VI Zigusiowe ptoki.
Mioł Ziguś jedne łogromne przoci bez cołki życi, a tym przocim boła muzyka i wesołe, śląski pieśniczki. Łod malutkości mioł ptoka na puncie granio i śpiywanio, a to grani słyszoł wszyndzi – i we trowie, jak w ni wiater szuścił, kiedy letnio klara jom łogrzywała i we stromach, co gałynziami ruszały i mindzy cilipami, kierych moc dycko wele jego chałpy lotało i na grubie w rułach i w sztomplach, kiere pukały i strzylały i wszyndzi kaj yno zaszoł słyszoł muzyka. ]
Staro Kryczyno, jak jeszcze żyli wiedzieli, że synek mo grajfka do muzykowanio i skuli tego wrożyli mu wielko prziszłość. Namowiali starego Kryki, coby jedynokowi jaki instrumynta pokupić, by mogf sie uczyć na nich grać, kie taki zdolności mioł. Piyrsze wynokwili, że kupiom mu gitara. Łobiecali mu, że dostanie jom na geburstag, eli bydzie grzeczny. A że Ziguś uważoł sie za fest grzecznego, już ni poradzioł sie doczkać na tyn geburstag i yno szkartowoł kartki we kalyndorzu, wiela mu jeszcze do niego zostało. Kryczyno widzieli jak sie raduje, toż zaczyni szporować. Dycko, jak jajca swojski od kur sprzedali, to pijondze w bojtliku ściskali i yno liczyli, kiedy im na ta gitara styknie. Reszta dociepli stary Kryka, bo już im to chalatani łod baby sie mierzło. I w końcu pojechali baba jednego dnia cugiym aże do Katowic po ta gitara. Łobrali tako rychtyg piykno, a jak już byli nazod, to jeszcze się stawili do rechtora Koleczki, kierzi piyknie na roztomańtych instrumyntach grali, coby Ziguś mog tam na nauki chodzować. Przijechali du dom wielce radzi, że im wszystko tak fajnie sie udało załatwić i że chneda jejich synek bydzie wirtuozym. Ziguś kapowoł się, że mamulka jechali do Klatowic po ta gitara i chcioł jom widzieć jeszcze przed geburstagym, skuli tego cołko chalpa przesznupoł, ale Kryczyno to przewidzieli i zostawili jom u Fiziow we szranku na przechowani. Przeszło zajś pora dni, a borok Ziguś boł coroz to nieciyrpliwszy na tyn geszyng, aż zdało mu się, ze ze skory wylezie.
Nareszcie prziszoł geburstag i synkowi klupło dziewiynć rokow. Kryczyno jeszcze łod rana go przetrzimali, bo chcieli mu tyn piykny geszyng dać jak po połedniu ciotki przidom na gościna, coby sie przed nimi poasić. I toż nareszcie, jak wszyscy przi stole siedzieli zalecieli wartko Kryczyno do Fiziow i przypryczyli ta fajnisto gitara dlo Zigusia. Położyli mu jom na delowce, bo dość wielko i ciynżko boła jak na takigo małego synka, czym sie trocha tropili, że jom upryczyć niy bydzie poradzioł. Jak tyż synek ujrzoł ta gitara, jak zaczon skokać z uciechy wele nij, to zdało się ze aż głowom o łordeka klupnie. Ciotki i oma chwoliły geszyng, łoglondały, a Ziguś skokoł jak łopyntany. Aż narozki, jak skoczoł tak łogromnnie wysoko, to z cołkij siły skoczoł nazot na zola łobiyma szłapami prosto do tej gitary do pojstrzodka. Pech chcioł, że te szłapy trefiły po łobuch stronach tej dziury, bez kiero struny idom i Ziguś zostoł stoć w pojstrzodku miyndzy połomanymi na drobne łograbki deskami. W końcu Kryczyno wroz z ciotkami wytargali go jakoś z tej gitary ale boła łona cołko połomano, a dwie struny tyczały utargane. Niy szoł już po nauki Ziguś do rechtora Koleczki z takom rozlecanom gitarom, a Kryczyno miesiąc praje ślimtali o te pijondze, co ich udali na rajza do Katowic i na instrumynta, kiere boły do wyciepanio.
Ziguś bez cołki rok boł markotny, toż na bezrok, jak mu pizło dzoiesiynć rokow, kupili mu Kryczyno cyja. Choć stary Kryka brusił po nich, że szkoda pijyndzy, a synek tej cyje zajś niy uszanuje, baba go niy posłochli, bo pedzieli, że kariery skuli starego synkowi niy zmitrynżom. I mieli recht, bo Ziguś tej cyji łogromnie zaprzoł. Niy chodzowoł na nauki do rechtora Koleczki, a i tak roz dwa nauczoł sie piyknie na ni grać roztomańte pieśniczki. Po cołkich dniach siedzioł we swoji izbie i na tej cyji piskoł, a za jakiś czas już poradzioł grać i śpiywać o słoneczku, co zachodzi za zielonym gajym i o babie, co miała koguta i o mamuliczce, co sprzedali krowa i wiela inkszych pieśniczek. Z rokami tego granio mu przibywało, a jak już boł wyrośnionym karlusym ludziska go noimali czasym na roztomańte geburstagi i wiesela, coby im groł, czasym ku fojerze go wołali, coby im markotno niy boło i na roztomańte inksze przileżytości. Z czasym tyż Kryczyno zaczyni przezywać na ta cyja, bo jak w doma boła jako robota, to Ziguś wartko siodoł na koło, zaciepoł ta cyja na pukel i już go niy boło.
