Przejdź do głównej zawartości

Dziwne przipadki Zigusia Kryki cz. X

Zigusiowe utropy.

Ziguś dycko z wiarom zaglondoł w prziszłość i sztyjc widzioł życi w różowych brelach, ale jak kożdy mioł tyż swoji utropy, kiere go nerwowały.
Najgorszymi utropami, co go sztyjc morziły boły przileżytości, ze kierych niy poradzioł sie wylyczyć - boły to wiara Zigusia w inkszych ludzi i na łopak -wiara inkszych ludzi w Zigusia, rychtyg całkowity brak orintacje we terynie i jeszcze to, że Zigusiowi podobały sie jednako wszystki baby, kiere na swoji drodze napotykoł.
Ze tom wiarom w ludzi mioł Zigus korowody od młodych lot, skuli czego kozdy, kto chcioł leko go nabroł, a potym sie ś niego pośmiywoł.
Już jak boł maluśkim syneczkiym, to inksze bajtle wiedziały, że eli Ziguś mo bombony, to leko idzie ich od niego wycyganić, eli kożom mu wlyźc na strom ,ze kierego niy idzie slyźć, po zdrzało trześnia, abo nadgryziono przez chroboka płonka, to synek polezie, eli pedzom mu, że rechtorka Orszuliczka mo rojmatyka, kiero cwekami lyczy, to Ziguś położy ji cweki na stołku. I bez ta wiara w bajtle Ziga sztyjc mioł korowody.
Jak boł młodym karlusym, to go frelki nabiyrały we sklepie, coby im bobmbony i szekulady kupowoł, a łon wykulowoł ze kapsow łostatni kotloki. Potym zajś go naciagały kamraty z roboty na grubie, jak mu łobiecywali, że w kapsie łod sztajgra znojdzie konsek złota łod Skarbinka i zajś mioł korowody jak go chycili, że po kapsach sznupie.
A nojbardzij go nabrol roz jedyn Cygon jak jechol kiejś na kole ze sklepu, bo praje Wichtorze mąki brakło do łobiadu, a chciała placki piyc.
Śpiychoł się, borok chłop z tego sklepu, toż, coby być gibcij wybroł droga na przima bez olszyna, kaj na pojstrzodku polnej drogi zejrzoł Cygona, kiery stoł i wypinoł sago rzić ku klarze. Łogromnie zadziwiło to Zigusia, co tyż tyn Cygon wyrobio i czamu se niy legnie na trowa w badkach, yno wypino miejce, na kiere żodyn niy zaglondo i bez to ludziom je jedno, czy je blade jak piynta łod nieboszczyka, czy piyknie przibronocone. Toż stanył Ziguś, polyg swoji koło do rantu i zajś z tom wiarom w ludzi pyto się grzecznie.
A co wy robicie, Cygonie?
Wystawiom rzic ku klarze – łodpowiado nic niy zgańbiony Cygon.
A czamu jom tak wystawiocie? - pyto dalij Ziga
A bo jom chca przibronocić, żeby przyszporować – pado Cygon.
Ziguś boł człowiekiym, kiery rod śpiywoł, tańcowoł, rod tyż siedzioł na ryczce i nic niy robioł, ale nade wszystko rod szporowoł. Toż jeszcze bardzij zaciekawiony pyto sie Cygona.
A na czym prziszporujecie, bo chyba ni na pijondzach?
Na galotach, a co za tym idzie, na pijondzach.
Na galotach? - zajś dziwi sie Ziga – A jako prziszporujecie na galotach? Powiydzcie mi, bo jo tyż rod szporuja.
A zwyczajnie. – machoł łod niechcynio Cygon – Jak widać syjmnył żech galoty i wystawiom rzić ku klarze, muszą teroz czakać, aż klara rzić fest przibronoci i bez to żodyn sie niy kapnie, że żech je bez galot, kiere tyż som przeca bronotne. Potym je posfijom, wraza do taszy i byda ich mioł na zima. Po co bez lato niszczyć galoty, trza przeca lontow szporować, a bez to i pijyndzy sie prziszporuje.
Ale myślicie Cygonie, że to niy bydzie widać, iż ni mocie na sobie galot? - dropie sie po głowie Ziga
