Adwyntowe zolyty
Ciągnie raja światełek,
Na białym śniegu blysko,
a jedne nojmyjsze kajś z boku,
bo do kościoła mo blisko.
W pojstrzodku niy narodzony
już doczkać sie ni może,
lezom dźwiyrzami lampiony,
stowajom w cichej pokorze.
I czuć to wielki czakani Adwyntowego czasu,
bo cojś już wonio chojym z niedalekigo lasu.
Zbiyrały sie do kupy jak sie zećmiło: Ana Macurka z cerom, Wercia od Myśliwcow, Hyjdla Piechowo, baba od Piekorza, jego siostra Aniela i jeszcze młode dziołszki, kierym robota sie w rynkach polyła: Hania od Kopyrtkow, dwie siostry Janulkowe Mirka i Fela i jeszcze Lynka z drugiego końca wsi.
Boł już trzeci tydzień adwentu, toż obeszły już trocha chałp i niejedyn cingowy waszpek piyrzo naszkubały. Przeca rok rocznie szkubaczki zaczynają sie od Świyntego Marcina. Niy darmo sie godo; „ na Świyntego Marcina rychtuj piyrzi na pierzina”. Dzisio prziszoł dran na Ana, toz sie kludziły ku jeji chałpie, a roboty boło tam moc, przeca dwadzieścia gynsi chowała. Gospodyni boła już przirychtowano. Blacha w piecu boła czerwiono, woda w gorczku wrała na tyj, w izbie woniało świeżymi kreplami, kiere Ana od rana upiykła. Ja, narobiła sie baba, aże narobiła, ale teroz se odpocznie i pośmieje sie z kamratkami, bo na szkubaczkach je dycko wesoło. Jak sie już wszystki babeczki zeszły, posiodały na stołki i zarozki wziyny sie za piyrzi, kiere na pojstrzodku stoła na wielki plale boło narychtowane. Ana wartko ponalywała tyju do szolek i postawiła talerz z kreplami. Zaroz tyż przi robocie zaczyny baby wicować i bojki rozmańte rozprawiać, a że najlepszy bojała Hyjdla, to młode dziołszki namowiały jom, coby im porozprowiała o tych łąkowych jaroszkach, kiere na dziołszki czakajom we trowie skryte, abo o Meluzynie, kiero we kuminie szuszczy i poradzi wiatrym tak chuchnyć z łokna, że jak wparzi łon to izby, to cołki piyrzi babom wywieje. Toż bojała Hyjdla o jaroszkach, o Meluzynie, a potym jeszcze o o tym czornym , łoszkliwym psie, co mo łoczy jak dwie świyconce latarnie i poradzi młodo dziołcha postraszyć, a na koniec bojała o duszyczkach ciyrpiących, kiere o porzykani proszom w adwyntowe wieczory i skuli tego chodzom za ludziami po cołkij wsi. A jak już młode dziołchy zrobily sie blade na licach ze strachu skończyła Hyjdla bojać, a Ana zaczyna śpiywać o tym słoneczku co zachodzi za las kalinowy i o myśliwcu, kiery czakoł na szwarno dziołcha w lesie i jeszcze o dziołsze, kiero pasła za stodołom na rzece kaczyce. Wszystki szkubaczki śpiywały wroz ś niom i ani sie niy obejrzały, a już dwa waszpeki boły pełne naszkubanego piyrzo. Ana cołko rado poklepywała co chwila swoja cerka Agatka i szeptała
- Bydziesz miała hrubo pierzina i dwa wielki zegłowki na wiano.
Boroka Agatka cołko zgańbiono spuściła głowa na doł , a insze dziołszki dugały sie i chichrały jedna do drugi. Niy na darmo przeca Adwent nazywajom czasym zolytnym, niy darmo, przeca przi szkubaczkach niy mogło zabraknyc na wieczor młodych karlusow. I dzisio tyż niy dali na sia dłogo czakać , choć jeszcze pod stołym leżoł srogi miyszek niyłoszkubanego piyrzo, to pod łoknami u Any bolo już głośno. Kiery synek boł bardzij łotlany, zaglondoł bez łokno do izby, a Ziga Smagow roz zaklupoł na szyba i dziołszki dobrze widziały jego przylepiony do szyby czerwiony jak marekwia nos. Toż zajś zaczyny sie chichrać wiela wlezie, a starsze baby uśmiychały sie yno, bo im sie spominała jejich młodość. Łosiym praje pizło jak robota boła skończono, tyj wypity, a kreple z talyrza praje blank sie straciły.