Jedego razu jak se tak siedzioł pod stromym przi lesie i groł, bo praje gnoj boł w chałpie do wyciepanio, zejrzoł Łucyjka łod Pawliczkow, kiero na ostrynżnice sie wybrała, jak schylo sie pod krzoki, a dłogo chabela, kiero miała na sobie podźwigo ji sie, a zajś z przodku boło widać, że dziołcha mo jeszcze mlyko pod nosym, bo chudo boła, a dłogo, jak to je u takich podlotkow nieurośnionych. Toż Ziguś wynokwioł, coby ji na złość zrobić, zagroł na cyji i zaśpiywoł na cołki karpyntel
„Jo je rado,jo je rado, że mi cycki rosnom,
już mom telki jak bombelki, a jeszcze urosnom”.
Łucyjka łogromnie sie pogorszyła, a że jom było fest gańba uciykła jak łoparzono du dom, a potym wszystko mamulce poskarżyła. Pawliczkula aż pokiwali ze zgroszynio głowom, ale, że dziołcha o tej cyji godała spomniało sie zarozki babie, że przeca niedowno, jak pod kościołym z Gryjtom Paździurkom dojść dłogo klaprowały, to pytala sie jom baba, czy aby niy zno kogo, kiery by fajnie poradził grać i śpiywać, bo baby ze Gogolowej zespoł ludowy zakłodajom. Toż jak zajś spotkała Pawliczkula Gryjta we sklepie u Kałuży pogodała ji o Zigusiu.
I tak zaczon synek grać z babami z Gogolowej we zespole folklorystycznym. Młody jeszcze wtynczas boł, czas mioł po robocie, toż mog jeździć na kole na próby zespołu. Podobało mu sie tam, bo baby mu dycko pora sznapsow poloły, a przigadowały mu piyknie, co se mioł we wielkij zocy. Chneda potym do roztomantych wystympow prziszło – a to przed fojtym, kiery festyn na farskim placu rychtowoł, a to na poltyrnabynd jak sie kiero dziołcha wydowała, a to na dożinkach, a to zajś na rozmańte inksze przileżitości. Coż, kie Ziguś, kiery boł ważony, pieczony – bo przeca bez cyje niy boło wystympu, sztyjc cojś napochoł.
I tak jednym razym, jak mieli śpiywać przed farorzym na przileżitość łodpustu osa go chlasła gynau bez warga, bo gibcij kołocz jod. Pech chcioł, że praje mu baby ku gymbie głośnik przistawiły. Toż Ziguś, zamiast zaśpiywać ; „ Z tamtej strony rzyki...” zaklon tak szpetnie, że farorz se uszy zatkali ze zgroszynio, a cołki zespoł w gańbie zostoł.
Inkszym zajś razym jak na dozinki jechali na forach wypiol Zigus pora sznapsow i potym jak prziszlo do wystympow to z rantu niy szło go na bina wysmyczyć. Zajs wtynczas ze spiywanio nic niy boło.
Jeszcze zajs inkszym razym, jak zespoł mioł we Lubomii śpiywać na festinie dlo bob, skuli Dnia Matki, jechoł tam Ziguś na kole z cyjom na puklu, a że hyc bol wielki jak na majowy czas, to po drodze do jednego szynku na piwo wloz. Coż, kie zatym boł w pojstrzodku, jakiś bajtle przebodły mu mu gwoździym dyntka. Ujechoł potym konsek i w polach zostoł, luftplompki ni mioł, ani nic, coby ta dziura zalepić, toż smyczoł to koło na puklu wroz z cyjom aż do Lubomie. Prziszoł na wieczor, jak już śladu niy boło po festinie i zajś sie baby na niego sromotnie gorszyły. W końcu znodły se inkszego muzykanta, a Ziguś z niczym zostoł.
