Wieczerzo.
A w tyj gołce, w tyj czerwionej
gymba starki urobionej,
zmarszczkom gymba przełorano,
stojom starka zadumano,
zaglądajom na betlejka, kaj Dzieciątko małe,
spomniajom se ta starka swoji życi całe.
Rychtuj synku talyrz wiyncyj, bo tak zrobić trzeba,
trza pamiyntać o żebrokach , co niy majom chleba.
I o bajtlach trza pamiyntać, o tych wszystkich małych,
co mamulki na swaczyna jeść im nic niy dały.
O starzikach trza pamiyntać, kierzi już niy żyjom,
ale serca jejich synku w nos tu dali bijom.
Dzisio noc je wielkich cudow, ta noc je magiczno,
pozaglondej jak uśmiycho sie Paniynka śliczno
- Dobrze jakby dzisio rano jaki chłop piyrszy wloz do naszej chałpy, a jeszcze kieby tak boł młody – padali mamulka bajtlom we Wilijo z rana – bo chłop wroży szczynści bez cołki rok. Gorszy jak baba wlezie, a już najgorszy jakby to boła jako klaprula, dejmy na tyn przikłod Nesia Kopyrtka, wtynczas cołki rok z obrządzanio niy wylezymy.
Jeszcze tego dobrze niy skończyli godać, a tu kieryś zaklupoł do łokiynka we warzkuchni. Toż wylyźli coby łodymknyć dźwiyrze, zaglądają, a tu żebrok stoji starucny, w potarganych lontach, a posmyrszczany jak ta rudzynka, kiero mamulka wciepli pora dni tymu do piernikow. Żebrok, jak to żebrok chciał co zjeść, bo jak padoł pora dni już nic ni mioł w gymbie. Mamulka żebrakom bardzo niy wierzili, bo już kiejś ich jedyn nabroł jak mu kroli sznity chleba w kuchni, a potym sie ze siynie blank nowy garniec stracioł. A jak na jesień jedna Cygonka prziszła z maluśkim dzieciym, coby ji trocha mlyka dali łod krasule, to podwójnie ich nabrała. Piyrsze jak mamulka prziniośli szolka masnego mlyka przewrociła jom gibko do swoji gymby zamiast tymu bajtlowi dać. Toż mamulka łogromnie sie zgorszyli i padajom:
- Dyć to miało być mleko dlo bajtla, a niy dlo wos.
A Cyganka na to :
- Bajtel to mleko znojdzie w mojim cycku.
A potym jeszcze łokropnie prosiła o konsek chleba. Zatym mamulka tyn chlyb rychtowali łapła bronotne strzewiki ze siyni, te kiere starsze synki mieli we trzech i sie nimi miynili jak kiery do kościoła szoł. Jak mamulka spokopili, że Cygonka straciła sie z tymi strzewikami, to sie za niom puścili bez cołko wieś i tak jom gonili, aż łapli jom nareszcie pod lasym daleko, aże daleko od chałpy. Ale strzewiki ji z rynki wytargali i postanowili se, że już nigdy żodnymu żebrakowi nic niy dajom. Ja, ale kie tyn żebrok, co prziszoł we Wilijo boł łokropnie lichy i zajś żol sie go mamulce zrobiło, a że mieli jeszcze od wczora narychtowany żur ze ziymiokami, coby coby w połednie bajtlom po trosze dać, bo choć kiery cołko Wilijo pości, może w nocy złote ciela zejrzeć, to młodsze bajtle niy poradziły strzimać aż do wieczerzy o głodzie. Toż postawili mamulka garniec ze żurym na blasze i łodgrzoli go żebrakowi. Kozali mu se siednyć w kącie na ławie, pojeść se, a sami chycili sie swoji roboty, bo przeca trza boło połoporządzać jeszcze wartko cołko chałpa i chlyw, a potym ich srogi warzyni czakało. Przi tej cołkij robocie zapomnieli o żebroku, kiery siedział se w kacie i wyjodoł z garca żur, aż nareszcie wyźli do kuchnie, zaglądają, a tu żebrok siedzi nad tym garcym i łokropnie ślimce.
Zajrzeli do pojstrzodka. Loboga! Dyć łon praje cołki żur bajtlom zjod, yno pora ziymiokow na spodku zostało. Znerwowali sie tym, ale jak widzieli, że tak łogromnie ślimce, to sie spytali;
- A czamu tak płaczki kulocioe nad tym garcym?
