Przejdź do głównej zawartości

Jak kiejś

Jak kiejś

Żniwiorze szli za klarom coby sie poddać

biołymi koszulami i chabelami frelek

jeji mocy kiero dłogo kusko złote kłoska

jak wyrobiani ciasta rynkami starek

przed wartkim odbuczynim chłopow na szychta.

zwyrcom sie koła grubskich szybow jak kiejś

idom ludzie bez tonkanio palcow w żegnaczkach

do sklepu. zamiast kłoskow latoś urosły bloki.

tam w dole kieryś pluje w gość

potym w doma bydzie toploł baniaty odcisk

we warzpeku z wodom. nowy bajtel rodzi sie

terozki. tyż bydzie domogoł sie chleba i bydzie

zaglongoł czy zwyrcom sie jeszcze koła ze szybow.





Ecikowy świat.



Kiejś las szłapoł tam i nazod

po Ecikowej łące coby niy musioł

daleko deptać. siodoł se wtynczas

na placu miyndzy cwergami i krolami

kiere wylazły ze chlywika.

poradzioł siągnyć rynkom do starej lipy

chaloł kudłate głowy brzozek

a łone otwiyrały przed nim dźwiyrka

swojich biołych jak golymbie dusz.

bo Ecik przoł stromom i tymu

najmyjszymu gynsipympkowi

co knifym uros miyndzy krzokami janek.

terozki kokot niy siongnie go wyszkubać.

i przoł Ecik hołdzie wyrośnionej

z podziymnego świata Skarbnika

kamrata z młodości bo śni posyło

wielki duch pozdrowiynia dlo chowanych

w jego chodnikach pyndzyjistow.



Pamiynci potka.

Szoł Jerzik do nieba na jednej szłapie

a wartko choć kryka pociep we trule.

i po co żejście dowali tyn kulas

sztuczny do ziymie?

Tam cilip w glasce maluśki niesie mi głos

z gałynzi stroma mały chroboczek co żyje

z kiyrchowa jak tyn kopidoł skrzidłami szusci.

maj idzie krzipopom od płota.

chalo mie anioł po licu skrzidłym

swojigo przocio.

cicho noc przidzie tukyj - tam wiecznie modro.

niy ślimtej potek na cyji ci gro.





Marta zowitka

Miała biołe kita jak żodno.

Marta zowitka poradziła

dać kusku jak żodno wydano

abo paradno abo szykowno.

szwoczka na ancli

kaj za zaciągaczkom na ajmer się jszczy.

za łoknym prosto z nieba łogibajom

sie stromy chalajom ji czoło

a koczka na cyckach ji spi.



tyj zimny na stole cwibak na bifyju

klara złoci dudlik wiater zastawioł

kumin ze cegielnie coby niy wpod

do tyju. mono przidom wnuki.

Marta zowitka mo biołe kita

i szare lica co liżom zegłowek

z łoblyczkom uszytom za starego piyrwy.



Na wiosna

Yno na wiosna jak brzozki majom

jeszcze na końcach fonsow ryszawo

farba i sagi placiok gańbuje sie

skuli jednego na poł rozpuczonego

szczewikiym mlycza

może nom sie pozdac że sam

je kraina bojek.

i niech się beloncom na boki

uszate garce na płocie

i niech puko ze śmiychu raja

lichych klinkow na sznorze ciynżkim

od hibow kloprowych a jo sztyjc padom

że jak czorne wrzasklate gawrony

rychtujom sie w rajza nazod

ta ziymia markotno zmazano

i niebo kalne jak woda ze szkrobkiym

może wom sie pozdać bojkom

eli umicie zaglondać tym łokiym co jo.





























Ucholkej



Ucholkej Pon Boczku mi chroboczka

w sercu co drzewo poradzi gryźć

a strzewikym go spuczysz.



ucholkej go szolom co wiedzie myśli

z głymbokich ciymności tam kaj maki

i boliłoczka a wyżyj yno niebo modre

jak łoczy mamulki łobleczone w dynga

powiek.



ucholkej Pon Boczku moja blado duszyczka

rzykaniym listkow na olszy seblykanej na

podzim wiatrym co ciepie łostatni konska

jesiyni na hołda kaj kamiyń kanciaty

drzymie.



ucholkej Pon Boczku te moji rynce jak

szczyrkowki dlo bajtli i włosy jak krzoki

jagodek.



ucholkej mie cichościom jak kiyrchow

kaj starzik i potek po robocie spiom.



w Ciebie Pon Boczku z kapliczki lichy

i wielki z łobroza na kierym aniołki pod

szłapami grajom Ci na cyjach w Ciebie

Pon Boczku ukojyni mom.















































Rzykani.