Jak mu pedzieli, że kto inkszy bydzie groł ze zespołym dlogo sie wszystkim babom ze Gogolowej wygrożoł, bo jak godali jego mamulka - ni ma we świecie muzykanta nad Zigusia Kryki. Pochali tyż fest Kryczyno na te babska, a coby tym, kierzi w Zigusia niy wierzili pokozać, kaj raki zimujom, zajechali do Moszczynice, kaj praje na geburstag swoji mamulki – krewnioczki łod Kryczynej, Matildy Pawlaski przijechoł ze Katowic jeji synek, Tełodor, tyn som , co we łorkiestrze groł i to niy bele jaki lorkiestrze - bo tej ze samego cyntrum miasta. Asioł sie przeca Tełodor, że w radyjoku katowickim już groł i we Archikatedrze i we samej Hameryce, kaj z łorkiestrom fligrym bez ocean lotoł. Taki boł światowy, znany i łotlany tyn Telodor, że jak do Moszczynce przijyżdzoł, to czasym i poł wsi sie zeszło, coby ś nim porozprowiać, abo choć rynka mu podać.
Niy dziwota, że Matilda Pawlaska miala se to we wielkij zocy, iż mo takigo synka.
Kryczyno zajś uznali, że jejich Ziguś wcale ni ma gorszy muzykant od Tełodora, toż jak zaczyni ś nim godać w tyn geburstag łod Matildy, to ni mogli sie nachwolić swojigo synka - że jak yno instrumynta do rynki chyci, to ludziska aż ślimtajom z uciechy, co taki zdolności mo. Wypytowoł sie Tełodor na czym tyż tyn jeji synek poradzi grać, a baba na to;
A czego sie niy chyci, to mu w rynkach gro, a głos mo tak piykny, że ptoki przestowajom ćwiyrkać jak zacznie śpiywać.
A na trombce poradzi? A na fortypianie? - dopytowoł sie Tełodor.
A dyć godom, że na wszystkim czego sie chyci. Pogodej tam, Tełodorku z tym panoczkiym kapelmajstrym we waszej łorkiestrze, mono by go przijon na muzykanta.
Na baeztydziyń momy przesłochania – spomniało sie chłopu – wtynczas pogodom z kapelmajstrym i popytom sie.– łobiecoł, choć tak naprowda niy chcioł sie do tego styrkać, bo go mamulka pod stołym kopli w szłapa, coby nic niy łobiecowoł.
A kiedy to bydzie? - zajś dopytowała Kryczyno
Godom , że na beztydziyń, mono we wtorek. – pedziol jeszcze i wartko zaczon o czym inkszym rozprowiać.
Potym łodjechoł Tełodor do chałpy i nigdy by mu niy prziszło do głowy, że na beztydziń w pyndziałek naroz kieryś zaklupie mu do dźwiyrzi. A jeszcze bardzij by se niy pomyśloł, że jak łodymknie te dźwiyrze, to bydzie w nich stoł Ziguś Kryka.
Wielce rod, że dobrze trefioł wcis sie bez godki Tełodorowi do paradnej izby i zaczon swoja rajzyntasza rozpakować, a zarozki se przi tymu spomnioł, że głod go srogi chycioł łod tego belontanio w cugu. Coż mioł robić Tełodor. Obudzioł swoja baba, coby synkowi bonkawy i jodła narychtowała. Jak yno Ziguś pośnodoł, to zaczon sie dopytować we kierym pryku by mog lygać, bo pora dni urlopu se na grubie wzion na te przesłochania. Borok Tełodor widzioł jak jego baba zaglondo ściekło na niego, toż, coby sie jak najgibciej Zigusia z chałpy pozbyć jeszcze w tyn dziyń dopołednia zalecioł do dyrygynta z pytkom, coby synka przesłochoł, kie z tak daleka przijechoł. A Ziguś rychtowoł sie u niego w doma do dłogszego pomiyszkanio, bo papucie se prziwioz, roztomańte lonty, klamory, kiere do szranku zaczon Tełodorowi styrkać, mioł tyz aże dwie piżamy, co jak yno zejrzała baba łod Tełodora zaczyna pochać na chłopa, coby jak najgobcij synkowi jaki koncert załatwioł, by potym jak najgobcij nazod łodjechoł. Dyrygynt niy bardzo boł rod, że ktojś mu sie do łorkiestry chce tak naroz ciść, ale że go Tełodor praje na klynczkach błagoł zgodzioł sie synka przesłochac, kie mioł bezmała taki wielki talynta. A Ziguś w tym czasie zjod już łobiod z babom łod Tełodora, dwa razy tyz domagoł sie dokłodki, skuli czego chłopu już nic niy zostało do jodła. Potym wypioł bonkawa, ale zarozki pedzioł, że mamulka jego bez zisty, abo choć krepla nigdy jeszcze pić mu jom niy dali, toż z gańby musiała lecieć baba łod Tełodora po świyże kreple do cukiernie. Jak już to wszystko pojod synek, to poszoł ze swojim gospodorzym na te przesłochania.
Tełodor siedzioł za dźwiyrzami w siyni i słyszol jak tam w pojstrzodku Ziguś roz cojś tam pisko na klawiyrze, roz na trombce, roz na skrzipcach, a co pisknie to uszy wiyndnom. W końcu wyloz dyrygynt cołki czerwiony na licach i yno ryknył na chłopa;
Kogoś ty mi sam przikludzioł?!
