II Zigusiowe zolyty.
„Momy tukyj dziołcha na wydaniu,
nic niy myśli, yno o kochaniu” - śpiywoł Ziguś przigrywając na swoji cyji, kiero od mamulki na dziewiąte urodziny dostoł na geszyng. We szkole nauka mu niy szła, do roboty sie nigdy niy cis, ale do muzyki i śpiywanio boł dycko piyrszy. Łodkąd skończoł szesnoście rokow nojbardzij rod śpiywoł o przociu i gryfnych frelkach, bo tżz o niczym inkszym niy myśloł yno o zolycyniu.Nigdy niy boł wymyślaty i podobasły mu się jednako wszystki dziołszki – i czerwiono po licach, lukato Kornela i okrągło jak bal Katarzinka i wysoko jak brzoza Cilka i Hyjdla, tako blado i licho, że szło by jom chyba jak colsztok poskłodać i jeszcze wszystki inksze frelki z cołkij szkoły i z cołkij wsi i jeszcze z inkszych dziedzinow. Lotoł Ziguś jednako za wszystkimi tymi dziołchami, ale som szczynścio do tego zolycynio ni mioł, choć fest sie staroł.
Jak skończoł siedminoście ropkow przestoł frelki za warkocze ciągnyć, bo som już uznoł, że za traki rzeczy yno sie na niego gorszyły i zaczon zaglondać jako tyż jego kamraty se z zolycynim radzom.
Walek Wowra i Erich Gruchlik, kierzy nojwuynksze powodzyni u dziołchow mieli godali, że nojlepszy iść na muzyka, bo tam frelki sie do karlusow same klejom i niy trza sie silić, coby za nimi lotały. Toż poszoł i Ziguś na tako muzyka, bo uznoł, że tam jako frelka sama mono ku niymu przileci i porwie go do tańcowanio. Wystroił sie synek w nowy ancug, kiery mu mamulka na miara u szwoczki dali szyć, łoblyk se koszula z wyszkrobionym kraglym i piykny binder w podłożne piski. A jak już wloz na ta sala, kaj muzyka boła zejrzoł, że dziołchy stojom rajom pod ścianom i czakajom aż ich kiery do tańcowanio zaprosi, a synki kryncom sie kole szynkwasu z gorzołkom, abo stojom pod ścianom naprociwko dziołchow i szacujom, kiero je nojpiykniejszo.
Ziguś poszoł zaroz pod szynkwas, coby se jednego na opowoga przewrocić i czakoł, czy to rychtyg tak jak godali Erich i Walek dziołchy same zacznom sie do niego kleić. A mono zarozki znojdzie sie tako, co się do Zigusia przilepi? Coby go te dziołchy mogły lepszy oszacować jaki je gryfny obrocioł sie do nich przodkiym, oprzoł sie plecami o szynkwas i pomaluśku popijoł se tego sznapsa, co se go obsztelowoł. Dyć ni musiol dłogo czakać, bo za chwila dziwo sie, a tu idzie ku niymu kudłato Rołza od Kaniow, ta sama, kiero downij mu dycko we szkole na stołki cweki podkłodała i na roztomańte inksze sposoby na złość mu robiła - a terozki łona piyrszo leci sie przilepić. Ziguś, jak to uwidzioł to aż się wysztrekowoł cołki w zocy, a jak yno Rołza podeszła bliżyj zarozki do niju zagodoł.
Co, Rołza, prziszłaś sie do mie przilepić?
Ni, - roześmioła się głośno dziołcha – prziszłach ci yno pedzieć, że mosz bontek odepniony i jak sie tak bydziesz sztrekowoł jak kokot, to zarozki ci co ś niego wylezie.
Znerwowoł sie fest Ziguś, poprawioł bontek, ale zarozki pomyśloł se , że niy bydzie sie przeca gupiom godkom od Rołzy przejmować. Postoł jeszcze chwila przi szynkwasie i zaczon zaglondać za Erichym, kiery tyż praje niedowno prziszoł, coby sie go poradzić, co może jeszcze zrobić, żeby te dziolchy bardzij sie do niego lepiły. Erich ni mioł bardzo czasu, bo frelki jak go yno zejrzały, to zaczyny sie wele niego zbiyrać, bo kożdo chciałaby ś nim tańcować. W końcu udało sie Zigusiowi ku niymu dociść i zaczon sie go wypytować, co robić żeby jako dziołcha chciała ś nim godać.
Kup kierej bonkawy. – doradziol Erich.