- Toż terozki babeczki wom słodkigo ajerkoniaku poleja po troszyczce – padała uradowano Ana i podeptała do kuchnie, kaj w byfyju za tytkom cukru miała skryto przed swojim chlopym Erwinym flaszeczka. A jak tyż yno postawiła jom na stole, to zarozki dźwiyrze się odymkły i w kuchni przi babach młode kalusy sie znodły.
- O wy pierzińszczoki – śmioła sie Ana – do szkubanio wos niy boło, a do tyj flaszki żejście som piyrsi.
Dziołszki zrobiły sie czerwione na licach co jedna to bardzij jak zejrzały karlusow, a już najbardziyj łynaka jak zejrzała Achima, kowolowego synka, bo łod downa łoczy ji za nim lotały, a jak siedziała w niedziela w kościele, wtynczas zaglondała niby tak yno z ciekawości na chłopsko strona, kaj w drugij raji siedzioł Achim z łojcym, a jak sie jejich łoczy zeszły do kupy, spuszczała ich, ale czuła, że i synek szukoł jom dycko po babskij stronie. Terozki jak wloz do dźwiyrzi, to zdało sie dziołsze, że jego zielone łoczy przejechały po nij z wiyrchu aż na spodek, ale yno bez maluśko chwilka, bo praje Ana wyjyna sztomple i zaczyna wszystkim babom polywać słodkij jajcowy, a synkom obiecała co łostrzejszego. I rychtyg przysmyczyła kajś z izby jeszcze jedna flaszka, z kierej zaczyna i synkom loć. Śmiychu boło przi tymu moc, bo i Erwin, chłop łod Any sie znod kajś ze chlywa i niy poradzioł spkopic kaj tyż jego baba skryła przed nim ta gorzołka. Ja, łokropnie nieskoro już boło i baby zaczyny sie zbiyrać ku chałpom, a synki yno na to czakały, bo zaroz zaczyny namowiać dziołchy, że ich odkludzom, bo przeca we wieczor idzie spotkać we wsi jaki zagubione duszyczki, abo jaki licho może powodzić po polach samotno baba. Frelki niby zapiyrały sie, że niy chcom żodnego odkludzanio, ale tak naprowda to boły łogromnie rade, że jakiś synek chce iśc ś nimi du dom. Najbardziyj se myślała Hania, bo i Zeflik łod Michonia i Antek z drugi wsi chcieli jom odkludzać, toż w końcu poszła ku chałpie z łobiyma. A Lynka najpomalij sie zbiyrała, niby to jeszcze cojś tam pomogała schraniać Anie, niby jakiś piyrzi jeszcze z delowki śmiatała, a yno zaglondała spod łoka czy Achim czasym z jakom inkszom dziołchom du dom niy pójdzie. A łon stoł dali w dżwiyrzach i cojś tam rozprowioł z chłopym Anczynym. W końcu odzioła sie Lynka hrubym plyjtym, pozdrowiła „ Z Pon Boczkiem” gospodorzy i wylazła ostatnio z chałpy.
- A ty sama dziołcho pójdziesz? – spytała się Ana – Niy bydziesz sie boła?
- Jo jom moga odkludzić – zarozki podeszoł ku frelce Achim – Moga z tobom iść?
- A kie tak, toż już dobrze, bo jakby mie jako zabłąkano duszyczka miała na śmierć wylynkać – czerwiono jak zdrzało trześnia zaśmioła sie Lynka.
- Szkoda by boło – szpnył Achim.
Terozki dziołcha boła już pewno, że z tej mąki bydzie jaki chlyb, przeca na Adwynt niy na darmo ludzie godajom czas zolytny.