I tak z niczym wrocioł sie chłop du dom z Zigusiym, a cołkom drogom mu tuplikowoł, że we łorkiestrze ni ma tak leko grać i nojlepszy bydzie, jak synek pojedzie nazod du dom i bydzie we wsi na jakich wieselach grywoł. Zigusiowi tego jednak rozgodać niy szło i zaczon sie ciepać, że przeca łon je nojlepszy muzykant, kiery na cyji gro, a żodyn go sam niy chce słochać.
Toż Tełodor, coby się go pozbyć łobiecoł, że go we wieczor wroz z babom posłochajom.
Potym zjod Ziguś swaczyna, a za poł godziny pedzioł, że już je czas na wieczerzo. Zajś baba łod Tełodora dugała chłopa, coby nakozoł synkowi rano na cug iść. Na wieczor zagroł synek swojim gospodorzom i łoba pedzieli, że śląski pieśniczki rychtyg piyknie mu wychodzom. Boł bez to cołki w zocy i zarozki wynokwioł, że niy łodjedzie du dom aż Tełodor niy załatwi mu, żeby choć pora tych pieśniczek kaj we Katowicach niy zagrol, bo coż by tyż pedzieli mamulka, jakby im padoł, że go żodyn niy słyszoł grać.
Baba łod Tełodora poł nocy chłopu głowa suszyła, że mo wynokwić tymu synkowi jaki koncerta, bo sie go wcale z chałpy już niy pozbydom. A na drugi dziyń mioł Tełodor zagrać z orkiestrom we Archikatedrze po mszy dlo biskupa ze Warszawy, kiery do Katowic z wizytacjom przijechoł.
Rano Ziguś zjod w paradnej izbie u swojich gospodorzy śniodani, a co chwila kozowoł se jeszcze jedna żymła z kyjzom dołożyć, co tak mu szmakowały. Wypioł ku tymu trzi szolki tyju i trzyma tomatami poprawioł, ale za poł godziny pedzioł, że prziszoł mu jeszcze szmak na jako zista. Toż zajś leciała baba łod Tełodora do cukiernie, a po drodze w dźwiyrzach dropła swojigo chłopa i natukała mu, coby po koncercie Zigusia przedstawioł tymu biskupowi, że je artystom ludowym i że chciołby mu łon zagrać jedna śląsko pieśniczka. Tełodor łogromnie boł sie dyrygynta, że sie ścieknie na niego, jak Zigusia z cyjom ujrzy w tej Archikatedrze, ale jak synek pojod łobiod i chciol sztyry dokłodki, boło mu już wszystko jedno. Po swaczynie wzion Zigusia z cyjom i poszli do tej Archikatedry.
Nakozoł synkowi, coby zagroł ta pieśniczka o słoneczku, kiere zachodzi za las kalinowy, bo uznoł, że bydzie mu sie podobać. Ziguś boł fest rod, bo jeszcze w takim wielkucnym kościele niy boł i dlo żodnego biskupa niy groł, ani niy śpiywoł. Potym, jak już wszyscy wysłochali msze ludziska zostali siedzieć we ławkach, coby tego koncertu słochać. A jak sie łon skończoł, wyloz taki jedyn kapelonek na pojstrzodek, kierymu już gibcij Tełodor o Zigusiu natukoł i pedzioł, że na koniec zagro dlo biskupa śląsko pieśniczka artysta ludowy, kiery przijechoł sam ze Jastrzymbio. I wtynczas Ziguś wyloz na pojstrzodek, narychtowoł se cyja i już mioł zagrać o tym słoneczku, co zachodzi za las kalinowy, jak narozki pomyśloł se, że tyn biskup bydzie mono markotny po tych wszystkich rekwijach, kiere tela czasu musioł słochać i łon zagro mu cojś, po czym mu sie bardzij wesoło na duszy zrobi. Toż niewiela wiyncyj myśląc, zaczon grać i śpiywać na cołki karpyntel:
„ Staro baba boła,miała swoji figle,
powiesiła pisia przi fortce na igle.
Idom pon jakisi, dziwujom sie pisi,
za jaki przewiny pisineczka wisi.
Wisi łona,wisi, za taki przewiny,
że niy chciała puszczać chłopow pod pierziny”
Jak synek skończoł, to zejrzoł, że biskup cali zgorszoni zatkali se uszy gorściami, Tełodor gore łod gańby, muzykanty ze łorkiestry spuścili głowy i gymby im ze śmiychu sie ruszały, a ludziska wylazowali ze kościoła.
W tyn dziyń Tełodor już sie ze Zigusiym niy smolił, yno spakowoł mu manatki do rajzyntasze i na cug go wygnoł. Mioł bez to Ziguś do końca życio nerwy na Tełodora, bo tak doprowdy niy wiedzioł, o co mu się rozchodziło, że go tak wygnoł z chałpy. A do granio i śpiywanio grajfka została mu i tak do końca życio i choć terozki je już fest stary, dali idzie go napotkać, jak na kole jedzie z cyjom przewieszonom bez pukel.