Chwila nieskorzij zejrzoł Ziguś Pela Wysłochowo jak dziwała się na prozne flaszki, toż uznoł, że na pewno pić ji sie chce. Podeszoł, posznupoł po kapsach i zagodoł do frelki.
Kupia ci bonkawy, Pela.
Niy chca, kawa je gorsko – obrociła się do niego zadkiym.
Zigusia jednak niy tak leko boło łodegnać.
Toż ci kupia lemoniada, Pela – dugnył jom po plecach.
Lemoniada do nosa żynie. – znerwowała sie, ale za chwila obrociła sie ku niymu nazod i pado – Ale szekulada, to jo rada.
Ziguś aż sie zrobioł czerwiony po licach z uciechy i zarozki kupioł dziołsze cołko tabulka szekulady na co udoł wszystki kotloki, kiere od mamulki dosłoł.
A pójdziesz zy mną tancować za ta szekulada? - spytol sie.
Ale Pela ni miała chynci tańcować z Zigusiym Krykom, toż wynokwiła co inkszego.
Dziyń gibcij przijechała do Wysłochow cerka od dalekigo ujca z dziedziny pod Krakowym, Halina. Ujec radzi posłali do daleki familije ta cerka, bo utropa ś niom w doma mieli. Dziołcha niy rychtyg trocha boła i ani do roboty sie niy nadowała, ani do nauki. Na dokłodka jedno łoko uciekało ji kajś do zadku, bez co świdratao boła i skuli tego tyż co chwila sie obuliła i trza boło jom wahować, a przeca u ujca gospodarka wielko mieli, a czasu mało. Pela wiedziała, ze Zigusiowi się wszystki frelki podonbajom, toz pomyslała se , ze zrobi tej Halinie trocha uciechy.
Moja kamratka, Halina chce z tobom potańcować. – pado i niż sie Zoiguś pokapowoł chyciła go za rynka i podeszła ku dziołsze.
Ziguś chce z tobom tańcować – padała ji.
Halina tak sie uradowała, że kieryś chce ś niom tańcować, że aż podskoczyła do gory pora razy i zawołała głośno na cołko sala, że az sie wszyscy obejrzeli.
Pela dzierżyj tobołek, idem drepsić.
Ciepła Peli swoja taszka i wzyna Zigusia w taki obroty, że niy minyło poł godziny, a musiol synek ze zabawy zadnimi dźwiyrzami uciekać, bo by go na pewno rozpuczyła, co tak go ściskała, a szłapy mu tak zdeptała przi tymu tańcowaniu, że mu potym bez tydziyń Kryczyno musiała kamelkami palce ze szłapow okłodać. Musioł tyż sie borok Ziguś kryć bez cołki tydziyń w kumorze az Halina odjechała we swoji strony, bo sztyjc na niego wahowała przed chałopom, abo do kuchnie od Krykow wlazowala, co tak się ji chciało zolycić ze synkiym. Ziguś sie jednak za fest tym neudanym zolycyniym niy przejon, a właściwie to radowoł się, że ta Halina tak za nim zgupła, bo mog sie potym tym przed inkszymi frelkami asić. A jak dziołcha pojechała we swoji strony zaczon się zajć za inkszymi oglondać.
Walek padoł mu kiejś, że jak się czako na dziołcha przed zolytami dobrze sie je kaj skryć za krzokiym, abo płotym i jom trocha zlynknyć. Taki knify podobajom sie frelkom i wtynczas piyrsze piszczom, a potym lepiom sie do synka, bo godajom, że terozki strach ich biere. Ziguś ta godka od Walka fest, ale to fest se wziom do serca i pomyśloł, że bydzie czakać skryty na Ana Gajdowo, kiero bez pora ostanich dni sama chodzowała ze msze wieczornej, a miyszkała na samym końcu Pochwacio, kaj yno jedna ostatnio chałpa łod Gajdow stoła. Coby lepszy mu to lynkani szło łoblyk sie Ziguś za śmierć, bo pomysloł, że jak już lynkac to do porządku, coby dziolcha sie zarozki na niego ciepła i kto wiy, czy z tego strachu zarozki by mu kusku niy dała. Wszyscy we wsi wiedzieli, że Ana je fest wylynkano i niy rada idzie sama tyn łostatni konsek du dom, ale Zigusuiowi sie zdało, że to jeszcze lepszy dlo niego. Skrol się za winklym od jeji chałpy, kaj dużo krzokow boło, a obleczony boł w bioło płachta, zajś na głowa naciep se oblyczka ze zeglowka, na kierej namalowoł se czornom gutalinom ślypia i gymba z wielkimi zymbiskami. Jak yno zejrzoł, że Ana idzie ku chałpie i sztyjc sie oglondo za sia, czy kiery za niom niy depce, narychtowoł sie coby na nia skoczyć. I rychtyg, jak boła blank blisko wyskoczył zza winkla i zaczon ryczeć.