Nic nie bydzie poznać. – pado z przekonaniym Cygon – Teroz fest klara grzeje i za trzisztfierci godziny byda miol rzić tak bronotno jak galoty, kiere sam leżom. Łońskigo roku zrobioł żech to samo i tyż żodyn niy poznoł.
Jezderkusie! -pado Ziguś – A mono i jo by tak mog zrobić, wtynczas tyż prziszporuja.
Ale musisz stanyć w tym miejscu, gynau, kaj jo stoja, bo kaj indzij klara aż tak niy grzeje -pado Cygon.
A niy łodstąpilibyście mi miejsca?
A mosz jaki pijondze w kapsie?
Mom trocha kotlokow, kiere dała mi moja baba.
Toż dej i stowej na mojim miejscu. – zgodzo się dobrotliwie Cygon. Niy ruszej sie bez trzisztwierci godziny, a jo ida za tym grzibow nazbiyrać.
I rychtyg stanył Ziguś na pojstrzodku drogi ze sagom rziciom, a galoty ciepnył do rantu, tam, kaj koło jego leżało.
Łobroć sie do zadku i niy ruszej! - przestrzeg go jeszcze Cygon, a potym zebroł mu galoty, kotloki, kiere mu Wichtora dała, koło i mąka na placki.
A Zugusia za poł godziny zastały sagigo dziołchy, kiere na ostrynżce sie wybrały. Narobiły wtynczas wielkigo larma, że Ziguś Kryka je zboczyncym , kiery rzić dziołchom pokazuje i jeszcze uciecha z tego mo.
Tak boło ze Zigusiowom wiarom w ludzi, ale i na łopak sie trefiało, że nikierzi ludzie wierzili w Zigusia, a potym se yno pizrziństwa narobili.
Tak tyż sie stało, jak kiejś na srogo akadymijo przed samymi Godnymi Świyntami mioł przijechać do Kola Emerytow poseł Kroszonka. Praje wtynczas od noiedowna Ziguś Kryka boł na pyndzyji i zarozki tyż doł się do koła zapisać.
Prezes, Achim Podeszwa fest sie rychtowoł do tej akadymije i skuli tego, że mioł być u pyndzyjistow som Kroszonka, kupioł dlo niego pykny puket kwoitkow, kiery mioł wrynczać, ni kiery inkszy, yno Ziguś. A mioł go wrynczas skuli tego, że fest sie o to dopominoł. Achim tam trocha o Zigusiu slyszoł, że czasym co napocho, ale pomyśloł se, że puket wrynczyć kożdy poradzi. Inksi członkowie mieli przeca już roztomańte obowiazki, jak choćby polywani gorzołki, abo wychwolani zasług prezesa Podeszwy. A Ziguś łogromnie se mioł w zocy to wrynczaniu i już dwa tydnie naprzod sztyjc sie tym we szynku przed chłopami asioł. Po cołkich dniach tyż wynokwioł, jako by sie jeszcze piyknij zaprezyntować przed zocnym posłym, aż w końcu wynokwioł.
Pora rokow gibcij dała mu na Wielkanoc staro Pytlino, kiero piyknie poradziła malować, tako wielkucno kroszonka. Boła łona ze jajca od strusia i skuli tego boła tako sromotnie wielkucno. Pytlino jeszcze wynokwiła, coby ta kroszonka szło powiesić na palmie, abo na krziżu i skuli tego pojstrzodek tego jajca wychuchała bez dziurka, kiero ficnadlom zrobiła i bez ta dziurka styrczyła sznoreczek, na kierym szło ta kroszonka powiesić na gałynzi. Piykno boła ta kroszonka i Ziguś chcioł ś ni zrobić geszyng tymu posłowi, coby go lepszy zapamiyntoł, bo przeca świynta idom. Cojś mu sie yno posmoliło z tymi świyntami, bo przeca kroszonki dowo sie na Wielkanoc, a ni na Gody, ale Ziguś tak się uprzył na tyn geszyng, że mu to ani na myśl niy prziszło.Skroł to jajco do taki putnie, coby go żodyn z pyndzyjistow naprzod niy zejrzoł.
I toż, jak już na akadymiji poseł swoji godki skonczoł, a prezes Podeszwa zdążoł sie poasić wiela tyż to łon niy robi dlo tych pyndzyjistow, prziszoł czas na kwiotka i Ziguś w piyknym ancugu i w wybiglowanej koszuli z wyszkrobionym kraglym wyloz na pojstrzodek. Piyrsze doł posłowi te kwiotka, a potym kajś ze westy wyjon swoja putnia i przi wszystkich jom odymknył, coby widzieli, a do posła tak pedzioł.