Mioł Ziguś jedne łogromne przoci bez cołki życi, a tym przocim boła muzyka i wesołe, śląski pieśniczki. Łod malutkości mioł ptoka na puncie granio i śpiywanio, a to grani słyszoł wszyndzi – i we trowie, jak w ni wiater szuścił, kiedy letnio klara jom łogrzywała i we stromach, co gałynziami ruszały i mindzy cilipami, kierych moc dycko wele jego chałpy lotało i na grubie w rułach i w sztomplach, kiere pukały i strzylały i wszyndzi kaj yno zaszoł słyszoł muzyka. ]
Staro Kryczyno, jak jeszcze żyli wiedzieli, że synek mo grajfka do muzykowanio i skuli tego wrożyli mu wielko prziszłość. Namowiali starego Kryki, coby jedynokowi jaki instrumynta pokupić, by mogf sie uczyć na nich grać, kie taki zdolności mioł. Piyrsze wynokwili, że kupiom mu gitara. Łobiecali mu, że dostanie jom na geburstag, eli bydzie grzeczny. A że Ziguś uważoł sie za fest grzecznego, już ni poradzioł sie doczkać na tyn geburstag i yno szkartowoł kartki we kalyndorzu, wiela mu jeszcze do niego zostało. Kryczyno widzieli jak sie raduje, toż zaczyni szporować. Dycko, jak jajca swojski od kur sprzedali, to pijondze w bojtliku ściskali i yno liczyli, kiedy im na ta gitara styknie. Reszta dociepli stary Kryka, bo już im to chalatani łod baby sie mierzło. I w końcu pojechali baba jednego dnia cugiym aże do Katowic po ta gitara. Łobrali tako rychtyg piykno, a jak już byli nazod, to jeszcze się stawili do rechtora Koleczki, kierzi piyknie na roztomańtych instrumyntach grali, coby Ziguś mog tam na nauki chodzować. Przijechali du dom wielce radzi, że im wszystko tak fajnie sie udało załatwić i że chneda jejich synek bydzie wirtuozym. Ziguś kapowoł się, że mamulka jechali do Klatowic po ta gitara i chcioł jom widzieć jeszcze przed geburstagym, skuli tego cołko chalpa przesznupoł, ale Kryczyno to przewidzieli i zostawili jom u Fiziow we szranku na przechowani. Przeszło zajś pora dni, a borok Ziguś boł coroz to nieciyrpliwszy na tyn geszyng, aż zdało mu się, ze ze skory wylezie.
Nareszcie prziszoł geburstag i synkowi klupło dziewiynć rokow. Kryczyno jeszcze łod rana go przetrzimali, bo chcieli mu tyn piykny geszyng dać jak po połedniu ciotki przidom na gościna, coby sie przed nimi poasić. I toż nareszcie, jak wszyscy przi stole siedzieli zalecieli wartko Kryczyno do Fiziow i przypryczyli ta fajnisto gitara dlo Zigusia. Położyli mu jom na delowce, bo dość wielko i ciynżko boła jak na takigo małego synka, czym sie trocha tropili, że jom upryczyć niy bydzie poradzioł. Jak tyż synek ujrzoł ta gitara, jak zaczon skokać z uciechy wele nij, to zdało się ze aż głowom o łordeka klupnie. Ciotki i oma chwoliły geszyng, łoglondały, a Ziguś skokoł jak łopyntany. Aż narozki, jak skoczoł tak łogromnnie wysoko, to z cołkij siły skoczoł nazot na zola łobiyma szłapami prosto do tej gitary do pojstrzodka. Pech chcioł, że te szłapy trefiły po łobuch stronach tej dziury, bez kiero struny idom i Ziguś zostoł stoć w pojstrzodku miyndzy połomanymi na drobne łograbki deskami. W końcu Kryczyno wroz z ciotkami wytargali go jakoś z tej gitary ale boła łona cołko połomano, a dwie struny tyczały utargane. Niy szoł już po nauki Ziguś do rechtora Koleczki z takom rozlecanom gitarom, a Kryczyno miesiąc praje ślimtali o te pijondze, co ich udali na rajza do Katowic i na instrumynta, kiere boły do wyciepanio.
Ziguś bez cołki rok boł markotny, toż na bezrok, jak mu pizło dzoiesiynć rokow, kupili mu Kryczyno cyja. Choć stary Kryka brusił po nich, że szkoda pijyndzy, a synek tej cyje zajś niy uszanuje, baba go niy posłochli, bo pedzieli, że kariery skuli starego synkowi niy zmitrynżom. I mieli recht, bo Ziguś tej cyji łogromnie zaprzoł. Niy chodzowoł na nauki do rechtora Koleczki, a i tak roz dwa nauczoł sie piyknie na ni grać roztomańte pieśniczki. Po cołkich dniach siedzioł we swoji izbie i na tej cyji piskoł, a za jakiś czas już poradzioł grać i śpiywać o słoneczku, co zachodzi za zielonym gajym i o babie, co miała koguta i o mamuliczce, co sprzedali krowa i wiela inkszych pieśniczek. Z rokami tego granio mu przibywało, a jak już boł wyrośnionym karlusym ludziska go noimali czasym na roztomańte geburstagi i wiesela, coby im groł, czasym ku fojerze go wołali, coby im markotno niy boło i na roztomańte inksze przileżytości. Z czasym tyż Kryczyno zaczyni przezywać na ta cyja, bo jak w doma boła jako robota, to Ziguś wartko siodoł na koło, zaciepoł ta cyja na pukel i już go niy boło.