Mom cie! Terozki mi niy ucieczesz!
Dziołcha, boroka tak sie wylynkała, że zaczyna sromotnie ryczeć aż w cołkij chałpie światła się porożygały. Ziguś pomyśloł, że terozki Ana ciepnie sie na niego i zacznie go obłapiać, coby jom lutowoł, ale zamiast tego frelka zaczyna lecieć wiela siły bez pola we strona lasa, aż kajś ku Wysraniu i za chwila blank sie Zigusiowi z łoczow straciła. Cołko noc szukali Gajdy swoja cera po lasach i kotlinach i dziepiyro jak wszystki somsiady sie zeszły i chodziły po cołkim Jastrzymbiu, kożdy w inkszo strona znodli dziołcha w połomskim lesie prziciśniono do stroma, ubeczano, uciompano dziepiyro na drugi dziyń bez połednie. Od tego czasu zakozali sie Gajdy Zigusiowi przibliżać do swoji cery i czy chcioł, czy niy chcioł musioł jom łomijać z daleka.
Prziszła jesiyń i zaczyny sie dłogi wieczory, a baby i młode dziołchy zbiyrały sie na szkubaczkach, bo przeca kożdo frelka musiała dostać pierziny i zeglowki na wiano.
Synki ze wsi wiedziały, że baby na takich szkubaczkach rozprowiały o roztomańtych straszkach, a potym na koniec dziołchy boły sie du dom iść, toż na wieczor zbiyrały sie pod chałpom, kaj boły szkubaczki, coby ich odkludzać. Dycko już synki przichodziły trocha gibcij i zaglondały bez szyby we łoknach na dziołszki, a czasym kiery przinios kokota i jak żodyn niy wachowowoł wskoczył ś nim do izby, kaj szkubali coby go ciepnyć do waszpeka z piyrzym. Boło dycko przi tymu moc śmiychu, bo kokot jak wyskakowoł z takigo waszpeka, to cojś tego piyrzo rozsuł i łone potym furgało po cołkij izbie. Gospodyni, kiero robiła szkubaczki wołała potym synkow do pojstrzodka i poloła kożdymu po sznapsie gorzołki, coby im sie potym weselij szło nazod z tymi dziołszkami.
Erich i Walek dycko chodzili do chałpow, kaj szkubali i jednego razu Ziguś tyż uprosioł ich, coby go ze sobom wzioni. Pomyśloł se synek, że eli pójdzie z takimi szykownymi karlusami, to wszystki dziołchy bydom chciały, coby ich do chałpow odkludzoł.
Ziguś, toż wejź z chałpy fajnego kokota, dzisio ty go ciepniesz do piyrzo. – wynokwioł Erich, kierymu sie niy chciało ciynżkij klotki z ptokiym pryczyć, a wiedzioł, że baby szkubały tym razym u Nesie Goldowej, fort na Kindrze, pod samym lasym.
Ziguś od samego rana mayśloł kierego kokota by wziąść, coby boł nojpiykniejszy i najwarcij by z tego piyrzo wyskoczoł. Kryczyno mieli dwa piykne, łodchowane, wielki kokoty, ale Ziguś wybroł małego cwerga, kiery nojgibcij lotoł, boł łogromnie zadziorny i niy dol żodnymu wlyźć na plac, bo zarozki kożdego pogonił i chciol podziubać. A jak by tak kiery mioł łobleczone co czerwionego, to tak dłogo go gonioł, aż mu na pukel wyskoczoł i w głowa go podziuboł.
Wzion Ziguś tego cwerga do klotki od krolika, bo pod parzom go niy szło upryczyć, co tak sie wyruwoł i poszoł na te szkubaczki z Erichym i Walkiym. Dobrze trefili, bo jak nareszcie doszli na ta Kindra, to baby praje za chwila miały konczyć, a i słabe już boły, bo pieśniczek moc pośpiywały i pobojały i popiły słodkij jajcowy , kiero Neszka miała narychtowano w bifeju na przilezytość szkubaczek. Erich, kiery boł dojść łotlany i żodnego sie niy gańbowoł zajrzoł do izby bez łokiynko i pedzioł, że musi już Ziguś tego kokota do piyrzo ciepnyć, bo baby kończom.