_ A, bo je mi tak łokropnie żol – pado żebrok – że niy poradza tych ziymiokow dojeść. Żołądek mom łod głodu zasuszony i to chyba skuli tego, a niy wiym kiedy przidzie mi zajś co ciepłego zjeść.
Mamulce zrobiło sie łogromnie żol tego żebroka i padali mu:
- A dyć przidźcie do nos na wieczor na Wilijo. Przeca dycko dowomy przi stole jedna szolka i talyrz dlo zbąkanego gościa, toż po co mo to prozne stoć.
I rychtyg jak sie zećmiło prziszoł po drugi żebrok. Pomog tatulkowi porożygać świyczki przi krzyżu, kiery stoł na pojstrzodku stoła, piyknie ze wszystkimi porzykoł, podzieloł si opłatkiym, a potym niy poradzioł sie nachwolyć zupy siymiyniotki, ryby , kwaśnej kapusty, poprawioł łorzechym, moczkom i piernikiym. A jak tatulek dzielili wszystkich płonkom, to padoł bajtlom:
- A pamiyntejcie dycko z kim zejście sie dzieliły tom płonkom, bo jakbyście sie tak praje kiedy straciły we świecie i niy poradziły du dom trefić, to jak se spomnijcie ta Wilijo i płonka zarozki znojdziecie droga du dom.
Potym żebrok wroz z cołkom familiom pojod makowek i porzykoł po wieczerzy, a na koniec poszoł z mamulkom i z tatulkiym do chlywa zaniyść gowiedzi roztomańte ściepki ze stoła, coby i zwierzina wiedziała, że dzisio narodzioł sie Zbawiciel. A jak kożdy rynce po wieczerzy obmył, to zaśpiywali wszyscy do kupy roztomańte kolyndy i szli do trzeci izby kaj chojinka stoła, bo już tam bajtlom pryndzyj mamulka szepnyli, żeby były cicho, bo zdało im sie, że Dzieciątko klupło w szyba, toż chyba jaki podarunki pod chojinkom bydom. I rychtyg znodły sie maszkiety i graczka dlo najmyjszej Marteczki, a dlo żebroka znodły sie hrube tatulkowe fuzlapy, coby go w szłapy niy łoziombało jak bydzie bez zima po tym Bożym świecie chodzioł.
A w tyj gołce, w tyj czerwionej
gymba starki urobionej,
zmarszczkom gymba przełorano,
stojom starka zadumano,
zaglądajom na betlejka, kaj Dzieciątko małe,
spomniajom se ta starka swoji życi całe.
Rychtuj synku talyrz wiyncyj, bo tak zrobić trzeba,
trza pamiyntać o żebrokach , co niy majom chleba.
I o bajtlach trza pamiyntać, o tych wszystkich małych,
co mamulki na swaczyna jeść im nic niy dały.
O starzikach trza pamiyntać, kierzi już niy żyjom,
ale serca jejich synku w nos tu dali bijom.
Dzisio noc je wielkich cudow, ta noc je magiczno,
pozaglondej jak uśmiycho sie Paniynka śliczno
- Dobrze jakby dzisio rano jaki chłop piyrszy wloz do naszej chałpy, a jeszcze kieby tak boł młody – padali mamulka bajtlom we Wilijo z rana – bo chłop wroży szczynści bez cołki rok. Gorszy jak baba wlezie, a już najgorszy jakby to boła jako klaprula, dejmy na tyn przikłod Nesia Kopyrtka, wtynczas cołki rok z obrządzanio niy wylezymy.
Jeszcze tego dobrze niy skończyli godać, a tu kieryś zaklupoł do łokiynka we warzkuchni. Toż wylyźli coby łodymknyć dźwiyrze, zaglądają, a tu żebrok stoji starucny, w potarganych lontach, a posmyrszczany jak ta rudzynka, kiero mamulka wciepli pora dni tymu do piernikow. Żebrok, jak to żebrok chciał co zjeść, bo jak padoł pora dni już nic ni mioł w gymbie. Mamulka żebrakom bardzo niy wierzili, bo już kiejś ich jedyn nabroł jak mu kroli sznity chleba w kuchni, a potym sie ze siynie blank nowy garniec stracioł. A jak na jesień jedna Cygonka prziszła z maluśkim dzieciym, coby ji trocha mlyka dali łod krasule, to podwójnie ich nabrała. Piyrsze jak mamulka prziniośli szolka masnego mlyka przewrociła jom gibko do swoji gymby zamiast tymu bajtlowi dać. Toż mamulka łogromnie sie zgorszyli i padajom:
- Dyć to miało być mleko dlo bajtla, a niy dlo wos.