Jedego razu jak se tak siedzioł pod stromym przi lesie i groł, bo praje gnoj boł w chałpie do wyciepanio, zejrzoł Łucyjka łod Pawliczkow, kiero na ostrynżnice sie wybrała, jak schylo sie pod krzoki, a dłogo chabela, kiero miała na sobie podźwigo ji sie, a zajś z przodku boło widać, że dziołcha mo jeszcze mlyko pod nosym, bo chudo boła, a dłogo, jak to je u takich podlotkow nieurośnionych. Toż Ziguś wynokwioł, coby ji na złość zrobić, zagroł na cyji i zaśpiywoł na cołki karpyntel
„Jo je rado,jo je rado, że mi cycki rosnom,
już mom telki jak bombelki, a jeszcze urosnom”.
Łucyjka łogromnie sie pogorszyła, a że jom było fest gańba uciykła jak łoparzono du dom, a potym wszystko mamulce poskarżyła. Pawliczkula aż pokiwali ze zgroszynio głowom, ale, że dziołcha o tej cyji godała spomniało sie zarozki babie, że przeca niedowno, jak pod kościołym z Gryjtom Paździurkom dojść dłogo klaprowały, to pytala sie jom baba, czy aby niy zno kogo, kiery by fajnie poradził grać i śpiywać, bo baby ze Gogolowej zespoł ludowy zakłodajom. Toż jak zajś spotkała Pawliczkula Gryjta we sklepie u Kałuży pogodała ji o Zigusiu.
I tak zaczon synek grać z babami z Gogolowej we zespole folklorystycznym. Młody jeszcze wtynczas boł, czas mioł po robocie, toż mog jeździć na kole na próby zespołu. Podobało mu sie tam, bo baby mu dycko pora sznapsow poloły, a przigadowały mu piyknie, co se mioł we wielkij zocy. Chneda potym do roztomantych wystympow prziszło – a to przed fojtym, kiery festyn na farskim placu rychtowoł, a to na poltyrnabynd jak sie kiero dziołcha wydowała, a to na dożinkach, a to zajś na rozmańte inksze przileżitości. Coż, kie Ziguś, kiery boł ważony, pieczony – bo przeca bez cyje niy boło wystympu, sztyjc cojś napochoł.
I tak jednym razym, jak mieli śpiywać przed farorzym na przileżitość łodpustu osa go chlasła gynau bez warga, bo gibcij kołocz jod. Pech chcioł, że praje mu baby ku gymbie głośnik przistawiły. Toż Ziguś, zamiast zaśpiywać ; „ Z tamtej strony rzyki...” zaklon tak szpetnie, że farorz se uszy zatkali ze zgroszynio, a cołki zespoł w gańbie zostoł.
Inkszym zajś razym jak na dozinki jechali na forach wypiol Zigus pora sznapsow i potym jak prziszlo do wystympow to z rantu niy szło go na bina wysmyczyć. Zajs wtynczas ze spiywanio nic niy boło.
Jeszcze zajs inkszym razym, jak zespoł mioł we Lubomii śpiywać na festinie dlo bob, skuli Dnia Matki, jechoł tam Ziguś na kole z cyjom na puklu, a że hyc bol wielki jak na majowy czas, to po drodze do jednego szynku na piwo wloz. Coż, kie zatym boł w pojstrzodku, jakiś bajtle przebodły mu mu gwoździym dyntka. Ujechoł potym konsek i w polach zostoł, luftplompki ni mioł, ani nic, coby ta dziura zalepić, toż smyczoł to koło na puklu wroz z cyjom aż do Lubomie. Prziszoł na wieczor, jak już śladu niy boło po festinie i zajś sie baby na niego sromotnie gorszyły. W końcu znodły se inkszego muzykanta, a Ziguś z niczym zostoł.
Jak mu pedzieli, że kto inkszy bydzie groł ze zespołym dlogo sie wszystkim babom ze Gogolowej wygrożoł, bo jak godali jego mamulka - ni ma we świecie muzykanta nad Zigusia Kryki. Pochali tyż fest Kryczyno na te babska, a coby tym, kierzi w Zigusia niy wierzili pokozać, kaj raki zimujom, zajechali do Moszczynice, kaj praje na geburstag swoji mamulki – krewnioczki łod Kryczynej, Matildy Pawlaski przijechoł ze Katowic jeji synek, Tełodor, tyn som , co we łorkiestrze groł i to niy bele jaki lorkiestrze - bo tej ze samego cyntrum miasta. Asioł sie przeca Tełodor, że w radyjoku katowickim już groł i we Archikatedrze i we samej Hameryce, kaj z łorkiestrom fligrym bez ocean lotoł. Taki boł światowy, znany i łotlany tyn Telodor, że jak do Moszczynce przijyżdzoł, to czasym i poł wsi sie zeszło, coby ś nim porozprowiać, abo choć rynka mu podać.