Wyboczom panoczek poseł, bo jo mioł yno puket dać, ale coby tako osoba uhonorować, mom sam jeszcze geszyng. To je kroszonka, prozno w pojstrzodku, choć po wiyrchu łobstrojono, a sam je jeszcze taki powrozek coby jom szło na stromku powiesić.
Jak to usłyszoł poseł Kroszonka to zdało się, że go hercklekoty chycom, a wszyscy pyndzyjiści bez słowa zostali. Poseł Kroszonka ściekły i obrażony wyloz z akadymije bez słowa, bo boł wylynkany, że go chce rychtyg Ziga na stromie łobiesić. A prezes Podeszwa terozki już wiedzioł, czamu ludzie godajom, że lepszy kieby ni mieli wiary we Zigusia, bo to może im sie niy spłacić.
Drugo przileżytość, kiero dycko boła srogom utropom Zigusia, to boł brak oriyntacje i pirszy roz się o tym przekonoł już za młodu, jak na ponci farorz kozoł iść chłopom na prawo strona, a babom na lewo. Ziguś dycko mioł dycko łogromne korowody żeby trefić tam kaj trza.
Tak tyż boło, jak sie jednego razu zapisoł na mecz we fusbal. Niy boł to żodyn ważny mecz, yno taki miyndzy gornikami ze dwóch oddziałow, ale zawsze mecz. Mieli te zawodniki swojigo trynera, Walancina Pale, kiery za młodych rokow w drużynie zawodowej groł. Toż Walancin, jak to trynery majom we zwyku, przed meczym kozoł tym chłopom lotać naokoło placu, na kierym mioł być nieskorzij mecz, robić roztomańte przisiady, chytać bal, ciepać go bramki i zwyrtać sie we prawo i we lewo. Coż kie, jak yno Walancin wołoł
- Zaglondać w prawo!
To wszyscy zaglondali we prawo, a Ziguś w lewo.
Jak Walancin wołoł
Bal na lewo!
Wszyscy zbijali się, coby go łapnyć na lewej stronie, a zajś Ziguś lecioł w prawo.
Tak boło bez cołki mecz i drużyna, we kierej groł Ziguś przegrała. Skuli tego bez dłogi czas wszyscy mieli na niego sromotne nerwy.
Tyn brak oriyntacje tyż tropioł Zigusia, jak bol we sanatorium. Piyrsze, jak przijechoł taksowkorz wozioł go po cołkim mieście i z piniyndzy go łoszkuboł, skuli tego, ze Ziguś niy kapnył sie iz jeżdżom durch w kołko. A potym, jak już sie w izbie rozgościoł i do haźla zachciało mu się iść, to se dziepiyro gańby narobioł.Wszysko skuli tego,że te babski haźle były gynau naprociwko chłopskich, a Zigusiowi sie strony myliły. Skuli tego pora razy wloz babom do haźla, a te sie potym od niego cofały, bo godały, że ich sztyjc podglondo. A borok chłop boł przeca żyniaty, toż wiedzioł jak baba wyglondo.
Jednego razu tyż izby pomyloł skuli swojigo kamrata Richarda Wnuka, kiery go zaprosioł na noc do swojigo familoka. Boło to jeszcze za czasow jak z Wichtorom żyniaty boł, a że baba dycko łogromne haje mu robiła, jak ze szynku nieskoro prziszoł wpod na knif, że bydzie społ u Richusia. Coż, kie Richuś słabo głowa do gorzołki mioł, pryndzyj od Zigi sie naproł i du dom chciol ciść, choć Kryka jeszcze niy boł fest naprany.
Toż dopij swoja halbka, – padoł mu Richuś- a jak już bydziesz ś niom gotowy to przidź do mojigo familoka, je to nomer siedym, gynau naprociwko gelyndra na drugim sztoku.
I poszoł Richard du dom, a Ziguś kończył halbka z inkszymi kamratami. A jak już boł szykownie naprany, to zaczon sie kludzić ku familokom. Niy pomyloł nomera siedym, ale pomiynioł sztoki. A tam praje jedna familijo jadła wieczerzo jak Ziguś naprany łodymknył dżwiyrze i bez żodnej godki prosto do pryka się wcis. Borocy niy wiedzieli ,co majom robić, bo narozki wloz im do izby cudzy chłop, w jednym momyncie ściepoł ze sia galoty, do pryka im legnył i już za chwila charczoł.