Synkowi niy trza boło tego dwa razy godać. Podeszoł wartko ku dźwiyrzom, łodymknył klamka, a potym z cołkij mocy ciepnył tym cwergym na pojstrzodek izby, kaj stoła cingowo waniynka pełno piyrzo. Tyn zajś jak sztartnył z tego piyrzo to w jednym momynie już siedzioł na plecach Hani Waltarce, kiero miała czerwione szlajfy we włosach i dziuboł jom po głowie, w drugij chwili już wpod na stoł , za kierym baby siedziały i narobioł takigo larma, że cołko wieś jeszcze bez dwa tydnie yno o tym godała. Dziuboł, dropoł, proł skrzidłami kogo popadło, aż wszystki baby z wielkim rykiym do chałpow pouciekały.
Łostatni roz chyba wtynczas wziyni ze sobom Zigusia Erich z Walkiym w Rowy Rok.
Niy chcieli coby już szoł ś nimi na żodne zolyty, ani tam, kaj szło dziolchy trefić, bo godali, że Ziguś dycko co napocho i potym majom skuli niego roztomańte korowody. Ale synek tak prosioł, że w końcu zgodzili się wziąść go, coby roztomańte fortki, dźwiyrze i inksze rzeczy pokryć w Nowy Rok w tych chałpach, kaj dziołchy miyszkajom, tak, jak to boło we starym zwyku. Nojwiyncyj fortek powynosili i pokryli za stromy, abo kaj do zegrodek za jakim krzokiym, abo winklym.
W końcu prziszli ku chałpie od Zyty Błatoniowej. Erich wtynczas wynkowioł, coby wyniyść Zycie dźwiyrka z haźla, kiery gospodorze ze zadku na placu mieli.
Błatonie, byli fest gospodorze, a ku tym stary Błatoń boł tyż stolorzym, u kierego dycko jaki pomagiery robiły, do gospodarki tyż noimali ludzi, toż tyn haziel mieli spory, kie dycko po placu sie tela robotnikow krynciło. Jak wielki haziel, to i gulik pod nim musioł być wielki i głymboki, kie musiało dużo do niego wlyźć.
Erich na haziel wcale niy zaglondoł, yno na dźwiyrka kiere chcioł wartko wyciągnyć ze zawiasow. Ziguś jednak wpod na inkszy knif i skuli tego powstrzimoł kamrata.
Syjmnymy im lepszy wiyrch z tego haźla i ciepnymy ze zadku pod krzoki. – wynokwioł – Ale sie jutro Błatoń bydzie dropoł po głowie jak uwidzi, że ni mo na czym siednyć.
Erichowi sie knif od Zigusia spodoboł, ale boł już słaby od tego lotanio po nocy, bo piyrsze jeszcze fest winkszowali, a przi tymu w kożdej chałpie po sznapsie złykli, toż spytoł sie, czy by Ziguś som niy ściepoł tego dekla z haźla.
Ziguś boł dycko chyntny do robiynio tego co som wynokwioł, toż Erich i Walek pomału poszłapali ku swoim chałpom, a młody Kryka wzion sie do łostanij roboty we Sylwestrowo nocka. Chcioł wartko ściepać tym haziel i tyż ciść ku chałpie, ale kie tyn jakoś niy doł sie leko ruszyć, choć go targoł z cołkich sił. W końcu wyloz synek na plac i zaczon sie rozglondać za jakom brechom, coby se pomoc. Nareszcie znod zyga do drzewa i zarozki wynokwioł, że upiłuje tyn wiyrch z haźla. Ciynżko mu to szło, toż yno nadpiłowoł dekel i podetoł ku chałpie, coby se nareszcie do łożka legnyć, bo już na dworze zaczynało sie robić widno.
Społ se jeszcze fajnie Ziguś w pryku, jak pod jego chałpa przileciała staro Błatońka z wielkim larmym, że Krykow synek praje ji chłopa w guliku utopioł i wiela niy brakowało, a o śmierć straszno bołby go przyoprawioł.
Jak bezmała Błatoń stanył se rano i poszol siednyć na haziel, wpod do gulika i kieby Błatońka niy usłyszała jego ryku, jak praje krowy szła doić i niy wytargała go za kudły bołby sie niy wydropoł.
Łod tego czasu Erich i Walek , kierym sie fest za tyn haziel i za Zigusia dostało niy chcieli już słyszeć o żodnym chodzyniu z Krykom i omijali go z daleka.
