Przejdź do głównej zawartości

Dziwne przipadki Zigusia Kryki cz. XII

 

XII

Zigusiowe choroby.

 

Ziguś Kryka bez cołki życi boł chłop mocny, postawny, jak to padajom – w barach szyroki, w rzici wąski, jak mo być chłop śląski, ale czasym i łonego chorobska morziły .Choć ni mioł cukrzicy, prostaty, ani wrzodow na żołądku, to miywoł czasym korowody z krziżym. Niejedyn by pedziol, iż niy dziwota, kie na grubie robioł i ciynżary musioł pryczyć, ale tak dorowdy, to Kryka wiela se som narobioł, że mu tyn krziż wysiodoł. Jego korowody zaczyny sie jak jeszcze boł blank młodym chłopym, ciekawym roztomańtych nowości.

Jednego razu zaszoł na osiedle, kiere dziepiro niedowno postawili dlo tych wszystkich wandrusow, kierzi z roztomańtych stron do Jastrzymbio za robotom przijyżdżali Jedni już tam skludzili swoji baby, bo nowe, piykne miyszkania dostali w tych blokach, kiere im wartko stawiali.

Boło to praje na jesiyń i ludziska wylazowali przed bloki, bo chłop z forom ziymioki prziwioz, coby se je mogli do piwnic śladować na cołko zima. Mocka tych ludzi pokupiło se ziymioki i terozki roztomańte kupki leżały przed schodami, a baby z wypiyntymi rziciami przebiyrały ich do wiader.

W tyn praje dziyń Zigusiowi spomniało sie coby nawiydzić swojigo kamrata, kiery ś nim na grubie robioł. Antek pochodzioł z lubelskij dziedziny i łod trzech rokow miyszkoł na Śląsku, a łod pora miesiyncy mioł miyszkani w tym bloku, kaj praje ziymioki przywiyźli. Antek boł jeszcze kawalerym i niy boło mu jeszcze tych ziymiokow trza, toż smoloł cołki przebiyrani i wyloz praje na szesyjo, bo chcioł se poprogować nowy motorcykel, kiery se za łostatni geltag kupioł.

Jak go se tak oglondol i szacowoł, to praje prziszoł Ziga go nawiydzić i jak yno zejrzoł tyn fajny motorlykel, to zaczon prosić Antka, coby mu doł się karnyć na nim. Antek niy boł pragliwy i zarozki sie zgodził. Jezderkusie, coż to boła za uciecha dlo Zigi tak karować, a gazować naokoło bloku. Jeździoł coroz warcij naokoło tego bloku, coby zbadać wiela tyż tyn motorcykel mo na blacie. A baby przebiyrały swoji zoiymioki i praje, jak jedna dojść bachrato wypiyna fest rzić do zadku, coby sie schylic po kibel, to Ziga niy wyrobioł na zakryncie i wiela mioł siły przednim kołkiym wjechoł ji gynau w som pojstrzodek rzici. Baba rykła sromotnie z wielkigo bolu i wroz z cołkim motorcyklym , a na nim ze Zigusiym na zicu przewrociła sie na bok. Wtynczas Kryce cojś w krziżu gruchło i jak przijechała sanitarka to brali do lazaretu i baba z kołkiym w rzici i Zigusia z przekrynconym krziżym.

Łod tego czasu mioł Ziga krowody z krziżym, skuli czego do starości musiol go mazać roztomańtymi maściami i łykać pile.