Ciągnie raja światełek,
Na białym śniegu blysko,
a jedne nojmyjsze kajś z boku,
bo do kościoła mo blisko.
W pojstrzodku niy narodzony
już doczkać sie ni może,
lezom dźwiyrzami lampiony,
stowajom w cichej pokorze.
I czuć to wielki czakani Adwyntowego czasu,
bo cojś już wonio chojym z niedalekigo lasu.
Zbiyrały sie do kupy jak sie zećmiło: Ana Macurka z cerom, Wercia od Myśliwcow, Hyjdla Piechowo, baba od Piekorza, jego siostra Aniela i jeszcze młode dziołszki, kierym robota sie w rynkach polyła: Hania od Kopyrtkow, dwie siostry Janulkowe Mirka i Fela i jeszcze Lynka z drugiego końca wsi.
Boł już trzeci tydzień adwentu, toż obeszły już trocha chałp i niejedyn cingowy waszpek piyrzo naszkubały. Przeca rok rocznie szkubaczki zaczynają sie od Świyntego Marcina. Niy darmo sie godo; „ na Świyntego Marcina rychtuj piyrzi na pierzina”. Dzisio prziszoł dran na Ana, toz sie kludziły ku jeji chałpie, a roboty boło tam moc, przeca dwadzieścia gynsi chowała. Gospodyni boła już przirychtowano. Blacha w piecu boła czerwiono, woda w gorczku wrała na tyj, w izbie woniało świeżymi kreplami, kiere Ana od rana upiykła. Ja, narobiła sie baba, aże narobiła, ale teroz se odpocznie i pośmieje sie z kamratkami, bo na szkubaczkach je dycko wesoło. Jak sie już wszystki babeczki zeszły, posiodały na stołki i zarozki wziyny sie za piyrzi, kiere na pojstrzodku stoła na wielki plale boło narychtowane. Ana wartko ponalywała tyju do szolek i postawiła talerz z kreplami. Zaroz tyż przi robocie zaczyny baby wicować i bojki rozmańte rozprawiać, a że najlepszy bojała Hyjdla, to młode dziołszki namowiały jom, coby im porozprowiała o tych łąkowych jaroszkach, kiere na dziołszki czakajom we trowie skryte, abo o Meluzynie, kiero we kuminie szuszczy i poradzi wiatrym tak chuchnyć z łokna, że jak wparzi łon to izby, to cołki piyrzi babom wywieje. Toż bojała Hyjdla o jaroszkach, o Meluzynie, a potym jeszcze o o tym czornym , łoszkliwym psie, co mo łoczy jak dwie świyconce latarnie i poradzi młodo dziołcha postraszyć, a na koniec bojała o duszyczkach ciyrpiących, kiere o porzykani proszom w adwyntowe wieczory i skuli tego chodzom za ludziami po cołkij wsi. A jak już młode dziołchy zrobily sie blade na licach ze strachu skończyła Hyjdla bojać, a Ana zaczyna śpiywać o tym słoneczku co zachodzi za las kalinowy i o myśliwcu, kiery czakoł na szwarno dziołcha w lesie i jeszcze o dziołsze, kiero pasła za stodołom na rzece kaczyce. Wszystki szkubaczki śpiywały wroz ś niom i ani sie niy obejrzały, a już dwa waszpeki boły pełne naszkubanego piyrzo. Ana cołko rado poklepywała co chwila swoja cerka Agatka i szeptała
- Bydziesz miała hrubo pierzina i dwa wielki zegłowki na wiano.
Boroka Agatka cołko zgańbiono spuściła głowa na doł , a insze dziołszki dugały sie i chichrały jedna do drugi. Niy na darmo przeca Adwent nazywajom czasym zolytnym, niy darmo, przeca przi szkubaczkach niy mogło zabraknyc na wieczor młodych karlusow. I dzisio tyż niy dali na sia dłogo czakać , choć jeszcze pod stołym leżoł srogi miyszek niyłoszkubanego piyrzo, to pod łoknami u Any bolo już głośno. Kiery synek boł bardzij łotlany, zaglondoł bez łokno do izby, a Ziga Smagow roz zaklupoł na szyba i dziołszki dobrze widziały jego przylepiony do szyby czerwiony jak marekwia nos. Toż zajś zaczyny sie chichrać wiela wlezie, a starsze baby uśmiychały sie yno, bo im sie spominała jejich młodość. Łosiym praje pizło jak robota boła skończono, tyj wypity, a kreple z talyrza praje blank sie straciły.
