yno Margiytka, ale i Zigusia wroz z Małgolom, skuli tego, że motyka wychowali, co za żyniatymi chłopami loce. Wytargała wtynczas Ana Margiytce praje wszystki szkuty, zrobiła ji dwie bojle pod łoczami, a rzić tak ji tymi grabiami łotrzaskała, że bez pora tydni ni mogła na stołku prosto usiedzieć. Zigusiowi tyż pukel cołki łotrzasjkała jak bronić cerka chcioł, a Małgole tak chlasła tym sztilym łod grabi, że żebra miała lilowe. Łod tego czasu Feliks Gola już nigdy niy prziszoł do Fiziow, coby w szkata grać, a i na szesyji go widać niy boło i ludziska godali, że Ana zawiyro go w kumorze na klucz za to, że Margiytce tego bajtla zrobioł. A u Krykow chneda potym narodziła sie dziolszka, kierej na miano Karolinka dali.
Łod tego czasu, jak jom ta Ana tak zeprała przestala sie Margiytka smykać i za chłopami lotać. Wroz z Zigusiym i Małgolom piastowała swoji bajtle jak sie noleży, a pora rokow nieskorzij zapoznała takigo starszego już karlusa, kiery boł na pyndzyji i ślubu ś nim nabrała. Wroz ze swojim chłopym zaczyna kludzić życi przikłodne, jak Pon Boczek nakozoł i za jakiś czas te dwa starsze bajtle, kiere ji downij zebrali nazot du dom skludzili.
Terozki dycko idzie Zigi napotkać jak ze swojimi wnukami szpacyruje, a przaje im tak fest, ale to fest, jak niczymu inkszymu na tym świecie.

Komentarze

Gwara śląska najgryfniejsze wlazowania

Kuloki i hajcongi

Jak już przidzie styczyń to praje dycko je bioło za łoknym, aże bioło, autami ludzie niy poradzom wyjechać ze swojich placow skuli śniegu, a kaj człowiek sie yno niy podziwo, lotajom ludziska po szesyjach z roztomańtymi hercowami i inkszymi łopatami i łodciepujom te wielki hołdy. Wszyndzi je gładko i trza dować pozor jak sie idzie we ważnej sprawie na klachy do somsiadki, abo do roboty. A jak je zima w chałpach! Trza hajcować we wszystkich piecach, bo inakszy pazury łod mrozu ulatujom. Jo dycko myślach że nojlepszy sie majom ci, kierzi miyszkajom na blokach, bo dycko majom ciepło, niy muszom sie marasić wonglym, ani wachować piecow, coby w nich niy zagasło, ale ostatnio słysza, że i na blokach ni ma tak blank dobrze, bo bezmała som tam jakiś haje o liczniki przi tych fojercongach. A zajś jak kiery miyszko we swoji chałpie, to musi już na jesiyń sie o wongel starać, a w zimie niy umi se bez żodnej komedyje ponść z chałpy, bo zarozki we piecu zagaśnie i kaloryfer zamiast parzić po puk

Bebok - straszki śląskie

Bebok Starki i ciotki, opy i omy, somsiod i potka dobry znajomy, kożdy sztyjc straszy i yno godo, że zmierzłe bajtle, to bebok zjodo. Jak niy poschraniosz graczek z delowki, jak we Wilijo niy zjysz makowki, jak locesz, abo straszysz kamratki, jak klupiesz wieczor w dźwiyrze sąsiadki, to już cie straszom, że bebok leci. Zaroz wylezie i zeżro dzieci. Choć żejś go jeszcze niy widzioł wcale, bo sztyjc kajś siedzi som na powale, abo za ścianom szuści i klupie, abo spi w szparze w starej chałupie. Bebok w stodole, bebok je w rzece, a jak tam przidziesz, to łon uciecze. A je łoszkliwy, jak mało kiery, choć ni mo kryki, ani giwery. A jednak, bojom fest sie go dzieci, bo żodyn niy wiy, skoro przileci. Toż, kożdy dumo i rozważuje jak tyż tyn bebok sie prezyntuje. Czy łon je wielki jak kumin z gruby,   Abo, jak mrowca bebok łoszkliwy je mały, abo ciynki jak szpanga. Czy łon mo muskle i dźwigo sztanga, abo je leki jak gynsi piyrzi, abo si

Przepisy po śląsku - Pikelsznita

Pikelsznita z ajerkoniakiym Pieczymy dwa biszkopty w bratrule – jedyn bioły i jedyn kakaowy. Oba mażymy ajerkoniakiym. Bierymy liter mlyka i warzymy dwa budynie śmietonkowe, mogymy tam dosuć trocha wanilie. Do krymu dodować po troszce ubitego fajnie masła, kierego bierymy kole szterdzieści deko. Sztyjc miyszać, coby sie cfołki niy porobiły. Krym mazać hrubo miyndzy biszkopty polote ajerkoniakiym i trocha po wiyrchu. Jak kiery rod, to może se to pomazać z wiyrchu polywom szekuladowom.