Niy dziwota, że Matilda Pawlaska miala se to we wielkij zocy, iż mo takigo synka.
Kryczyno zajś uznali, że jejich Ziguś wcale ni ma gorszy muzykant od Tełodora, toż jak zaczyni ś nim godać w tyn geburstag łod Matildy, to ni mogli sie nachwolić swojigo synka - że jak yno instrumynta do rynki chyci, to ludziska aż ślimtajom z uciechy, co taki zdolności mo. Wypytowoł sie Tełodor na czym tyż tyn jeji synek poradzi grać, a baba na to;
A czego sie niy chyci, to mu w rynkach gro, a głos mo tak piykny, że ptoki przestowajom ćwiyrkać jak zacznie śpiywać.
A na trombce poradzi? A na fortypianie? - dopytowoł sie Tełodor.
A dyć godom, że na wszystkim czego sie chyci. Pogodej tam, Tełodorku z tym panoczkiym kapelmajstrym we waszej łorkiestrze, mono by go przijon na muzykanta.
Na baeztydziyń momy przesłochania – spomniało sie chłopu – wtynczas pogodom z kapelmajstrym i popytom sie.– łobiecoł, choć tak naprowda niy chcioł sie do tego styrkać, bo go mamulka pod stołym kopli w szłapa, coby nic niy łobiecowoł.
A kiedy to bydzie? - zajś dopytowała Kryczyno
Godom , że na beztydziyń, mono we wtorek. – pedziol jeszcze i wartko zaczon o czym inkszym rozprowiać.
Potym łodjechoł Tełodor do chałpy i nigdy by mu niy prziszło do głowy, że na beztydziń w pyndziałek naroz kieryś zaklupie mu do dźwiyrzi. A jeszcze bardzij by se niy pomyśloł, że jak łodymknie te dźwiyrze, to bydzie w nich stoł Ziguś Kryka.
Wielce rod, że dobrze trefioł wcis sie bez godki Tełodorowi do paradnej izby i zaczon swoja rajzyntasza rozpakować, a zarozki se przi tymu spomnioł, że głod go srogi chycioł łod tego belontanio w cugu. Coż mioł robić Tełodor. Obudzioł swoja baba, coby synkowi bonkawy i jodła narychtowała. Jak yno Ziguś pośnodoł, to zaczon sie dopytować we kierym pryku by mog lygać, bo pora dni urlopu se na grubie wzion na te przesłochania. Borok Tełodor widzioł jak jego baba zaglondo ściekło na niego, toż, coby sie jak najgibciej Zigusia z chałpy pozbyć jeszcze w tyn dziyń dopołednia zalecioł do dyrygynta z pytkom, coby synka przesłochoł, kie z tak daleka przijechoł. A Ziguś rychtowoł sie u niego w doma do dłogszego pomiyszkanio, bo papucie se prziwioz, roztomańte lonty, klamory, kiere do szranku zaczon Tełodorowi styrkać, mioł tyz aże dwie piżamy, co jak yno zejrzała baba łod Tełodora zaczyna pochać na chłopa, coby jak najgobcij synkowi jaki koncert załatwioł, by potym jak najgobcij nazod łodjechoł. Dyrygynt niy bardzo boł rod, że ktojś mu sie do łorkiestry chce tak naroz ciść, ale że go Tełodor praje na klynczkach błagoł zgodzioł sie synka przesłochac, kie mioł bezmała taki wielki talynta. A Ziguś w tym czasie zjod już łobiod z babom łod Tełodora, dwa razy tyz domagoł sie dokłodki, skuli czego chłopu już nic niy zostało do jodła. Potym wypioł bonkawa, ale zarozki pedzioł, że mamulka jego bez zisty, abo choć krepla nigdy jeszcze pić mu jom niy dali, toż z gańby musiała lecieć baba łod Tełodora po świyże kreple do cukiernie. Jak już to wszystko pojod synek, to poszoł ze swojim gospodorzym na te przesłochania.
Tełodor siedzioł za dźwiyrzami w siyni i słyszol jak tam w pojstrzodku Ziguś roz cojś tam pisko na klawiyrze, roz na trombce, roz na skrzipcach, a co pisknie to uszy wiyndnom. W końcu wyloz dyrygynt cołki czerwiony na licach i yno ryknył na chłopa;
Kogoś ty mi sam przikludzioł?!