Piyrszy roz znod sie w lazarecie zarozki po tym wypadku z motorcyklym, ale tam wiyncyj sie yno znerwowoł niż wylyczył. Nojwiyncyj nerwow mu zeżroł tyn chłop łod baby, kierej Ziguś do rzici wjechoł, bo sztyjc lotoł mu do lazaretu nazdować i wyrgożać, skuli czego, ani niy chcioł tam być i w końcu som się wypisoł. Krziż jednak niy dowoł mu pokoju, toż poszoł zajś do dochtora, coby mu jaki lyki doł ,no i coby rewir mog dazli ciągnyć. A trefiło, że praje tako dość jeszcze młodo i piykno dochtorka przijmowała, toż rod boł, że go po puklu klepie tako frela. Jak yno wloz, to kozała mu łopedzieć, kaj go żgo, a potym poseblykać się, coby go mogła łobadać. Ziga niy doł ji dłogo czakać, bo pomysloł se, że taki młody, sztramski chłop spodoboł sie freli i chce go mono lepszy łobadać. Cołki rod ściepoł w momyncie wszystki lonty i sago, jak go Pon Boczek stworzoł stanył przed dochtorkom, coby wszystko mogła lepszy łoszacować. Ale baba zamiast go badać zaczyna sromotnie jaszczeć, a pomstować, że zboczyniec jom napod i chce jom godności pozbawić. Borok Ziguś, niy wiedzioł o co sie sam rozchodzi, kapnył sie yno, że mo sie wartko nazod oblykać i uciekać, bo go policyjom straszyła. Łodechcialo mu sie wtynczas cołkigo rewiru i z bolawym krziżym do roboty poszoł. Coź, kie kości za jakiś czas zajś dały o siebie znać.

Żyniaty boł juzwtynczas chłop z Wichtorom, toż, co jakiś czas mazała go baba kamelkami i gynsinom po puklu wiela wlezie, ale i tak musioł, co jakis czas pile łykać i lotać na lampy. W końcu roz dochtor mu pedzioł, że położy go na pora tydni w lazarecie, kaj majom przeca roztomańte klamory i maszyny na krziż, a i masażystka – tako mocno w rynkach baba sie znojdzie i jak go po puklu wymasuje, to wylezie Ziguś du dom jak nowo narodzony.

Toż rychtowoł sie do lazaretu jak sie patrzi. Wichtora kupiła mu na torgu fajne lacze na ta przilezytość, fusekle blank nowe, galoty ze piżamy i cwiter, coby mioł sie czym łokryć, jak bydzie po zimnych siyniach deptoł.. Podobało się Zigusiowi w tym lazarecie, bo sztyjc mog sie w pryku wylygować, a ku tymu gryfne siostrzicvzki kole niego skokały. Niyrod yno boł, jak dochtor przilazowoł na wizyta, bo boł to zmierzły chłop, ale Ziguś dycko mu śmyszne afki strzyloł, jak yno niy zaglondol, bez co robioł uciecha tym szumnym siostrziczkom.

Zarozki piyrszy dziyń, jak yno lyg do lego lazaretu przinios mu tyn dochtor taki srogi pile i kozoł mu to zażywać, aże trzi razy na dziyń - że niby na boleści pomogajom. Ziguś niy rod ich jod, bo fest mu niy szmakowały, boły, choćby jako glina i trzeszczały miyndzy zymbiskami jak piosek, a krziż, jak bolol, tak boloł. W końcu chłop niy strzimol i jak zajś tyn dochtor prziloz, to mu pado.

  • Deochtorku złoty, wyboczcie zwyczajnymu gornikowi, żech wom za plecami afki strzyloł i niy dowejcie mi wiyncyj jeść tych łoszkliwych pilow, bo mie i tak yno pomogo, jak se wejrza na ta piykno siostrziczka, abo jak mie ta szykowno masażystka poklupie po puklu, to mi mrowce po tym krziżu chodzom i choroba mie odbiego.

    Podropoł sie wtynczas stary dochtor po czole, bo niy poradzioł se wartko spomnieć, jaki to te niedobre pile dowoł Zigusiowi, ale Kryka go ubieg i wyjon ze postolika ta, kierej jeszcze złyknyć niy zdążył. A jak jom pokozoł, to dochtor sie aż za brzuch chycioł, ze śmiychu, a potym sie tak zakuckoł, że go ta piykno siostrziczka musiała po puklu poklupać.