Ale niy yno strony i sztoki Zigusiowi się miyniły, borozk, tyż pomiynioł kiyrchowy i zamiast na pogrzyb do ujca Johana co umrzył we Wodzisławiu zaszoł kajś do cudzego chłopa na pogrzyb kiery boł gynau w tyn som dziyń, yno, że na inkszym kiyrchowie. Pogrzeby som wszystki do sia podane, yno ze ludziska mu się na nim jakis cudze zdały.
Trzeciom przileżytosciom, skuli kierej mioł Ziga same utropy było to, ze dyco mu sie wszystki baby jednako podobały. Skuli tych bob i frelek mioł sztyjc korowody, bo niy wiedzieć czamu upodobały se go yno taki, ,kiere chciały ś niego profity mieć.
Tak boło ze Kornelom Somerliczkom, kiero na grubie na płoczce robiła i dycko sie ze Zigom trefiali, jak łon z dołu wyjyżdżoł. Kornela boła szykowno dziołcha, postawno, lukato, czorno i czerwiono po licach, toż niejedyn karlus za niom łoczami wodzioł., a już nojbardzij Ziguś Kryka kiery sztyjc sie jom pytoł, czy by się ś nim na zolyty niy umówiła. Za dłogo niy dała sie dziołcha prosić i jednego dnia po szychcie poszli poszpacyrować na miasto. Ziguś chciołby iść Kornelom nojlepszy do lasa, abo na łąka, kaj żodyn za nimi by niy zaglondoł, ale dziołcha chciała yno lotać po sklepach. Synek dziyń naprzod geltag wzion toż kupowoł Korneli co se yno życzyła, a wynokwiła tego moc, bo i maszkiety i klajd nowy se zażyczyła, a na koniec na łobiod sie kozała zaprosić do drogucnej retauracyje. Jak na koniec du dom jom Ziguś odkludził, to ani kusku mu nie chciała dać, bo pedziała, że je porządno dziołcha i na piyrszych zolytach niy bydzie sie zarozki z karlusym mućkać. Tak boło jeszcze pora razy aż Ziguś blank bez piniyndzy zostoł. A potym zejrzoł jom, jak pod bramom dowała po szychcie kusku Ecikowi Szkucikowi, toż wiyncyj na zolyty niy chioł ś niom chodzować.
Jak sie już chłop ożynił z Wichtorom, to baba sromotnie wachowała, żeby za inkszymi niy lotoł. A jak na torgu go kieroś pytała, coby ji sztandy poprawioł, abo co pomog smykać, zarozki pod boki sie brała i zaczynała na tako jaszczeć.
Widzicie jom! Murchla jedna! Znojdź se inkszego chłopa na posyłki, a za mojim niy zaglondej, bo ci zarozki wszystki szkuty wytargom, abo ślypia podbija!
Jak sie zajś Ziguś z Małgolom ożynił i sromotnie sie wadzowali skuli tego, że w chałpie niy chciało ji sie schraniać, abo skuli jejich zmierzłych synkow, to za inkszymi zaglondol, coby babie na złość zrobić.
Kiejś tyż tako jedna wdowa zapoznoł, co rada do szynku lotała i na jedno łoko dojść fest świdrzyła. Ziguś na to niy baczoł, ani na to, że czasym inkszym z kufli piwo podpijała. A jak Kryki zejrzała, to dycko piyrsze od niego piniondze wychabiła, a potym mu jeszcze palec do kufki wraziła, coby mu piwo niy szmakowało. A jak już położył na bok to piwo, to zaroz go łapła. Jednego razu obiecała mu, że pójdom razym do lasa i tam mu kusku za te wszystki piwa do, ale kieryś ożyrok wyklachoł wszystko Małgoli. Ta niy zgorszyła sie tak o to kusku, jak o piniondze, kiere ta wdowa wychabiła od Zigusia. Toż doczkała Małgola na ta wdowa pod dźwiyrzami, a jak ta wylazowała, to ji ślypia podbiła tak fest, że potym już nigdy wiyncyj sie w szynku u Woryny niy pokozała.