„Momy tukyj dziołcha na wydaniu,
nic niy myśli, yno o kochaniu” - śpiywoł Ziguś przigrywając na swoji cyji, kiero od mamulki na dziewiąte urodziny dostoł na geszyng. We szkole nauka mu niy szła, do roboty sie nigdy niy cis, ale do muzyki i śpiywanio boł dycko piyrszy. Łodkąd skończoł szesnoście rokow nojbardzij rod śpiywoł o przociu i gryfnych frelkach, bo tżz o niczym inkszym niy myśloł yno o zolycyniu.Nigdy niy boł wymyślaty i podobasły mu się jednako wszystki dziołszki – i czerwiono po licach, lukato Kornela i okrągło jak bal Katarzinka i wysoko jak brzoza Cilka i Hyjdla, tako blado i licho, że szło by jom chyba jak colsztok poskłodać i jeszcze wszystki inksze frelki z cołkij szkoły i z cołkij wsi i jeszcze z inkszych dziedzinow. Lotoł Ziguś jednako za wszystkimi tymi dziołchami, ale som szczynścio do tego zolycynio ni mioł, choć fest sie staroł.
Jak skończoł siedminoście ropkow przestoł frelki za warkocze ciągnyć, bo som już uznoł, że za traki rzeczy yno sie na niego gorszyły i zaczon zaglondać jako tyż jego kamraty se z zolycynim radzom.
Walek Wowra i Erich Gruchlik, kierzy nojwuynksze powodzyni u dziołchow mieli godali, że nojlepszy iść na muzyka, bo tam frelki sie do karlusow same klejom i niy trza sie silić, coby za nimi lotały. Toż poszoł i Ziguś na tako muzyka, bo uznoł, że tam jako frelka sama mono ku niymu przileci i porwie go do tańcowanio. Wystroił sie synek w nowy ancug, kiery mu mamulka na miara u szwoczki dali szyć, łoblyk se koszula z wyszkrobionym kraglym i piykny binder w podłożne piski. A jak już wloz na ta sala, kaj muzyka boła zejrzoł, że dziołchy stojom rajom pod ścianom i czakajom aż ich kiery do tańcowanio zaprosi, a synki kryncom sie kole szynkwasu z gorzołkom, abo stojom pod ścianom naprociwko dziołchow i szacujom, kiero je nojpiykniejszo.
Ziguś poszoł zaroz pod szynkwas, coby se jednego na opowoga przewrocić i czakoł, czy to rychtyg tak jak godali Erich i Walek dziołchy same zacznom sie do niego kleić. A mono zarozki znojdzie sie tako, co się do Zigusia przilepi? Coby go te dziołchy mogły lepszy oszacować jaki je gryfny obrocioł sie do nich przodkiym, oprzoł sie plecami o szynkwas i pomaluśku popijoł se tego sznapsa, co se go obsztelowoł. Dyć ni musiol dłogo czakać, bo za chwila dziwo sie, a tu idzie ku niymu kudłato Rołza od Kaniow, ta sama, kiero downij mu dycko we szkole na stołki cweki podkłodała i na roztomańte inksze sposoby na złość mu robiła - a terozki łona piyrszo leci sie przilepić. Ziguś, jak to uwidzioł to aż się wysztrekowoł cołki w zocy, a jak yno Rołza podeszła bliżyj zarozki do niju zagodoł.
Co, Rołza, prziszłaś sie do mie przilepić?
Ni, - roześmioła się głośno dziołcha – prziszłach ci yno pedzieć, że mosz bontek odepniony i jak sie tak bydziesz sztrekowoł jak kokot, to zarozki ci co ś niego wylezie.
Znerwowoł sie fest Ziguś, poprawioł bontek, ale zarozki pomyśloł se , że niy bydzie sie przeca gupiom godkom od Rołzy przejmować. Postoł jeszcze chwila przi szynkwasie i zaczon zaglondać za Erichym, kiery tyż praje niedowno prziszoł, coby sie go poradzić, co może jeszcze zrobić, żeby te dziolchy bardzij sie do niego lepiły. Erich ni mioł bardzo czasu, bo frelki jak go yno zejrzały, to zaczyny sie wele niego zbiyrać, bo kożdo chciałaby ś nim tańcować. W końcu udało sie Zigusiowi ku niymu dociść i zaczon sie go wypytować, co robić żeby jako dziołcha chciała ś nim godać.
Kup kierej bonkawy. – doradziol Erich.