A Cyganka na to :
- Bajtel to mleko znojdzie w mojim cycku.
A potym jeszcze łokropnie prosiła o konsek chleba. Zatym mamulka tyn chlyb rychtowali łapła bronotne strzewiki ze siyni, te kiere starsze synki mieli we trzech i sie nimi miynili jak kiery do kościoła szoł. Jak mamulka spokopili, że Cygonka straciła sie z tymi strzewikami, to sie za niom puścili bez cołko wieś i tak jom gonili, aż łapli jom nareszcie pod lasym daleko, aże daleko od chałpy. Ale strzewiki ji z rynki wytargali i postanowili se, że już nigdy żodnymu żebrakowi nic niy dajom. Ja, ale kie tyn żebrok, co prziszoł we Wilijo boł łokropnie lichy i zajś żol sie go mamulce zrobiło, a że mieli jeszcze od wczora narychtowany żur ze ziymiokami, coby coby w połednie bajtlom po trosze dać, bo choć kiery cołko Wilijo pości, może w nocy złote ciela zejrzeć, to młodsze bajtle niy poradziły strzimać aż do wieczerzy o głodzie. Toż postawili mamulka garniec ze żurym na blasze i łodgrzoli go żebrakowi. Kozali mu se siednyć w kącie na ławie, pojeść se, a sami chycili sie swoji roboty, bo przeca trza boło połoporządzać jeszcze wartko cołko chałpa i chlyw, a potym ich srogi warzyni czakało. Przi tej cołkij robocie zapomnieli o żebroku, kiery siedział se w kacie i wyjodoł z garca żur, aż nareszcie wyźli do kuchnie, zaglądają, a tu żebrok siedzi nad tym garcym i łokropnie ślimce.
Zajrzeli do pojstrzodka. Loboga! Dyć łon praje cołki żur bajtlom zjod, yno pora ziymiokow na spodku zostało. Znerwowali sie tym, ale jak widzieli, że tak łogromnie ślimce, to sie spytali;
- A czamu tak płaczki kulocioe nad tym garcym?
_ A, bo je mi tak łokropnie żol – pado żebrok – że niy poradza tych ziymiokow dojeść. Żołądek mom łod głodu zasuszony i to chyba skuli tego, a niy wiym kiedy przidzie mi zajś co ciepłego zjeść.
Mamulce zrobiło sie łogromnie żol tego żebroka i padali mu:
- A dyć przidźcie do nos na wieczor na Wilijo. Przeca dycko dowomy przi stole jedna szolka i talyrz dlo zbąkanego gościa, toż po co mo to prozne stoć.
I rychtyg jak sie zećmiło prziszoł po drugi żebrok. Pomog tatulkowi porożygać świyczki przi krzyżu, kiery stoł na pojstrzodku stoła, piyknie ze wszystkimi porzykoł, podzieloł si opłatkiym, a potym niy poradzioł sie nachwolyć zupy siymiyniotki, ryby , kwaśnej kapusty, poprawioł łorzechym, moczkom i piernikiym. A jak tatulek dzielili wszystkich płonkom, to padoł bajtlom:
- A pamiyntejcie dycko z kim zejście sie dzieliły tom płonkom, bo jakbyście sie tak praje kiedy straciły we świecie i niy poradziły du dom trefić, to jak se spomnijcie ta Wilijo i płonka zarozki znojdziecie droga du dom.
Potym żebrok wroz z cołkom familiom pojod makowek i porzykoł po wieczerzy, a na koniec poszoł z mamulkom i z tatulkiym do chlywa zaniyść gowiedzi roztomańte ściepki ze stoła, coby i zwierzina wiedziała, że dzisio narodzioł sie Zbawiciel. A jak kożdy rynce po wieczerzy obmył, to zaśpiywali wszyscy do kupy roztomańte kolyndy i szli do trzeci izby kaj chojinka stoła, bo już tam bajtlom pryndzyj mamulka szepnyli, żeby były cicho, bo zdało im sie, że Dzieciątko klupło w szyba, toż chyba jaki podarunki pod chojinkom bydom. I rychtyg znodły sie maszkiety i graczka dlo najmyjszej Marteczki, a dlo żebroka znodły sie hrube tatulkowe fuzlapy, coby go w szłapy niy łoziombało jak bydzie bez zima po tym Bożym świecie chodzioł.
Komentarze
Prześlij komentarz