- Toż terozki babeczki wom słodkigo ajerkoniaku poleja po troszyczce – padała uradowano Ana i podeptała do kuchnie, kaj w byfyju za tytkom cukru miała skryto przed swojim chlopym Erwinym flaszeczka. A jak tyż yno postawiła jom na stole, to zarozki dźwiyrze się odymkły i w kuchni przi babach młode kalusy sie znodły.
- O wy pierzińszczoki – śmioła sie Ana – do szkubanio wos niy boło, a do tyj flaszki żejście som piyrsi.
Dziołszki zrobiły sie czerwione na licach co jedna to bardzij jak zejrzały karlusow, a już najbardziyj łynaka jak zejrzała Achima, kowolowego synka, bo łod downa łoczy ji za nim lotały, a jak siedziała w niedziela w kościele, wtynczas zaglondała niby tak yno z ciekawości na chłopsko strona, kaj w drugij raji siedzioł Achim z łojcym, a jak sie jejich łoczy zeszły do kupy, spuszczała ich, ale czuła, że i synek szukoł jom dycko po babskij stronie. Terozki jak wloz do dźwiyrzi, to zdało sie dziołsze, że jego zielone łoczy przejechały po nij z wiyrchu aż na spodek, ale yno bez maluśko chwilka, bo praje Ana wyjyna sztomple i zaczyna wszystkim babom polywać słodkij jajcowy, a synkom obiecała co łostrzejszego. I rychtyg przysmyczyła kajś z izby jeszcze jedna flaszka, z kierej zaczyna i synkom loć. Śmiychu boło przi tymu moc, bo i Erwin, chłop łod Any sie znod kajś ze chlywa i niy poradzioł spkopic kaj tyż jego baba skryła przed nim ta gorzołka. Ja, łokropnie nieskoro już boło i baby zaczyny sie zbiyrać ku chałpom, a synki yno na to czakały, bo zaroz zaczyny namowiać dziołchy, że ich odkludzom, bo przeca we wieczor idzie spotkać we wsi jaki zagubione duszyczki, abo jaki licho może powodzić po polach samotno baba. Frelki niby zapiyrały sie, że niy chcom żodnego odkludzanio, ale tak naprowda to boły łogromnie rade, że jakiś synek chce iśc ś nimi du dom. Najbardziyj se myślała Hania, bo i Zeflik łod Michonia i Antek z drugi wsi chcieli jom odkludzać, toż w końcu poszła ku chałpie z łobiyma. A Lynka najpomalij sie zbiyrała, niby to jeszcze cojś tam pomogała schraniać Anie, niby jakiś piyrzi jeszcze z delowki śmiatała, a yno zaglondała spod łoka czy Achim czasym z jakom inkszom dziołchom du dom niy pójdzie. A łon stoł dali w dżwiyrzach i cojś tam rozprowioł z chłopym Anczynym. W końcu odzioła sie Lynka hrubym plyjtym, pozdrowiła „ Z Pon Boczkiem” gospodorzy i wylazła ostatnio z chałpy.
- A ty sama dziołcho pójdziesz? – spytała się Ana – Niy bydziesz sie boła?
- Jo jom moga odkludzić – zarozki podeszoł ku frelce Achim – Moga z tobom iść?
- A kie tak, toż już dobrze, bo jakby mie jako zabłąkano duszyczka miała na śmierć wylynkać – czerwiono jak zdrzało trześnia zaśmioła sie Lynka.
- Szkoda by boło – szpnył Achim.
Terozki dziołcha boła już pewno, że z tej mąki bydzie jaki chlyb, przeca na Adwynt niy na darmo ludzie godajom czas zolytny.
Komentarze
Prześlij komentarz