Chwila nieskorzij zejrzoł Ziguś Pela Wysłochowo jak dziwała się na prozne flaszki, toż uznoł, że na pewno pić ji sie chce. Podeszoł, posznupoł po kapsach i zagodoł do frelki.
Kupia ci bonkawy, Pela.
Niy chca, kawa je gorsko – obrociła się do niego zadkiym.
Zigusia jednak niy tak leko boło łodegnać.
Toż ci kupia lemoniada, Pela – dugnył jom po plecach.
Lemoniada do nosa żynie. – znerwowała sie, ale za chwila obrociła sie ku niymu nazod i pado – Ale szekulada, to jo rada.
Ziguś aż sie zrobioł czerwiony po licach z uciechy i zarozki kupioł dziołsze cołko tabulka szekulady na co udoł wszystki kotloki, kiere od mamulki dosłoł.
A pójdziesz zy mną tancować za ta szekulada? - spytol sie.
Ale Pela ni miała chynci tańcować z Zigusiym Krykom, toż wynokwiła co inkszego.
Dziyń gibcij przijechała do Wysłochow cerka od dalekigo ujca z dziedziny pod Krakowym, Halina. Ujec radzi posłali do daleki familije ta cerka, bo utropa ś niom w doma mieli. Dziołcha niy rychtyg trocha boła i ani do roboty sie niy nadowała, ani do nauki. Na dokłodka jedno łoko uciekało ji kajś do zadku, bez co świdratao boła i skuli tego tyż co chwila sie obuliła i trza boło jom wahować, a przeca u ujca gospodarka wielko mieli, a czasu mało. Pela wiedziała, ze Zigusiowi się wszystki frelki podonbajom, toz pomyslała se , ze zrobi tej Halinie trocha uciechy.
Moja kamratka, Halina chce z tobom potańcować. – pado i niż sie Zoiguś pokapowoł chyciła go za rynka i podeszła ku dziołsze.
Ziguś chce z tobom tańcować – padała ji.
Halina tak sie uradowała, że kieryś chce ś niom tańcować, że aż podskoczyła do gory pora razy i zawołała głośno na cołko sala, że az sie wszyscy obejrzeli.
Pela dzierżyj tobołek, idem drepsić.
Ciepła Peli swoja taszka i wzyna Zigusia w taki obroty, że niy minyło poł godziny, a musiol synek ze zabawy zadnimi dźwiyrzami uciekać, bo by go na pewno rozpuczyła, co tak go ściskała, a szłapy mu tak zdeptała przi tymu tańcowaniu, że mu potym bez tydziyń Kryczyno musiała kamelkami palce ze szłapow okłodać. Musioł tyż sie borok Ziguś kryć bez cołki tydziyń w kumorze az Halina odjechała we swoji strony, bo sztyjc na niego wahowała przed chałopom, abo do kuchnie od Krykow wlazowala, co tak się ji chciało zolycić ze synkiym. Ziguś sie jednak za fest tym neudanym zolycyniym niy przejon, a właściwie to radowoł się, że ta Halina tak za nim zgupła, bo mog sie potym tym przed inkszymi frelkami asić. A jak dziołcha pojechała we swoji strony zaczon się zajć za inkszymi oglondać.
Walek padoł mu kiejś, że jak się czako na dziołcha przed zolytami dobrze sie je kaj skryć za krzokiym, abo płotym i jom trocha zlynknyć. Taki knify podobajom sie frelkom i wtynczas piyrsze piszczom, a potym lepiom sie do synka, bo godajom, że terozki strach ich biere. Ziguś ta godka od Walka fest, ale to fest se wziom do serca i pomyśloł, że bydzie czakać skryty na Ana Gajdowo, kiero bez pora ostanich dni sama chodzowała ze msze wieczornej, a miyszkała na samym końcu Pochwacio, kaj yno jedna ostatnio chałpa łod Gajdow stoła. Coby lepszy mu to lynkani szło łoblyk sie Ziguś za śmierć, bo pomysloł, że jak już lynkac to do porządku, coby dziolcha sie zarozki na niego ciepła i kto wiy, czy z tego strachu zarozki by mu kusku niy dała. Wszyscy we wsi wiedzieli, że Ana je fest wylynkano i niy rada idzie sama tyn łostatni konsek du dom, ale Zigusuiowi sie zdało, że to jeszcze lepszy dlo niego. Skrol się za winklym od jeji chałpy, kaj dużo krzokow boło, a obleczony boł w bioło płachta, zajś na głowa naciep se oblyczka ze zeglowka, na kierej namalowoł se czornom gutalinom ślypia i gymba z wielkimi zymbiskami. Jak yno zejrzoł, że Ana idzie ku chałpie i sztyjc sie oglondo za sia, czy kiery za niom niy depce, narychtowoł sie coby na nia skoczyć. I rychtyg, jak boła blank blisko wyskoczył zza winkla i zaczon ryczeć.