Komentarze

Gwara śląska najgryfniejsze wlazowania

Kuloki i hajcongi

Jak już przidzie styczyń to praje dycko je bioło za łoknym, aże bioło, autami ludzie niy poradzom wyjechać ze swojich placow skuli śniegu, a kaj człowiek sie yno niy podziwo, lotajom ludziska po szesyjach z roztomańtymi hercowami i inkszymi łopatami i łodciepujom te wielki hołdy. Wszyndzi je gładko i trza dować pozor jak sie idzie we ważnej sprawie na klachy do somsiadki, abo do roboty. A jak je zima w chałpach! Trza hajcować we wszystkich piecach, bo inakszy pazury łod mrozu ulatujom. Jo dycko myślach że nojlepszy sie majom ci, kierzi miyszkajom na blokach, bo dycko majom ciepło, niy muszom sie marasić wonglym, ani wachować piecow, coby w nich niy zagasło, ale ostatnio słysza, że i na blokach ni ma tak blank dobrze, bo bezmała som tam jakiś haje o liczniki przi tych fojercongach. A zajś jak kiery miyszko we swoji chałpie, to musi już na jesiyń sie o wongel starać, a w zimie niy umi se bez żodnej komedyje ponść z chałpy, bo zarozki we piecu zagaśnie i kaloryfer zamiast parzić po puk

Bebok - straszki śląskie

Bebok Starki i ciotki, opy i omy, somsiod i potka dobry znajomy, kożdy sztyjc straszy i yno godo, że zmierzłe bajtle, to bebok zjodo. Jak niy poschraniosz graczek z delowki, jak we Wilijo niy zjysz makowki, jak locesz, abo straszysz kamratki, jak klupiesz wieczor w dźwiyrze sąsiadki, to już cie straszom, że bebok leci. Zaroz wylezie i zeżro dzieci. Choć żejś go jeszcze niy widzioł wcale, bo sztyjc kajś siedzi som na powale, abo za ścianom szuści i klupie, abo spi w szparze w starej chałupie. Bebok w stodole, bebok je w rzece, a jak tam przidziesz, to łon uciecze. A je łoszkliwy, jak mało kiery, choć ni mo kryki, ani giwery. A jednak, bojom fest sie go dzieci, bo żodyn niy wiy, skoro przileci. Toż, kożdy dumo i rozważuje jak tyż tyn bebok sie prezyntuje. Czy łon je wielki jak kumin z gruby,   Abo, jak mrowca bebok łoszkliwy je mały, abo ciynki jak szpanga. Czy łon mo muskle i dźwigo sztanga, abo je leki jak gynsi piyrzi, abo si

Bajka o śwince po śląsku

Bajka o śwince                                     Babuć Kulo sie po placu babuć we marasie, rod w gnojoku ryje, po pije w kalfasie, kaj je reszta wopna i stare pająki, co się przipryczyły zza płota łod łąki. Gryzie babuć   wongel jak słodki bombony, po pije go wodom, kaj gebiz łod omy leżoł zmoczony. Woda zzielyniała, skuli tego bardzij mu tyż szmakowała. Zeżro wieprzek mucha,   ślywki ze swaczyny, po ym se po prawi resztom pajynczyny. Godali nom   oma, że nikierzi ludzie som gynau zmazani, choćby te babucie. Dejmy na to ujec, jak przidzie naprany, tyż jak wieprzek śmierdzi i je okulany. Śmiejymy sie z wieprzkow, ale wszyscy wiedzom- kożdego   babucia kiedyś ludzie zjedzą.