  • Przeca to mocie czopki Kryka, wy ich ni mocie styrkać do gymby, yno blank z drugij strony, niy dziwota ze niy pomogajom, jak ich zjodocie.

    Toż, jak yno Ziguś zaczon wrażować czopki, kaj trza, to mu sie polepszyło i za pora dni mog du dom ze lazaretu wylazować.


 

 

Komentarze

Gwara śląska najgryfniejsze wlazowania

Kuloki i hajcongi

Jak już przidzie styczyń to praje dycko je bioło za łoknym, aże bioło, autami ludzie niy poradzom wyjechać ze swojich placow skuli śniegu, a kaj człowiek sie yno niy podziwo, lotajom ludziska po szesyjach z roztomańtymi hercowami i inkszymi łopatami i łodciepujom te wielki hołdy. Wszyndzi je gładko i trza dować pozor jak sie idzie we ważnej sprawie na klachy do somsiadki, abo do roboty. A jak je zima w chałpach! Trza hajcować we wszystkich piecach, bo inakszy pazury łod mrozu ulatujom. Jo dycko myślach że nojlepszy sie majom ci, kierzi miyszkajom na blokach, bo dycko majom ciepło, niy muszom sie marasić wonglym, ani wachować piecow, coby w nich niy zagasło, ale ostatnio słysza, że i na blokach ni ma tak blank dobrze, bo bezmała som tam jakiś haje o liczniki przi tych fojercongach. A zajś jak kiery miyszko we swoji chałpie, to musi już na jesiyń sie o wongel starać, a w zimie niy umi se bez żodnej komedyje ponść z chałpy, bo zarozki we piecu zagaśnie i kaloryfer zamiast parzić po puk

Bebok - straszki śląskie

Bebok Starki i ciotki, opy i omy, somsiod i potka dobry znajomy, kożdy sztyjc straszy i yno godo, że zmierzłe bajtle, to bebok zjodo. Jak niy poschraniosz graczek z delowki, jak we Wilijo niy zjysz makowki, jak locesz, abo straszysz kamratki, jak klupiesz wieczor w dźwiyrze sąsiadki, to już cie straszom, że bebok leci. Zaroz wylezie i zeżro dzieci. Choć żejś go jeszcze niy widzioł wcale, bo sztyjc kajś siedzi som na powale, abo za ścianom szuści i klupie, abo spi w szparze w starej chałupie. Bebok w stodole, bebok je w rzece, a jak tam przidziesz, to łon uciecze. A je łoszkliwy, jak mało kiery, choć ni mo kryki, ani giwery. A jednak, bojom fest sie go dzieci, bo żodyn niy wiy, skoro przileci. Toż, kożdy dumo i rozważuje jak tyż tyn bebok sie prezyntuje. Czy łon je wielki jak kumin z gruby,   Abo, jak mrowca bebok łoszkliwy je mały, abo ciynki jak szpanga. Czy łon mo muskle i dźwigo sztanga, abo je leki jak gynsi piyrzi, abo si

Bajka o śwince po śląsku

Bajka o śwince                                     Babuć Kulo sie po placu babuć we marasie, rod w gnojoku ryje, po pije w kalfasie, kaj je reszta wopna i stare pająki, co się przipryczyły zza płota łod łąki. Gryzie babuć   wongel jak słodki bombony, po pije go wodom, kaj gebiz łod omy leżoł zmoczony. Woda zzielyniała, skuli tego bardzij mu tyż szmakowała. Zeżro wieprzek mucha,   ślywki ze swaczyny, po ym se po prawi resztom pajynczyny. Godali nom   oma, że nikierzi ludzie som gynau zmazani, choćby te babucie. Dejmy na to ujec, jak przidzie naprany, tyż jak wieprzek śmierdzi i je okulany. Śmiejymy sie z wieprzkow, ale wszyscy wiedzom- kożdego   babucia kiedyś ludzie zjedzą.