Mom cie! Terozki mi niy ucieczesz!
Dziołcha, boroka tak sie wylynkała, że zaczyna sromotnie ryczeć aż w cołkij chałpie światła się porożygały. Ziguś pomyśloł, że terozki Ana ciepnie sie na niego i zacznie go obłapiać, coby jom lutowoł, ale zamiast tego frelka zaczyna lecieć wiela siły bez pola we strona lasa, aż kajś ku Wysraniu i za chwila blank sie Zigusiowi z łoczow straciła. Cołko noc szukali Gajdy swoja cera po lasach i kotlinach i dziepiyro jak wszystki somsiady sie zeszły i chodziły po cołkim Jastrzymbiu, kożdy w inkszo strona znodli dziołcha w połomskim lesie prziciśniono do stroma, ubeczano, uciompano dziepiyro na drugi dziyń bez połednie. Od tego czasu zakozali sie Gajdy Zigusiowi przibliżać do swoji cery i czy chcioł, czy niy chcioł musioł jom łomijać z daleka.
Prziszła jesiyń i zaczyny sie dłogi wieczory, a baby i młode dziołchy zbiyrały sie na szkubaczkach, bo przeca kożdo frelka musiała dostać pierziny i zeglowki na wiano.
Synki ze wsi wiedziały, że baby na takich szkubaczkach rozprowiały o roztomańtych straszkach, a potym na koniec dziołchy boły sie du dom iść, toż na wieczor zbiyrały sie pod chałpom, kaj boły szkubaczki, coby ich odkludzać. Dycko już synki przichodziły trocha gibcij i zaglondały bez szyby we łoknach na dziołszki, a czasym kiery przinios kokota i jak żodyn niy wachowowoł wskoczył ś nim do izby, kaj szkubali coby go ciepnyć do waszpeka z piyrzym. Boło dycko przi tymu moc śmiychu, bo kokot jak wyskakowoł z takigo waszpeka, to cojś tego piyrzo rozsuł i łone potym furgało po cołkij izbie. Gospodyni, kiero robiła szkubaczki wołała potym synkow do pojstrzodka i poloła kożdymu po sznapsie gorzołki, coby im sie potym weselij szło nazod z tymi dziołszkami.
Erich i Walek dycko chodzili do chałpow, kaj szkubali i jednego razu Ziguś tyż uprosioł ich, coby go ze sobom wzioni. Pomyśloł se synek, że eli pójdzie z takimi szykownymi karlusami, to wszystki dziołchy bydom chciały, coby ich do chałpow odkludzoł.
Ziguś, toż wejź z chałpy fajnego kokota, dzisio ty go ciepniesz do piyrzo. – wynokwioł Erich, kierymu sie niy chciało ciynżkij klotki z ptokiym pryczyć, a wiedzioł, że baby szkubały tym razym u Nesie Goldowej, fort na Kindrze, pod samym lasym.
Ziguś od samego rana mayśloł kierego kokota by wziąść, coby boł nojpiykniejszy i najwarcij by z tego piyrzo wyskoczoł. Kryczyno mieli dwa piykne, łodchowane, wielki kokoty, ale Ziguś wybroł małego cwerga, kiery nojgibcij lotoł, boł łogromnie zadziorny i niy dol żodnymu wlyźć na plac, bo zarozki kożdego pogonił i chciol podziubać. A jak by tak kiery mioł łobleczone co czerwionego, to tak dłogo go gonioł, aż mu na pukel wyskoczoł i w głowa go podziuboł.
Wzion Ziguś tego cwerga do klotki od krolika, bo pod parzom go niy szło upryczyć, co tak sie wyruwoł i poszoł na te szkubaczki z Erichym i Walkiym. Dobrze trefili, bo jak nareszcie doszli na ta Kindra, to baby praje za chwila miały konczyć, a i słabe już boły, bo pieśniczek moc pośpiywały i pobojały i popiły słodkij jajcowy , kiero Neszka miała narychtowano w bifeju na przilezytość szkubaczek. Erich, kiery boł dojść łotlany i żodnego sie niy gańbowoł zajrzoł do izby bez łokiynko i pedzioł, że musi już Ziguś tego kokota do piyrzo ciepnyć, bo baby kończom.