Kupcie na torgu pani to moji ciche rzykani

kupcie jakbyście brali sznitka ciymnego chleba.



bo u mie rzykani ożywo polym co miedzom sie miyni

piyrszy pociorek różańca je łowiyniony w zielyni.



drugi pociorek je złoty jak klara co grzeje kłosy

a trzeci bioły jak szłapki łod bajtla co loce bosy.



potym je czorny jak wongel co drzymie pod korzyniami

i tyn bronotny jak stromy kiere se rosnom nad nami.



je tyż i modry jak rzyka co swoji zdrowaśki szuści

siodmy czerwiony jak lica łod naszej dobrej mamuśki.



osmy – zopaska starki. lilowy jak na ni kwiotka

i szary jak mały cilip co wszyndzi idzie go spotkać



łostatni przeźroczysty jak płaczki z czyśćca duszyczek

kupcie paniczko rzykanio pełny pociorkow koszyczek.





Pniok



Jo je tyn spodek łod stroma

co kludzi w gora chrube baniate

łoszkubane ze kory abo

niepodarzone powykryncane

gałynzie we kierych ryszawo

wiewiórka mo chałpa z drzewianom

delowkom kachlokiym i biołym

bifejym



i jeszcze co siongo ku chmurom

szpiczate liche gałązeczki co sie

kolybiom i trzepiom na nich zielone

gardinki liścio sztrykowane mazglatymi

szłapkami bladych gonsionek

kiere latoś skludziły się skonś



jo je tyn spodek ze stroma co ciągnie

do ziymie hormijom twardych korzyni

jak wongel kiery jeszcze niy widzioł

blysku dnia bo jo je tyn spodek ze stroma

mianowany przez nikierych pniokym.











We familoku



We familoku na wozyku po bajtlu

ruła ze pieca złomano na poł szczyrzi

zaruściałe kły czako auzgust w raji

zamiast woada loć Alojz do niego jszczy.



staro pieśniczka miyszko w kącie kajś

w pojstrzodku cegły piszczy we feldze

wozyka. ślimce staro pieśniczka lod łońskigo

roku. o nowej wyprawce Alojz już niy pamiynce.



jod za sztyrech pioł za pinciu a babie ze zopaski

wyzbiyroł wszystki tulpy malowane i szoł ś nimi

na kiyrchow podziynkować łojcom za to że

na grubie namowiali go robić.



teroz babie ze zopaski ślazła modro farba.

ni ma już tam nieba za to we wozyku je ruła

co szczyrko czako austgust w raji zamiast woda loć

Alojz do niego jszczy.







Flaps



Niy dzwoniom tak łod kapistrantow

szczyrkowki jak Edzine żbonki

we kierych smyczyła flaps.



i niy poradzioł doczkać się puklaty

chłop a bajtle aż trzonsły sie rade

że pomaszkiecom.



już ochłodzony jak przoci Edzine

już wysznupanme woszty i łowiynzina

jak potracony ze gymbiczki smiych



jak urosniono na licu smyrszczka

ruszo sie ziymiok i dzwoni oplerka

wroz z bronotnym zbonkiym jak

zarusciały Edziny głos.





















Prozny banhow



Suche glazjy ślimtajom o szmyra

i że krze sie śmiejom nad jejich głowami

yno cilip krotkimi szłapkami pochalo ich

czasym a stary strom siwy łobeżrany

bez ciche chroboczki do im konsek ciynia

kierymu przajom.



łobejscane ściany starego banhowa straszom

prozny zimny kachlok i yno kajś miyndzy

drotami zdo sie że czasym cojs loce zgrzipi

i piszczy podane do tego gitercuga

nafolowanego wonglym z umrzitej niedowno

starej gruby.



Kecyna



Terozki roztomańte rzeczy ważne zaczynajom

być przigupawe że yno gymbom krziwić.



dziepiyro blank na wieczor spominomy

z mamulkom ciotka Kecyna kiero toplała palec

we piwie ożyrokom ze szynku i to że mieli jedno

łoko.



fest niyskoro jak mamulka zaglondajom na

miesiączek widujom czasym to drugi łoko mindzy

gwiozdami. mrugo skuli tego że ganbujom sie za

ciotka.



jak rychtujom do Godow kiwo na nich palec ciotczyn

miyndzy rogolkami z wiyrchow łod choinek a przi

widołkach ze postolika naroz wykuloł sie knefel

z jejich jakle.



czasym mamulka ślimtali czym wiyncyj rokow im

szło tym bardzij noleżeli do dzieciństwa i nic już niy

znaczyły futra we szranku ani dolary z biksy na romie

po starym ujcu co zostoł we Anglii łod sztrerdzistego

piątego.



chytali wtynczas koczka za szłapki i tańcowali miyndzy

ryczkami tak jak Kecyna we szynku tanczyli z glaskom

piwa i z wiatrym co w siwym dudliku im groł.

