I tak z niczym wrocioł sie chłop du dom z Zigusiym, a cołkom drogom mu tuplikowoł, że we łorkiestrze ni ma tak leko grać i nojlepszy bydzie, jak synek pojedzie nazod du dom i bydzie we wsi na jakich wieselach grywoł. Zigusiowi tego jednak rozgodać niy szło i zaczon sie ciepać, że przeca łon je nojlepszy muzykant, kiery na cyji gro, a żodyn go sam niy chce słochać.
Toż Tełodor, coby się go pozbyć łobiecoł, że go we wieczor wroz z babom posłochajom.
Potym zjod Ziguś swaczyna, a za poł godziny pedzioł, że już je czas na wieczerzo. Zajś baba łod Tełodora dugała chłopa, coby nakozoł synkowi rano na cug iść. Na wieczor zagroł synek swojim gospodorzom i łoba pedzieli, że śląski pieśniczki rychtyg piyknie mu wychodzom. Boł bez to cołki w zocy i zarozki wynokwioł, że niy łodjedzie du dom aż Tełodor niy załatwi mu, żeby choć pora tych pieśniczek kaj we Katowicach niy zagrol, bo coż by tyż pedzieli mamulka, jakby im padoł, że go żodyn niy słyszoł grać.
Baba łod Tełodora poł nocy chłopu głowa suszyła, że mo wynokwić tymu synkowi jaki koncerta, bo sie go wcale z chałpy już niy pozbydom. A na drugi dziyń mioł Tełodor zagrać z orkiestrom we Archikatedrze po mszy dlo biskupa ze Warszawy, kiery do Katowic z wizytacjom przijechoł.
Rano Ziguś zjod w paradnej izbie u swojich gospodorzy śniodani, a co chwila kozowoł se jeszcze jedna żymła z kyjzom dołożyć, co tak mu szmakowały. Wypioł ku tymu trzi szolki tyju i trzyma tomatami poprawioł, ale za poł godziny pedzioł, że prziszoł mu jeszcze szmak na jako zista. Toż zajś leciała baba łod Tełodora do cukiernie, a po drodze w dźwiyrzach dropła swojigo chłopa i natukała mu, coby po koncercie Zigusia przedstawioł tymu biskupowi, że je artystom ludowym i że chciołby mu łon zagrać jedna śląsko pieśniczka. Tełodor łogromnie boł sie dyrygynta, że sie ścieknie na niego, jak Zigusia z cyjom ujrzy w tej Archikatedrze, ale jak synek pojod łobiod i chciol sztyry dokłodki, boło mu już wszystko jedno. Po swaczynie wzion Zigusia z cyjom i poszli do tej Archikatedry.
Nakozoł synkowi, coby zagroł ta pieśniczka o słoneczku, kiere zachodzi za las kalinowy, bo uznoł, że bydzie mu sie podobać. Ziguś boł fest rod, bo jeszcze w takim wielkucnym kościele niy boł i dlo żodnego biskupa niy groł, ani niy śpiywoł. Potym, jak już wszyscy wysłochali msze ludziska zostali siedzieć we ławkach, coby tego koncertu słochać. A jak sie łon skończoł, wyloz taki jedyn kapelonek na pojstrzodek, kierymu już gibcij Tełodor o Zigusiu natukoł i pedzioł, że na koniec zagro dlo biskupa śląsko pieśniczka artysta ludowy, kiery przijechoł sam ze Jastrzymbio. I wtynczas Ziguś wyloz na pojstrzodek, narychtowoł se cyja i już mioł zagrać o tym słoneczku, co zachodzi za las kalinowy, jak narozki pomyśloł se, że tyn biskup bydzie mono markotny po tych wszystkich rekwijach, kiere tela czasu musioł słochać i łon zagro mu cojś, po czym mu sie bardzij wesoło na duszy zrobi. Toż niewiela wiyncyj myśląc, zaczon grać i śpiywać na cołki karpyntel:
„ Staro baba boła,miała swoji figle,
powiesiła pisia przi fortce na igle.
Idom pon jakisi, dziwujom sie pisi,
za jaki przewiny pisineczka wisi.
Wisi łona,wisi, za taki przewiny,
że niy chciała puszczać chłopow pod pierziny”
Jak synek skończoł, to zejrzoł, że biskup cali zgorszoni zatkali se uszy gorściami, Tełodor gore łod gańby, muzykanty ze łorkiestry spuścili głowy i gymby im ze śmiychu sie ruszały, a ludziska wylazowali ze kościoła.
W tyn dziyń Tełodor już sie ze Zigusiym niy smolił, yno spakowoł mu manatki do rajzyntasze i na cug go wygnoł. Mioł bez to Ziguś do końca życio nerwy na Tełodora, bo tak doprowdy niy wiedzioł, o co mu się rozchodziło, że go tak wygnoł z chałpy. A do granio i śpiywanio grajfka została mu i tak do końca życio i choć terozki je już fest stary, dali idzie go napotkać, jak na kole jedzie z cyjom przewieszonom bez pukel.
Komentarze
Prześlij komentarz