Synkowi niy trza boło tego dwa razy godać. Podeszoł wartko ku dźwiyrzom, łodymknył klamka, a potym z cołkij mocy ciepnył tym cwergym na pojstrzodek izby, kaj stoła cingowo waniynka pełno piyrzo. Tyn zajś jak sztartnył z tego piyrzo to w jednym momynie już siedzioł na plecach Hani Waltarce, kiero miała czerwione szlajfy we włosach i dziuboł jom po głowie, w drugij chwili już wpod na stoł , za kierym baby siedziały i narobioł takigo larma, że cołko wieś jeszcze bez dwa tydnie yno o tym godała. Dziuboł, dropoł, proł skrzidłami kogo popadło, aż wszystki baby z wielkim rykiym do chałpow pouciekały.
Łostatni roz chyba wtynczas wziyni ze sobom Zigusia Erich z Walkiym w Rowy Rok.
Niy chcieli coby już szoł ś nimi na żodne zolyty, ani tam, kaj szło dziolchy trefić, bo godali, że Ziguś dycko co napocho i potym majom skuli niego roztomańte korowody. Ale synek tak prosioł, że w końcu zgodzili się wziąść go, coby roztomańte fortki, dźwiyrze i inksze rzeczy pokryć w Nowy Rok w tych chałpach, kaj dziołchy miyszkajom, tak, jak to boło we starym zwyku. Nojwiyncyj fortek powynosili i pokryli za stromy, abo kaj do zegrodek za jakim krzokiym, abo winklym.
W końcu prziszli ku chałpie od Zyty Błatoniowej. Erich wtynczas wynkowioł, coby wyniyść Zycie dźwiyrka z haźla, kiery gospodorze ze zadku na placu mieli.
Błatonie, byli fest gospodorze, a ku tym stary Błatoń boł tyż stolorzym, u kierego dycko jaki pomagiery robiły, do gospodarki tyż noimali ludzi, toż tyn haziel mieli spory, kie dycko po placu sie tela robotnikow krynciło. Jak wielki haziel, to i gulik pod nim musioł być wielki i głymboki, kie musiało dużo do niego wlyźć.
Erich na haziel wcale niy zaglondoł, yno na dźwiyrka kiere chcioł wartko wyciągnyć ze zawiasow. Ziguś jednak wpod na inkszy knif i skuli tego powstrzimoł kamrata.
Syjmnymy im lepszy wiyrch z tego haźla i ciepnymy ze zadku pod krzoki. – wynokwioł – Ale sie jutro Błatoń bydzie dropoł po głowie jak uwidzi, że ni mo na czym siednyć.
Erichowi sie knif od Zigusia spodoboł, ale boł już słaby od tego lotanio po nocy, bo piyrsze jeszcze fest winkszowali, a przi tymu w kożdej chałpie po sznapsie złykli, toż spytoł sie, czy by Ziguś som niy ściepoł tego dekla z haźla.
Ziguś boł dycko chyntny do robiynio tego co som wynokwioł, toż Erich i Walek pomału poszłapali ku swoim chałpom, a młody Kryka wzion sie do łostanij roboty we Sylwestrowo nocka. Chcioł wartko ściepać tym haziel i tyż ciść ku chałpie, ale kie tyn jakoś niy doł sie leko ruszyć, choć go targoł z cołkich sił. W końcu wyloz synek na plac i zaczon sie rozglondać za jakom brechom, coby se pomoc. Nareszcie znod zyga do drzewa i zarozki wynokwioł, że upiłuje tyn wiyrch z haźla. Ciynżko mu to szło, toż yno nadpiłowoł dekel i podetoł ku chałpie, coby se nareszcie do łożka legnyć, bo już na dworze zaczynało sie robić widno.
Społ se jeszcze fajnie Ziguś w pryku, jak pod jego chałpa przileciała staro Błatońka z wielkim larmym, że Krykow synek praje ji chłopa w guliku utopioł i wiela niy brakowało, a o śmierć straszno bołby go przyoprawioł.
Jak bezmała Błatoń stanył se rano i poszol siednyć na haziel, wpod do gulika i kieby Błatońka niy usłyszała jego ryku, jak praje krowy szła doić i niy wytargała go za kudły bołby sie niy wydropoł.
Łod tego czasu Erich i Walek , kierym sie fest za tyn haziel i za Zigusia dostało niy chcieli już słyszeć o żodnym chodzyniu z Krykom i omijali go z daleka.
Komentarze
Prześlij komentarz