Z cajtonga wyjynte


Bezmała chachor, kiery wynod knif

coby klupać do dżwiyrzi samotnych starek,

godać, że do heftu spisuje woda,

a potym zadławoczyć ich i zebrać im

cołko pyndzyjo jeszcze ni ma chycony.

Kryja do szranku wszystki szpagaty szale

i stare hołzyntregi po Alojzie noże styrkom

na spodek postolika pod biksom z tyjym.



dzisio rano somsiod przipryczoł wielko

tomata je okrągło jak bal. spominom łobrozek

z Pon Boczkiym. pod szłapami mo tako tomata

na kierej modre ciapki i szlajfki rzyk zielone

pućki jak stromy z cołkigo świata.



mono go zejrza jak byda furgać ku wiyrchu

terozki mom tomata macom jom łod spodku

i z wiyrchu grzych byłoby jom zjeść. mono

jom poboda ale yno bagnetym po Alojzowej

wojnie.



Pon Boczek czasym tak żgo do naszej tomaty

aże żgo. lygna se dzisio gibcij mono

pozaglondom na telewizor bo co to robić jak

bajtle za łoknym ściskajom sie w anfartach

a chachary grasujom po samotnnych starkach.



żodyn niy spomni jaki boły gryfne żodyn niy

chce tyju z biksy w postoliku. pozaglondom

na binder po Alojzie abo lepszy schronia go

do romy bo dycko lepszy chuchać na zimne pra?

































Jo Ślonzok



Jo Ślonzok strzewiki mom małe

we palce mie puczom już fest

chca poznać daleki tyż kraje,

za mały tyn konsek mi jest.



To ni skuli moji gupoty

i zawiść mie tyż niy dławoczy,

choć w doma mom mocka roboty,

chca widzieć na własne coś łoczy.



Chca widzieć jak inksi żyć muszom,

łobejrzeć jak robiom, co jedzom,

bo rajzy z rukzakiym mie kuszom

i wszyski somsiady to wiedzom.



Jo Ślonzok już ni ma tympawy,

jo Ślonzok już ni ma nieukiym,

używom z umiarym zabawy

i żodyn niy powiy żech tłukiym.



Wartości mom mom stare we zocy

i tukyj niy zmiyniom sie wcale,

ale łotworzył żech łoczy

niy kryja sie już po powale.



Niy kryja sie z tym co jo czuja,

niy kryja sie ze swojom godkom

i chocioż jo wszystkich szanuja

niy dusza niczego w pojstrzodku.



Jo Ślonzok jynzykow sie ucza,

a swojom zajś gwarom sie asza,

jo Ślonzok pokozać dyć musza

jak piykno kultura je nasza.

































Miyni sie.



Gorszoł sie Pon Boczek ze kapliczki

pod płonkom jak bachrato Maryjka

krynciła rziciom. dioboł sie śmieje

padali oma jak wiater wioł. kieryś sie

wiyszo na chudym stromku a Meluzyna

w kuminie gro.



siedzom szwigermuter ze spuszczonom

głowom spod płonki Pon Boczek ciekawy

zaglondo. śmigajom kitami sagimi podlotki

wonio w chałpie ciszom i nowom niewiastkom.



miyniom się czasy jak baby w pryku łod

synka co z życio na kryka sie śmieje. łojcowie

zawrzici w winiuszkach siwych kudeł umrzom

cicho w lazarecie w nowym Ślonsku

w nowomodnym świecie.



Przed grubom



Na placu parzok topi sie szmyra

przi kole lańcuch nadpiłowany.

strażnik zajś w zocy czako na dola

za kulkok z dołu wyforowany

je sztwierć na dwie.



raja aut blysko na klinie dzieć.

baba już czako bo łobiod wre.

kawka łobsrowo cegła z kuminia.

szczyrko kajs wozyk

za dziesiync dwie.



muchy przi krauzach za sklepym

maszkiecom a ze studziynki geruje

smrod. od hołdy idom zmazane synki

straciły kapsel goni go pies. przi szynku

stoji bachraty chłop czako na tych co

w gora gnajom baba z lobiadym czako

je dwie.



asfald paruje w gora ze strachu chce

knifym uciyc sprzed szłap ciynżaru.

autobus dycho gymbom baniatom

kisi się piwo i yno kapsel bez ruchu

leży jedno mu czy go zdepnom czy ni.









Dlo takij Matki



W mantlu blyszczącym od gwiozdek złotych

z miesiączkiym w gości syjmnionym z nieba

ciynżko dlo takij potyngi Matko

prosto ze serca wyznać potrzeba.



lekcij dlo takij cichej Paniynki

w sukiynce jak ta siostra z klosztora

do wylynkanej mamulki kiero

straciła bajtla wczora z wieczora.



straciła bajtla chodzi i szuko

festelnie ślimto i łopytuje

i do tyj kiero zaglondo w łoczy

synka na krziżu i boleść czuje



czuje we siebie łod końca palcow

do łostatnigo na głowie szkuta

przi tyj mamulce lekcij sie rzyko

lekcij se przi nij zadać pokuta.



lekcij sie godo do tyj figurki

spod krzoka janki kaj cilip siodo

przed takom babom prostom jak drzewo

prosto sie baba lekcij wygodo.

Komentarze

Gwara śląska najgryfniejsze wlazowania

Kuloki i hajcongi

Jak już przidzie styczyń to praje dycko je bioło za łoknym, aże bioło, autami ludzie niy poradzom wyjechać ze swojich placow skuli śniegu, a kaj człowiek sie yno niy podziwo, lotajom ludziska po szesyjach z roztomańtymi hercowami i inkszymi łopatami i łodciepujom te wielki hołdy. Wszyndzi je gładko i trza dować pozor jak sie idzie we ważnej sprawie na klachy do somsiadki, abo do roboty. A jak je zima w chałpach! Trza hajcować we wszystkich piecach, bo inakszy pazury łod mrozu ulatujom. Jo dycko myślach że nojlepszy sie majom ci, kierzi miyszkajom na blokach, bo dycko majom ciepło, niy muszom sie marasić wonglym, ani wachować piecow, coby w nich niy zagasło, ale ostatnio słysza, że i na blokach ni ma tak blank dobrze, bo bezmała som tam jakiś haje o liczniki przi tych fojercongach. A zajś jak kiery miyszko we swoji chałpie, to musi już na jesiyń sie o wongel starać, a w zimie niy umi se bez żodnej komedyje ponść z chałpy, bo zarozki we piecu zagaśnie i kaloryfer zamiast parzić po puk

Bebok - straszki śląskie

Bebok Starki i ciotki, opy i omy, somsiod i potka dobry znajomy, kożdy sztyjc straszy i yno godo, że zmierzłe bajtle, to bebok zjodo. Jak niy poschraniosz graczek z delowki, jak we Wilijo niy zjysz makowki, jak locesz, abo straszysz kamratki, jak klupiesz wieczor w dźwiyrze sąsiadki, to już cie straszom, że bebok leci. Zaroz wylezie i zeżro dzieci. Choć żejś go jeszcze niy widzioł wcale, bo sztyjc kajś siedzi som na powale, abo za ścianom szuści i klupie, abo spi w szparze w starej chałupie. Bebok w stodole, bebok je w rzece, a jak tam przidziesz, to łon uciecze. A je łoszkliwy, jak mało kiery, choć ni mo kryki, ani giwery. A jednak, bojom fest sie go dzieci, bo żodyn niy wiy, skoro przileci. Toż, kożdy dumo i rozważuje jak tyż tyn bebok sie prezyntuje. Czy łon je wielki jak kumin z gruby,   Abo, jak mrowca bebok łoszkliwy je mały, abo ciynki jak szpanga. Czy łon mo muskle i dźwigo sztanga, abo je leki jak gynsi piyrzi, abo si

Przepisy po śląsku - Pikelsznita

Pikelsznita z ajerkoniakiym Pieczymy dwa biszkopty w bratrule – jedyn bioły i jedyn kakaowy. Oba mażymy ajerkoniakiym. Bierymy liter mlyka i warzymy dwa budynie śmietonkowe, mogymy tam dosuć trocha wanilie. Do krymu dodować po troszce ubitego fajnie masła, kierego bierymy kole szterdzieści deko. Sztyjc miyszać, coby sie cfołki niy porobiły. Krym mazać hrubo miyndzy biszkopty polote ajerkoniakiym i trocha po wiyrchu. Jak kiery rod, to może se to pomazać z wiyrchu polywom szekuladowom.